Εκατό χρόνια. Ω δόξα, ω φως! Βωμός λατρείας έγινες,
τ’ αφιερώματα είν’ εκεί βασιλικά περίσσια,
φέρτε, λαοί, και διαλεχτοί. Κι εγώ σου φέρνω, Ολύμπιε,
της Ρούμελης τη λύρα την παλληκαρίσια.
Μέσα της μια ψυχή βογκάει σοφή και απλή και ασκλάβωτη,
αρματωλών την πλάσανε θυμοί, καϋμοί μαρτύρων,
τα καταφρονεμένα της τραγούδια είν ολοζώντανα
από την θεία πνοή των αιωνίων Ομήρων.
Λατρείας βωμός. Και πιο ψηλά σκαλίσανε τη δόξα σου
στα μέτωπα την Πυραμίδων και των Παρθενώνων
όλα τα βιβλία της ψυχής κι οι αυγούλες και τα ηλιόφεγγα,
και το μεγάλο Συναξάρι των Αιώνων.
Κάποιο γαλάζιον όνειρον αγάπης, κι ένας άγγελος
με μια ρομφαία πύρινη, γλυκοδεθήκαν ταίρι,
κι ήρθες εσύ με τ Απριλιού τα ρόδα εσύ, κελάιδημα,
κι απλώθηκες, και στήριξες την Πολιτείαν, ω χέρι!
Λύρες ξυπνήστε από παντού και υμνείτε και ευλογήστε τον
ω που έχτισες με το ρυθμό θεόρατα παλάτια,
και με το λόγο γκρέμισες και με το στίχο σάιτεψες,
του κύκνου του Διρκαίου φτερά με του Ησαΐα τα μάτια!
Στα πάντα μέσα, μουσικά τα πάντα εσύ αντιλάλησες,
άρπα σε είπεν η Ομορφιά και σάλπιγγα η Αλήθεια,
και των παλιών και των οκνών και των πεζών τα σάρωσε
της αρμονίας ο ποταμός τα ξαφνισμένα πλήθια.
Ευλογητός που λύτρωσες τη Μούσα και την έζησες,
κι όπου καρδιά και νους, κριτή, βρόντηξες τέτοια κρίση:
“Σ ευγενικά και σε χυδαία τα λόγια δε χωρίζονται,
άνθια όλα για των ιδεών τ αρχοντικό μελίσσι!”
Σ εσένα ο ύμνος που έσπειρες και λόγγοι ξαναβλάστησαν
η Ωδή, το Δράμα, η Σάτυρα, κι η επική Καλλιόπη,
από βορριά προφητικού και ανταρτικού το φύσημα
τρέμουν ακόμα ολόγιομοι της Φαντασίας οι τόποι.
Μα πρώτα απ όλα ευλογητός και παινεμένος που έκραξες:
“Ω Μεσολόγγι! Μπότσαρη! Κανάρη! Κρήτη! Ελλάδα!”
Το Εικοσιένα, ο Σολωμός, και το δικό σου ανάκρασμα
Χαίρε, στον όρθρο ενός Καιρού τρίφωτη εσύ λαμπάδα.
Του Παρνασσού από τις κορφές τ αστραποσύγνεφα έφερα,
και των αϊτών το κλάγγασμα κι άγρια κλαδιά βουνίσια,
για να στολίσω στο βωμό το λατρεμένο, Ολύμπιε,
της Ρούμελης τη λύρα την παλληκαρίσια.
Κωστής Παλαμάς
(ο ποιητής έγραψε αυτό το ποίημα, με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του Βίκτωρα Ουγκώ)
