Αρχική Ματιά
Νέο στη Ματιά
Β  Β 
Β 
Β 
Β 
E-books...
Αρχική Βιβλιοθήκης
...Αδόλφος Χίτλερ:
ο ηγέτης και η εποχή του!
Για να επιστρέψετε στα e-books πατήστε εδώ! Για να επιστρέψετε στην Βιβλιοθήκη πατήστε στην εικόνα της Βιβλιοθήκης!
Β 
Β 

Αδόλφος Χίτλερ: ο ηγέτης και η εποχή του
ή
Το ατομικό ως έκφραση του συλλογικού και το αντίστροφο

Β 

προηγούμενη σελίδα
Σελίδα 25 από 31
επόμενη σελίδα

Κεφάλαιο 17ο

Η Άκρα Δεξιά στην Ευρώπη του σήμερα.

Αδόλφος Χίτλερ: ο ηγέτης και η εποχή του

Μέλη ιδρυτικά ή συνεργαζόμενα του Ευρωπαϊκού Εθνικού Μετώπου (ENF) είναι οι ακόλουθες ακροδεξιές οργανώσεις:
- Nationaldemokratische Partei Deutschlands (NPD, Εθνικοδημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας).
- La Falange (Η Φάλαγγα, Ισπανία).
- Narodowe Odrodzenie Polski (Εθνική Αναγέννηση Πολωνίας).
- Forza Nuova (Νέα Δύναμη, Ιταλία).
- Nacionala Speka Savieniba (Ένωση Εθνικής Δύναμης, Λετονία).
- Noua Dreapta (Νέα Δεξιά, Ρουμανία).
- Narodni Sjednoceni (Εθνική Ενότητα, Τσεχία).
- Nationale Alliantie (Εθνική Συμμαχία, Ολλανδία).
- England First Party (Πρώτο Κόμμα Αγγλίας, Αγγλία).
- Slovenska narodna jednota (Σλοβακική Εθνική Ενότητα).
- Jednota slovenskej mladeze (Ένωση Σλοβακικής Νεολαίας).
- Partido Nacional Renovador (Κόμμα Εθνικής Ανακαίνισης, Πορτογαλία).
- Russky Obraz (Ρωσική Αξιοπρέπεια).
- Garde Franque (Φραγκική Φρουρά, Γαλλία).
- Otacastveni Pokret Obraz (Πατριωτικό Κίνημα Αξιοπρέπειας, Σερβία).
- Χρυσή Αυγή (και Πατριωτική Συμμαχία, Ελλάδα).

Η φαντασίωση ενός νέου άξονα

Αδόλφος Χίτλερ: ο ηγέτης και η εποχή του

Οι θλιβερές φιέστες που επιχειρούν οι νεοφασίστες ανά την Ευρώπη αποτελούν ανησυχητικό φαινόμενο των ημερών που διανύουμε. Στο παρασκήνιο τείνει να διαμορφωθεί μια νέα φασιστική Διεθνής, με μικρές βέβαια δυνάμεις, αλλά δικτυωμένη σε όλη την Ευρώπη, όπως μαρτυρά ο πίνακας με τα μέλη του Ευρωπαϊκού Εθνικού Μετώπου (ENF) που αναφέραμε παραπάνω.
Το Μέτωπο δημιουργήθηκε το 2004 με σκοπό να υπάρξει συντονισμός των ακροδεξιών κομμάτων στις επόμενες ευρωεκλογές. Στα πλάνα υπάρχει και το ενδεχόμενο δημιουργίας ενιαίου ευρωπαϊκού κόμματος. Η πρώτη συνεδρίαση του Μετώπου πραγματοποιήθηκε στις 23-24 Οκτωβρίου 2004 στην Πολωνία. Από τους βασικούς συντελεστές της προσπάθειας έλειπε μόνο το γερμανικό NPD.
Ένα μήνα αργότερα, ο αρχηγός του NPD Ούντο Φόιγκτ διάλεξε την 20η Νοεμβρίου, την επέτειο δηλαδή του θανάτου του δικτάτορα Φράνκο, για να επισκεφθεί την Ισπανία και να υπογράψει «μνημόνιο συνεργασίας» με τον ιδρυτή της «Φάλαγγας» Χοσέ Φερνάνδο Κανταλαπιέδρα και μάλιστα πάνω στο «ιστορικό γραφείο» του ίδιου του Φράνκο. Στην ανακοίνωση του NPD επισημαίνεται ότι η συμφωνία «αποτελεί ορόσημο στις γερμανο-ισπανικές σχέσεις» και καλούνται «οι ευρωπαίοι εθνικιστές να ενταχθούν στον Άξονα Μαδρίτης-Βερολίνου». Όπως τον παλιό καλό καιρό, δηλαδή. Φυσικά δεν λείπει κι ο τρίτος πόλος του Άξονα, η Ρώμη. Στη θέση, μάλιστα, του γενικού γραμματέα του Μετώπου τοποθετήθηκε ο εκπρόσωπος της μουσολινικής Forza Nuova, ο Ρομπέρτο Φιόρε.
Η πρώτη δημόσια εκδήλωση του Μετώπου πραγματοποιήθηκε στη Μαδρίτη στις 18 Φεβρουαρίου 2005 με τη μορφή διαδήλωσης κάτω από το πιασάρικο σύνθημα «Όχι στο ευρωσύνταγμα». Συγκεντρώθηκαν περίπου 300-500 νοσταλγοί του φρανκισμού. Ανάμεσά τους και εκπρόσωποι του NPD (ο ίδιος ο Φόιγκτ), της Noua Dreapta, της Forza Nuova και ο Δημήτρης Ζαφειρόπουλος της Χρυσής Αυγής.
Πολύ γρήγορα επιλέχτηκε η μορφή των «Φεστιβάλς» ως πιο πρόσφορη για τη διακίνηση της προπαγάνδας του μίσους. Η πρώτη δοκιμή έγινε στις 11 Ιουνίου στην (ανατολικο)γερμανική Ιένα, όπου προγραμματίστηκε μια πανευρωπαϊκή «Γιορτή των Εθνών», δηλαδή μια «χαρούμενη» συνάντηση των ευρωπαίων νεοναζί. Επρόκειτο να μιλήσουν εκπρόσωποι από έντεκα χώρες και να παίξουν εννιά συγκροτήματα White Power. Τελικά δεν συγκεντρώθηκαν παρά λίγες εκατοντάδες. Χάρη στην αντίδραση των δημοκρατών της περιοχής και την επαγρύπνηση των αντιφασιστικών οργανώσεων που φρόντισαν να καταλάβουν το χώρο όπου είχε σχεδιαστεί η «Γιορτή», τελικά οι ναζιστές περιορίστηκαν σε ένα χώρο πάρκινγκ στα όρια της πόλης. Φυσικά οι οργανωτές – όπως κι εδώ στην Ελλάδα – μίλησαν για απόλυτη επιτυχία και υποσχέθηκαν ότι θα επαναλαμβάνουν τη φιέστα τα επόμενα δέκα χρόνια! Από τους Χρυσαυγίτες πήγε ο Νίκος Γιόχαλας.
Η πολιτική πλατφόρμα του ENF στηρίζεται στην κοινή αντίθεση προς την «Ευρώπη της παγκοσμιοποίησης, του πολυπολιτισμού» και υποστηρίζει «την ανεξαρτησία της Ευρώπης και την ακεραιότητα των εθνών της». Πιο συγκεκριμένα στο στόχαστρο της νεοφασιστικής συνένωσης βρίσκεται η «πολιτισμική ενοποίηση, η μαζική εισαγωγή λαθρομεταναστών και η συμμετοχή του Ισραήλ και της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση», έτσι ώστε «να διαφυλαχτούν οι παραδόσεις μας και οι χριστιανικές μας ρίζες».
Με λεξιλόγιο που ο απρόσεκτος ακροατής θα κατέτασσε στην παραδοσιακή αριστερά, τα ντοκουμέντα του ENF μιλούν για «ένα οικονομικό σύστημα που θα βασίζεται στην κοινωνική δικαιοσύνη» και για την οικοδόμηση μιας «Νέας Τάξης» (κάτι μας θυμίζει αυτό) «ενάντια στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό». Όποιος ψάξει λίγο περισσότερο θα καταλάβει ότι αυτή η «Νέα Τάξη» έχει και ιστορικό προηγούμενο: πρόκειται για τον εθνικοσοσιαλισμό ή τον φασισμό. Οι περισσότερες από τις ομάδες που αναφέραμε δεν διστάζουν να κάνουν ανοιχτή προπαγάνδα για τις πρωτοπόρες ιδέες του Χίτλερ ή του Μουσολίνι. Αλλά και όσες αυτοπεριορίζονται από το φόβο των νόμων που απαγορεύουν την προπαγάνδα του μίσους φροντίζουν να περνούν το μήνυμα αυτό μέσω συμβόλων, τραγουδιών ή και φεστιβάλ.

ΗΠΑ – Κόσμος: Η κρίση στα Βαλκάνια κι οι Μαύροι της Αμερικής

Ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών είχε, σχετικά πρόσφατα, και κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον αποκαλούμενο «Πρόεδρο» του Κοσσυφοπεδίου Ιμπραήμ Ρουγκόβα, ενός καρκινώματος, που κατασκεύασε ο Αδόλφος Χίτλερ, με την διακίνηση 300 χιλιάδων Αλβανών από την Αλβανία, το 1943. Και όλα αυτά τα μικροκρατίδια, που επιδιώκει να στήσει σήμερα η Αμερικανική Διπλωματία, αριθμούν λιγότερο από 3 εκατομμύρια, οι κάτοικοι των οποίων, υπό το παρόν σύστημα, περνούν πολύ καλύτερα από τους Μαύρους της Αμερικής.

Αδόλφος Χίτλερ: ο ηγέτης και η εποχή του

Αδόλφος Χίτλερ: ο ηγέτης και η εποχή του


Απόψεις περί της ουσίας, της αξίας και του δικαίου του Πολέμου.

Αδόλφος Χίτλερ: ο ηγέτης και η εποχή του

Μπορούμε να ορίσουμε τον πόλεμο; Μπορούμε να τον αξιολογήσουμε; Είναι καλός, κακός ή απλά αναγκαίος; Υπάρχει δίκαιος πόλεμος;
Η ερμηνεία του Π. Κονδύλη στο έργο των Clausevitz, Marx
Πριν προχωρήσουμε βασιζόμενοι στον Παναγιώτη Κονδύλη, θα εκθέσουμε επισημάνσεις κάποιων από τους εισηγητές του Just war:
- Η Ελίζαμπεθ Άσκονμπ επισημαίνει ότι όταν κηρύχθηκε ο Β΄ παγκόσμιος πόλεμος ο Αμερικανός πρόεδρος ζήτησε από τους εμπολέμους να σεβαστούν τα δικαιώματα των αιχμαλώτων και τις διεθνείς συνθήκες. Ο πόλεμος τελείωσε με εντολή του Αμερικανού προέδρου για τη ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα. Δύο διαβήματα για συνθηκολόγηση που είχαν προηγηθεί αγνοήθηκαν. Μία δεύτερη, άλλου τύπου, βόμβα έπεσε στο Ναγκασάκι τρεις μέρες αργότερα, χωρίς να επιδοθεί κανένα τελεσίγραφο
- Ο Richard Norman επισημαίνει ότι ο Β΄ παγκόσμιος πόλεμος αιτιολογήθηκε από τους νικητές σαν απελευθέρωση της ανθρωπότητας από τον Ναζισμό. Ο Πόλεμος δεν κηρύχθηκε για αυτό, παρά για την εισβολή στην Πολωνία. Για τον τερματισμό του δεν απαιτήθηκε η αποχώρηση των Γερμανών από την εδαφική επικράτεια των άλλων κρατών, αλλά η άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας. Παρότι οι Σύμμαχοι επικράτησαν των Γερμανών, το τέλος του Πολέμου βρήκε την Πολωνία με μια αμφίβολη ανεξαρτησία, υπό Σοβιετική επικυριαρχία, και τον κόσμο χωρισμένο σε δύο στρατόπεδα με έναν ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο, τον πυρηνικό που αποτελεί μία ρεαλιστική πιθανότητα. Κανείς, παρατηρεί ο Norman, δεν μπορούσε να διανοηθεί το 1939 μια τέτοια εξέλιξη του πολέμου που μόλις άρχιζε.
Αυτές οι παρατηρήσεις προφανώς σημαίνουν ότι ο Β΄ παγκόσμιος πόλεμος, απρόβλεπτος και άδικος σε πολλά επίπεδα, λειτούργησε προς όφελος των νικητών. Καθώς όμως παρόμοιες απόψεις, διαφορετικής κατά περίπτωση έκτασης, από τις αρχές του Just War προβάλλονται σε κάθε πόλεμο, μπορεί και να σημαίνουν ότι οι αρχές αυτές είναι μία θεωρητική άσκηση άσχετη με τη σκληρή πραγματικότητα του πολέμου.
Το μόνο, ίσως, στο οποίο θα μπορούσε να βοηθήσει η προγενέστερη θεώρηση, είναι το να μην μπορεί, τουλάχιστον, να μας κοροϊδεύει, όποιος επιφυλάσσει για τον εαυτό του το ρόλο του δίκαιου διεξαγωγέα πολέμου. Η ίδια ανάλυση επίσης ερμηνεύει συχνά την επίσημη πολιτική των εμπολέμων. Για παράδειγμα, καταλαβαίνουμε πλέον την ανάγκη που πρέπει να καλυφθεί, και έτσι το Ιράκ «έπρεπε» να διαθέτει μαζικής καταστροφής, (για να αποτελεί έναν «επιθετικό» αντίπαλο), καταλαβαίνουμε γιατί η τεχνολογία των όπλων ακριβείας προβάλλεται έντονα, (γιατί μπορεί έτσι να αποφεύγονται τα τυφλά, μαζικά χτυπήματα εναντίον του άμαχου πληθυσμού). Η πραγματικότητα όμως του πολέμου πίσω από την επικοινωνιακή πολιτική βλέπουμε ότι, δυστυχώς, παραμένει αναλλοίωτη. Αυτός είναι και ο λόγος που θεωρούμε χρήσιμη την παράθεση της εν λόγω θεώρησης στο διάλογο περί του δικαίου πολέμου.
Προκαταρκτικά θα πούμε ότι από τον Clausewitz συνάγεται ότι δεν υπάρχει τρόπος, ούτε λόγος ηθικής αποτίμησης του πολέμου, αφενός διότι ο πόλεμος παρουσιάζεται αναπόδραστος και ανθρωπολογικά θεμελιωμένος, άρα ο «δίκαιος σκοπός» του έχει νόημα, αφετέρου, ο μετριασμός, για ηθικούς λόγους, της βίας στη χρήση «δίκαιων μέσων» είναι ασύμβατος με την ίδια την έννοια του πολέμου. Οι Marx και Engels θεωρούν ομοίως ότι τα «δίκαια μέσα» μετριάζουν τη βιαιότητα και τη σκληρότητα του πολέμου, δεν έχουν όμως τη δική τους πολύ συγκεκριμένη ερμηνεία πάνω στον «δίκαιο σκοπό» .
- Τι είναι λοιπόν πόλεμος;
- Η ηθική βελτίωση του ανθρώπου έχει μειώσει την αγριότητα των πολέμων;
- Μπορεί η ειρήνη βαθμιαία να κυριαρχήσει;
- Που οφείλονται οι πόλεμοι;
Τι λέει για αυτά ο Clausewitz;
Ο Clausewitz λέει ότι ο Πόλεμος είναι «πράξη βίας για να εξαναγκάσουν οι δυνατοί τον αντίπαλο να εκτελέσει την επιθυμία τους».
Ο Π. Κονδύλης επιστήνει την προσοχή μας στο ότι στον ορισμό αυτό πρέπει να ληφθούν υπόψιν υπαρξιακά μεγέθη (βία, αντίπαλος, εξαναγκασμός, επιθυμία), σταθερά και ικανά να νοηθούν ανεξαρτήτως κοινωνίας ή πολιτισμού, γενικότεροι όροι όπως η «σύγκρουση» που το εύρος της την θέτει εκτός του στενού ορισμού του πολέμου. Επισημαίνει, επίσης, ότι όποτε ο Clausewitz μιλά για πόλεμο δεν λησμονεί το στοιχείο της αχαλίνωτης ωμότητας που συνιστά την αρχή του πολέμου.
Στην αμιγή μορφή του ο πόλεμος επιτείνει την άσκηση βίας στο έσχατο αυτό όριο, πράγμα που είναι απαραίτητο για την επικράτηση. Ο αμιγής πόλεμος δεν είναι θεωρητική σύλληψη. Είναι ο πόλεμος στην καθαρή μορφή του όπως και σε πρωτόγονες εποχές έχει λειτουργήσει. Τότε ο πόλεμος συμπυκνώνοντας το νόημά του ήταν μάχη χωρίς επιζώντες από τη μεριά του ηττημένου. Ο μετριασμός της παρατηρείται στους πολέμους σε κατάσταση πολιτισμού, που δεν έγκειται στη σκοπιά ανθρωπισμού ή ηθικής, αλλά οφείλεται:
- Σε πρακτική αδυναμία να συμπυκνωθεί η εκφόρτιση της βίας σε ένα ορισμένο διάστημα χρόνου και χώρου λόγω του μεγέθους των κρατών, των λαών και των στρατευμάτων σε εποχές πολιτισμού καθώς και στην ευρεία τοπική διοίκηση.
- Στην οργάνωση, προετοιμασία και ικανότητα των πολιτισμένων λαών που σχεδιάζουν και ενεργούν μακροπρόθεσμα.
- Σε διαφοροποίηση της βούλησης των ομάδων μέσα στις πολιτισμένες κοινωνίες, όπου ο πολιτισμός δημιουργεί μέσα σε ένα κράτος ετερογενείς, έλλογους φορείς που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να κάνουν το ίδιο πράγμα, δηλαδή να συμφωνήσουν.
- Σε πάγιες ανθρώπινες αδυναμίες που υπάρχουν, ανεξαρτήτως πολιτισμού: π.χ. φόβος.
Το οποίο σημαίνει ότι σε συνθήκες όπου γίνεται η σύγκρουση από ομάδες που αποδέχονται τον πόλεμο και ο φόβος έχει, προσωρινά ή μόνιμα, (λόγω υπερβάλλουσας ισχύος) παραμεριστεί, τότε έχουμε πόλεμο στην άγρια καθαρότητά του.
Μπροστά στην ανάγκη να είναι κανείς αποτελεσματικός, ή, ακόμα περισσότερο, μπροστά στην εφιαλτική προοπτική της ήττας, η δέσμευση σε ηθικές αρχές διεξαγωγής του πολέμου βαθμιαία αλλά ταχύτατα αλληλοκαταργείται, η βιαιότητα ανοίγει τον δρόμο στον αντίπαλο να την ξεπεράσει με μία παρόμοια σκληρότητα και έτσι δεν έχει νόημα να μιλάμε για δίκαιη διεξαγωγή πολέμου.
Πώς όμως συμβιβάζεται ο φόβος με την έκθεση σε κίνδυνο που συνεπάγεται ο πόλεμος; Σε ατομικό επίπεδο, ο Clausewitz παρατηρεί ότι η ανθρώπινη φυσιολογία είναι τέτοια που ο άνθρωπος να μην μπορεί να παραιτηθεί από την ακραία βία, από την άλλη μεριά να μην μπορεί να ζει συνεχώς μέσα σ’ αυτή. Ριζώνει, λοιπόν έτσι, ένας διχασμός στον άνθρωπο που δεν μπορεί να υπερβεί η φιλοσοφική λογική.
Η πολιτική σχετίζεται με τον πόλεμο όπως ο άνθρωπος με τη βία: Ο άνθρωπος μπορεί να ζει διαρκώς μέσα στη βία αλλά δεν μπορεί και να παραιτηθεί από την επιδίωξή του για ειρήνη. Αντίστοιχα, η «κοινωνική ένωση» των ανθρώπων δεν μπορεί να διατηρεί κατάσταση διαρκούς και καθολικής βίας, όμως η δομή και η λειτουργία της αναγκαστικά αποδέχεται, και πολλές φορές προκαλεί τη βία από καιρού εις καιρό. Κοινός παρονομαστής όλων των πολέμων είναι η πολιτική επικοινωνία κυβερνήσεων και λαών. Κατά τα ειωθότα, η πολιτική δεν μετριάζει τη βία του πολέμου, αντίθετα γεννά και καθοδηγεί τον πόλεμο γιατί μόνο έτσι μπορεί να υποτάξει τον πόλεμο στους σκοπούς της. Ο πόλεμος, επομένως, είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα, και όχι η αιφνίδια διακοπή της διπλωματικής επικοινωνίας. Με αυτή την έννοια η ειρήνη δεν είναι το αντίθετο του πολέμου. Έτσι μια ειρήνη δεν θα μπορούσε να γεννήσει έναν πόλεμο, όμως, μπορεί θαυμάσια να προετοιμάζει έναν πόλεμο (αυτό ακριβώς προσπαθεί να εξοβελίσει ο Καντ με τον πρώτο και τον τρίτο όρο της αιώνιας ειρήνης, όπου και ο πόλεμος και η ειρήνη είναι μέρος του όλου, της πολιτικής, που χαρακτηρίζεται από συγκρούσεις, και σε ειρηνικές και σε εμπόλεμες καταστάσεις.
Και τι δημιουργεί τις συγκρούσεις μέσα σε μία κοινωνική ένωση; Ο Καντ έχει αμφιβολίες: «Η επιδίωξη ισχύος, η οποία διαποτίζει την πολιτική. Η μόνη διαφορά πολέμου και ειρήνης είναι ότι στον πόλεμο έχουμε ωμά φανερή αυτή την προοπτική». Εδώ γίνεται κατανοητή και μια παρατήρηση του Clausewitz που από πολλούς θεωρήθηκε παραδοξολογία, ότι, δηλαδή, τον πόλεμο τον κάνει ο αμυνόμενος, διότι ο επιτιθέμενος θα επιθυμούσε να κατακτήσει κάτι εύκολα και χωρίς αιματηρότητα και απώλειες, ανθρώπινες και υλικές. Στον διάλογο, εξάλλου, μεταξύ Αθηναίων και Μηλίων κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο είναι εντελώς ανάγλυφη αυτή η πραγματικότητα. Στην ίδια προοπτική γίνεται κατανοητή και η θέση των Μαρξ και Έγκελς όπου η ειρήνη δεν είναι αυτοσκοπός, διότι η ειρήνη, καθώς και ο πόλεμος, έχουν κάποια σκοπιμότητα.
Μια τελευταία άποψη του Clausewitz που θέλω να αναφέρω είναι αυτή που κινείται-αιωρείται μεταξύ αντικειμενικής και υποκειμενικής λειτουργίας του πολέμου. Η πρώτη έχει ευθεία σχέση με τον προβληματισμό που τέθηκε στην αρχική παρέκβαση που σχετίζεται με την δυνατότητα στοιχειοθέτησης του «δίκαιου πολέμου». Πρέπει να διακρίνουμε ανάμεσα στην αντικειμενική λειτουργία του πολέμου και των υποκειμενικών προθέσεων των εμπολέμων. Μόνο στη δεύτερη περίπτωση έχει νόημα η διάκριση μεταξύ δίκαιων και άδικων πολέμων.
Ο Clausewitz, με τη συστηματική μελέτη ιστορικών παραδειγμάτων, έχει καταδείξει την υπεροχή της αντικειμενικής σε σχέση με την υποκειμενική, πολιτισμική άποψη για τον πόλεμο. Έχει δηλαδή δείξει ότι ο τρόπος διεξαγωγής και η εξέλιξη εν γένει ενός πολέμου επηρεάζεται από αντικειμενικούς παράγοντες (π.χ. οργάνωση και δυνατότητα επικοινωνίας), πολύ περισσότερο από υποκειμενικούς, τις προθέσεις δηλαδή όσων λαμβάνουν μέρος σε έναν πόλεμο (π.χ. της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας). Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι ο πόλεμος μεταξύ Πρωσσίας και Αυστρίας με τον ξεκάθαρο σκοπό του Μεγάλου Φρειδερίκου: η νίκη του επί των Αυστριακών δεν μπόρεσε να οδηγήσει παρά σε περιορισμένα οφέλη για την Πρωσσία της αδράνειας που οι αντικειμενικές συνθήκες επέβαλαν.

Αδόλφος Χίτλερ: ο ηγέτης και η εποχή του

Παράρτημα

Απόσπασμα από πολιτική ομιλία-πολεμικό σάλπισμα του Ιωσήφ Στάλιν (J. Stalin) προς το ρωσικό λαό κατά τις παραμονές της σύγκρουσης με τις Γερμανικές στρατιές του Χίτλερ:
«Ο εχθρός συνεχίζει να εισχωρεί παραπέρα, ρίχνοντας στο μέτωπο νέες δυνάμεις. Τα χιτλερικά στρατεύματα πέτυχαν να καταλάβουν τη Λιθουανία, σημαντικό μέρος της Λετονίας, τα δυτικά τμήματα της Λευκορωσίας, ένα τμήμα της δυτικής Ουκρανίας. Η φασιστική αεροπορία επεκτείνει την αχτίνα δράσης των βομβαρδιστικών της, βομβαρδίζει το Μουρμάνσκ, την Ορσα, το Μογκιλιόφ, το Σμολένσκ, το Κίεβο, την Οδησσό, τη Σεβαστούπολη. Πάνω από την Πατρίδα μας κρέμεται ένας σοβαρός κίνδυνος.
Πώς μπόρεσε να συμβεί, ώστε ο ένδοξος Κόκκινος Στρατός μας ν’ αφήσει στα φασιστικά στρατεύματα μια σειρά από πολιτείες και περιοχές μας; Είναι, άραγε, αλήθεια, πως τα γερμανοφασιστικά στρατεύματα είναι πραγματικά ακατανίκητα στρατεύματα, όπως το διασαλπίζουν αδιάκοπα οι φασίστες καυχησιάρηδες προπαγανδιστές;
Βέβαια όχι! Η Ιστορία δείχνει, πως αήττητα στρατεύματα δεν υπάρχουν, ούτε υπήρξαν ποτέ. Το στρατό του Ναπολέοντα τον θεωρούσαν αήττητο, τσακίστηκε όμως κατά διαστήματα από τα ρωσικά, αγγλικά και γερμανικά στρατεύματα. Το γερμανικό στρατό του Γουλιέλμου, στην περίοδο του πρώτου ιμπεριαλιστικού πολέμου, τον θεωρούσαν κι αυτόν στρατό αήττητο κι αυτός όμως κάμποσες φορές νικήθηκε από τα ρωσικά και αγγλογαλλικά στρατεύματα. Το ίδιο πρέπει να πούμε και για τον τωρινό γερμανοφασιστικό στρατό του Χίτλερ. Αυτός ο στρατός δε συνάντησε ακόμα σοβαρή αντίσταση στην ηπειρωτική Ευρώπη. Μόνο στο δικό μας έδαφος βρήκε σοβαρή αντίσταση. Και μια που, σαν αποτέλεσμα αυτής της αντίστασης, οι καλύτερες μεραρχίες του γερμανοφασιστικού στρατού τσακίστηκαν από τον Κόκκινο Στρατό μας, αυτό θα πει, πως ο χιτλερικός φασιστικός στρατός μπορεί επίσης να συντριβεί και θα συντριβεί, όπως συντρίφτηκαν οι στρατοί του Ναπολέοντα και του Γουλιέλμου. Το ότι ένα μέρος από το έδαφός μας έχει ωστόσο καταληφθεί από τα γερμανοφασιστικά στρατεύματα, εξηγείται κυρίως από το γεγονός ότι ο πόλεμος της φασιστικής Γερμανίας ενάντια στην ΕΣΣΔ άρχισε με όρους ευνοϊκούς για τα γερμανικά στρατεύματα και μη ευνοϊκούς για τα σοβιετικά στρατεύματα. Πραγματικά, τα στρατεύματα της Γερμανίας, σαν χώρας που έκανε τον πόλεμο, είχαν πια ολοκληρώσει την επιστράτευσή τους και οι 170 μεραρχίες που η Γερμανία έριξε πάνω στην ΕΣΣΔ και προώθησε προς τα σύνορα της ΕΣΣΔ, ήταν εντελώς έτοιμες και περίμεναν μόνο το σύνθημα για την εξόρμηση, ενώ τα σοβιετικά στρατεύματα έπρεπε ακόμα να επιστρατευτούν και να μετακινηθούν προς τα σύνορα. Μεγάλη σημασία είχε στην περίπτωση αυτή και το γεγονός ότι η φασιστική Γερμανία, αναπάντεχα και δόλια, παραβίασε το σύμφωνο μη επίθεσης, που είχε υπογράψει το 1939 με την ΕΣΣΔ, μην παίρνοντας υπόψη πως θα θεωρηθεί απ’ όλο τον κόσμο σαν επιτιθέμενη. Καταλαβαίνουμε πως η φιλειρηνική μας χώρα, που δεν ήθελε να αναλάβει την πρωτοβουλία της παραβίασης του συμφώνου, δεν μπορούσε να πάρει το δρόμο της δολιότητας.
Γεννιέται το ερώτημα: πώς μπόρεσε να συμβεί, ώστε η σοβιετική κυβέρνηση να φτάσει στην υπογραφή συμφώνου για μη επίθεση με τέτοιους δόλιους ανθρώπους και τέτοια τέρατα σαν τον Χίτλερ και τον Ρίμπεντροπ; Μήπως η σοβιετική κυβέρνηση έκανε άραγε εδώ κάποιο λάθος; Όχι, βέβαια! Το σύμφωνο μη επίθεσης είναι ένα σύμφωνο ειρήνης ανάμεσα σε δύο κράτη. Και ακριβώς ένα τέτοιο σύμφωνο μας πρότεινε η Γερμανία στο 1939. Μπορούσε η σοβιετική κυβέρνηση να απορρίψει αυτή την πρόταση; Νομίζω, πως κανένα φιλειρηνικό κράτος δεν μπορεί να αρνηθεί μια ειρηνική συμφωνία με γειτονική δύναμη, όσο κι αν επικεφαλής αυτής της δύναμης βρίσκονται τέρατα και ανθρωποφάγοι σαν τον Χίτλερ και τον Ρίμπεντροπ. Και αυτό βέβαια, με έναν απαράβατο όρο: Αν η ειρηνική συμφωνία δε θίγει ούτε άμεσα ούτε έμμεσα την εδαφική ακεραιότητα, την ανεξαρτησία και την τιμή του φιλειρηνικού κράτους. Όπως είναι γνωστό, το σύμφωνο μη επίθεσης ανάμεσα στη Γερμανία και στην ΕΣΣΔ, ήταν ακριβώς ένα τέτοιο σύμφωνο. Τι κερδίσαμε υπογράφοντας με τη Γερμανία το σύμφωνο μη επίθεσης; Εξασφαλίσαμε για τη χώρα μας την ειρήνη για ενάμιση χρόνο και τη δυνατότητα να προετοιμάσουμε τις δυνάμεις μας για την απόκρουση αν η φασιστική Γερμανία ριψοκινδύνευε να επιτεθεί ενάντια στη χώρα μας, παραβιάζοντας το σύμφωνο. Αυτό είναι ένα βέβαιο κέρδος για μας και μια ζημιά για τη φασιστική Γερμανία.
Τι κέρδισε και τι έχασε η φασιστική Γερμανία, ξεσχίζοντας με δολιότητα το σύμφωνο και πραγματοποιώντας την επίθεση ενάντια στην ΕΣΣΔ; Πέτυχε έτσι να εξασφαλίσει μια πλεονεκτική θέση για τα στρατεύματά της, για ένα μικρό χρονικό διάστημα, έχασε όμως πολιτικά, γιατί ξεσκεπάστηκε στα μάτια όλου του κόσμου, σαν ένας ματοβαμμένος επιδρομέας. Δε χωράει αμφιβολία, πως αυτί το λιγόχρονο στρατιωτικό κέρδος αποτελεί μόνο ένα επεισόδιο για τη Γερμανία, ενώ το τεράστιο αυτό πολιτικό κέρδος είναι για την ΕΣΣΔ ένας σοβαρός και διαρκής συντελεστής, που θα αποτελέσει τη βάση για τις αποφασιστικές στρατιωτικές επιτυχίες του Κόκκινου στρατού στον πόλεμο ενάντια στη φασιστική Γερμανία.
Να γιατί όλος ο γενναίος στρατός μας, όλο το γενναίο πολεμικό ναυτικό μας, όλοι οι ατρόμητοι αεροπόροι μας, όλοι οι λαοί της χώρας μας, όλοι οι καλύτεροι άνθρωποι της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ασίας, όλοι, τέλος, οι καλύτεροι άνθρωποι της Γερμανίας, στιγματίζουν τις δόλιες ενέργειες των γερμανοφασιστών και συμπαθούν τη σοβιετική κυβέρνηση, επιδοκιμάζουν τη συμπεριφορά της σοβιετικής κυβέρνησης και βλέπουν, πως η υπόθεσή μας είναι δίκαιη, πως ο εχθρός θα συντριβεί και εμείς θα νικήσουμε.
Εξαναγκασμένη από τον πόλεμο που της επιβλήθηκε, η χώρα μας μπήκε σε θανάσιμη πάλη ενάντια στο χειρότερο και πιο άτιμο εχθρό της, το γερμανικό φασισμό. Τα στρατεύματά μας μάχονται ηρωικά μ’ έναν εχθρό εξοπλισμένο ως τα δόντια με τανκς και αεροπορία. Ο Κόκκινος Στρατός και ο Κόκκινος Στόλος, ξεπερνώντας πολλές δυσκολίες, μάχονται με αυταπάρνηση για κάθε σπιθαμή της σοβιετικής γης. Στη μάχη μπαίνουν οι κύριες δυνάμεις του Κόκκινου Στρατού, εξοπλισμένες με χιλιάδες τανκς και αεροπλάνα. Η ανδρεία των μαχητών του Κόκκινου Στρατού είναι ασύγκριτη. Δυναμώνει και μεγαλώνει η απόκρουση του εχθρού. Μαζί με τον Κόκκινο Στρατό, ολόκληρος ο σοβιετικός λαός ξεσηκώνεται για την υπεράσπιση της πατρίδας. Τι χρειάζεται, για να εξαλείψουμε τον κίνδυνο, που κρέμεται πάνω από την πατρίδα μας και τι μέτρα πρέπει να πάρουμε, για να τσακιστεί ο εχθρός;
Πρώτα απ’ όλα είναι απαραίτητο οι άνθρωποί μας, οι Σοβιετικοί άνθρωποι, να καταλάβουν όλη την έκταση του κινδύνου, που απειλεί τη χώρα μας, να εγκαταλείψουν την καλοσύνη, την ξενοιασιά, τις διαθέσεις του καιρού της ειρηνικής ανοικοδόμησης, που ήταν πέρα για πέρα κατανοητές στην προπολεμική εποχή, είναι όμως ολέθριες τούτη την εποχή που ο πόλεμος άλλαξε ριζικά την κατάσταση. Ο εχθρός είναι σκληρός και ανελέητος. Βάζει για σκοπό του να κατακτήσει τη γη μας, την ποτισμένη με τον ιδρώτα μας, ν’ αρπάξει το στάρι μας και τα πετρέλαιά μας, τον καρπό της δουλείας μας. Βάζει για σκοπό του να παλινορθώσει την εξουσία των τσιφλικάδων, να παλινορθώσει τον τσαρισμό, να καταστρέψει τον εθνικό πολιτισμό και την εθνική ανεξαρτησία των Ρώσων, Ουκρανών, Λευκορώσων, Λιθουανών, Λετονών, Εσθονών, Ουζμπέκων, Τατάρων, Μολδαβών, Γεωργιανών, Αζερμπαϊτζανών και άλλων ελεύθερων λαών της Σοβιετικής Ένωσης, να τους εκγερμανίσει, να τους μεταβάλει σε δούλους των Γερμανών δουκών και βαρόνων. Πρόκειται, λοιπόν, για ζήτημα ζωής ή θανάτου του σοβιετικού κράτους, ζωής ή θανάτου των λαών της ΕΣΣΔ. Πρόκειται για το αν οι λαοί της Σοβιετικής Ένωσης θα είναι ελεύθεροι ή θα υποδουλωθούν. Πρέπει οι Σοβιετικοί άνθρωποι να το καταλάβουν αυτό και να πάψουν να είναι ξένοιαστοι, να κινητοποιηθούν και να αναπροσαρμόσουν όλη τη δουλεία τους πάνω σε νέο, πολεμικό ρυθμό, που δεν ξέρει οίκτο για τον εχθρό.
Είναι ακόμα απαραίτητο να μην υπάρχει στις γραμμές μας θέση για τους κλαψιάρηδες και τους δειλούς, για τους πανικόβλητους και τους λιποτάκτες, να μην ξέρουν οι άνθρωποί μας τι είναι φόβος στον αγώνα και να πηγαίνουν με αυταπάρνηση στον απελευθερωτικό μας πόλεμο για την πατρίδα ενάντια στους φασίστες υποδουλωτές. Ο μεγάλος Λένιν, ο ιδρυτής του κράτους μας, έλεγε πως βασική ιδιότητα των Σοβιετικών ανθρώπων πρέπει να είναι η τόλμη, το θάρρος, η αγνόηση του φόβου μέσα στον αγώνα, η θέληση να πολεμήσουν μαζί με το λαό ενάντια στους εχθρούς της πατρίδας μας. Είναι απαραίτητο αυτή η λαμπρή ιδιότητα του μπολσεβίκου να γίνει κτήμα των εκατομμυρίων και εκατομμυρίων ανδρών του Κόκκινου Στρατού, του Κόκκινου Στόλου μας και όλων των λαών της Σοβιετικής Ένωσης.
Πρέπει να αναπροσαρμόσουμε αμέσως όλη τη δουλειά μας πάνω σε πολεμικό ρυθμό, υποτάσσοντας τα πάντα στα συμφέροντα του μετώπου και στα καθήκοντα της οργάνωσης της συντριβής του εχθρού. Οι λαοί της Σοβιετικής Ένωσης βλέπουν τώρα πως ο γερμανικός φασισμός είναι αμείλικτος στη λυσσασμένη μανία του και στο μίσος του ενάντια στην πατρίδα μας που εξασφάλισε σε όλους τους εργαζόμενους την ελεύθερη εργασία και ευημερία. Οι λαοί της Σοβιετικής Ένωσης πρέπει να σηκωθούν για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους, της γης τους ενάντια στον εχθρό.
Ο Κόκκινος Στρατός, ο Κόκκινος Στόλος και όλοι οι πολίτες της Σοβιετικής Ένωσης πρέπει να υπερασπίζονται κάθε σπιθαμή της σοβιετικής γης, να μάχονται ως την τελευταία σταγόνα του αίματός τους για τις πόλεις και τα χωριά μας, να επιδείχνουν το θάρρος, την πρωτοβουλία και την εξυπνάδα που χαρακτηρίζουν το λαό μας.
Πρέπει να οργανώσουμε μια ολόπλευρη βοήθεια για τον Κόκκινο Στρατό, να εξασφαλίσουμε την εντατική πύκνωση των γραμμών του, να εξασφαλίσουμε τον εφοδιασμό του με όλα τα απαραίτητα, να οργανώσουμε τη σύντομη μεταφορά στρατευμάτων και πολεμικού υλικού, την πλατιά βοήθεια στους τραυματίες.
Πρέπει να δυναμώσουμε τα μετόπισθεν του Κόκκινου Στρατού, υποτάσσοντας όλη τη δουλειά μας στα συμφέροντα αυτής της υπόθεσης να εξασφαλίσουμε την εντατική λειτουργία όλων των επιχειρήσεων, να παράγουμε περισσότερα τουφέκια, πολυβόλα, πυροβόλα, σφαίρες, οβίδες, αεροπλάνα, να οργανώσουμε τη φύλαξη των εργοστασίων, των ηλεκτρικών σταθμών, των τηλεφωνικών και τηλεγραφικών συνδέσεων, να οργανώσουμε την τοπική αντιαεροπορική άμυνα.
Πρέπει να οργανώσουμε την αμείλικτη πάλη ενάντια σ’ αυτούς που αποσυνθέτουν τα μετόπισθεν, τους λιποτάκτες, τους πανικόβλητους, τους διαδοσίες, να εξοντώσουμε τους κατασκόπους, τους αντιπερισπαστές, τους αλεξιπτωτιστές του εχθρού, βοηθώντας έτσι άμεσα τα εκκαθαριστικά τάγματά μας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο εχθρός είναι δόλιος και πονηρός, ξεσκολισμένος σε απάτες και διάδοση ψεύτικων φημών.
Πρέπει να έχουμε όλα αυτά υπόψη μας και να μην πέφτουμε σε προκλήσεις. Πρέπει να παραπέμπουμε αμέσως στο στρατοδικείο αδιαφορώντας για πρόσωπα όλους εκείνους που σπέρνοντας τον πανικό και το φόβο εμποδίζουν τη δουλειά της άμυνας.
Σε περίπτωση αναγκαστικής υποχώρησης των τμημάτων του Κόκκινου Στρατού, πρέπει να αποσύρουμε όλο το τροχαίο σιδηροδρομικό υλικό, να μην αφήνουμε στον εχθρό ούτε μια ατμομηχανή, ούτε ένα βαγόνι, να μην αφήνουμε στον εχθρό ούτε ένα κιλό στάρι, ούτε μια λίτρα καύσιμα. Οι κολχόζνικοι πρέπει να απομακρύνουν όλα τα ζώα τους, να παραδίνουν το στάρι για φύλαξη στα κρατικά όργανα, που θα το μεταφέρουν στις περιοχές των μετόπισθεν. Όλα τα είδη αξίας, μαζί και τα μέταλλα, το στάρι και τα καύσιμα, που δεν μπορούν να μεταφερθούν, πρέπει οπωσδήποτε να καταστρέφονται.
Στις περιοχές τις κατεχόμενες από τον εχθρό, πρέπει να σχηματίζονται τμήματα παρτιζάνων έφιππα και πεζά, να σχηματίζονται ομάδες καταστροφής για την πάλη ενάντια στα τμήματα του εχθρικού στρατού, για ν’ ανάψει ο ανταρτοπόλεμος, για ν’ ανατινάζουν γεφύρια, να καταστρέφουν δρόμους, τηλεφωνικές και τηλεγραφικές συνδέσεις, να καίνε τα δάση, τις αποθήκες, τις εφοδιοπομπές. Στις κατακτημένες περιοχές να δημιουργούνται αφόρητες συνθήκες για τον εχθρό και για όλους τους βοηθούς του, να καταδιώκεται και να εξοντώνεται σε κάθε βήμα, να τορπιλίζονται όλα τα μέτρα του.
Ο πόλεμος ενάντια στη φασιστική Γερμανία δεν πρέπει να θεωρείται ένας συνηθισμένος πόλεμος. Δεν είναι μόνο πόλεμος ανάμεσα σε δυο στρατούς. Είναι ταυτόχρονα και πόλεμος ολόκληρου του σοβιετικού λαού ενάντια στα γερμανοφασιστικά στρατεύματα. Αυτός ο παλλαϊκός πόλεμος για την πατρίδα, ενάντια στους φασίστες καταπιεστές, έχει για σκοπό του όχι μόνο να εκμηδενίσει τον κίνδυνο που κρέμεται πάνω από τη χώρα μας, μα και να βοηθήσει όλους τους λαούς της Ευρώπης, που στενάζουν κάτω από το ζυγό του γερμανικού φασισμού. Σ’ αυτό τον απελευθερωτικό πόλεμο δε θα είμαστε μόνοι μας. Σ’ αυτό το μεγάλο πόλεμο θα έχουμε πιστούς συμμάχους τους λαούς της Ευρώπης και της Αμερικής και ακόμα το γερμανικό λαό που τον έχουν υποδουλωμένο οι χιτλερικοί δημαγωγοί. Ο πόλεμός μας για την ελευθερία της πατρίδας μας θα σμίξει με τον αγώνα των λαών της Ευρώπης και της Αμερικής για την ανεξαρτησία τους, για τις δημοκρατικές ελευθερίες. Θα είναι το ενιαίο μέτωπο των λαών, που αγωνίζονται για την ελευθερία ενάντια στην υποδούλωση και στην απειλή της υποδούλωσης από τα φασιστικά στρατεύματα του Χίτλερ. Σχετικά μ’ αυτό είναι πέρα για πέρα κατανοητός και ενδεικτικός ο ιστορικός λόγος του πρωθυπουργού της Μεγάλης Βρετανίας κ. Τσόρτσιλ για βοήθεια προς τη Σοβιετική Ένωση, καθώς και η δήλωση της κυβέρνησης των Ενωμένων Πολιτειών της Αμερικής ότι είναι έτοιμη να δώσει βοήθεια στη χώρα μας, που δεν μπορούν παρά να προκαλέσουν ένα αίσθημα ευγνωμοσύνης στις καρδιές των λαών της Σοβιετικής Ένωσης.
Σύντροφοι! Οι δυνάμεις μας είναι αμέτρητες. Ο φαντασμένος εχθρός θα αναγκαστεί σε λίγο να πειστεί γι’ αυτό. Μαζί με τον Κόκκινο Στρατό πολλές χιλιάδες εργάτες, κολχόζνικοι, διανοούμενοι, ξεσηκώνονται για τον πόλεμο ενάντια στον εχθρό που μας επιτέθηκε, θα σηκωθούν εκατομμύρια της μάζας του λαού μας. Οι εργαζόμενοι της Μόσχας και του Λένινγκραντ αρχίσανε κιόλας να συγκροτούν μια λαϊκή πολιτοφυλακή από χιλιάδες ανθρώπους για να υποστηρίξουν τον Κόκκινο Στρατό. Σε κάθε πόλη, που την απειλεί ο κίνδυνος της επιδρομής του εχθρού, πρέπει να οργανώσουμε μια τέτοια λαϊκή πολιτοφυλακή, ξεσηκώσουμε στον αγώνα όλους τους εργαζόμενους, για να υπερασπίσουν με τα στήθια τους την ελευθερία τους, την τιμή τους, την πατρίδα τους, στον πόλεμό μας για την πατρίδα ενάντια στο γερμανικό φασισμό.
Για να επιστρατευτούν γρήγορα όλες οι δυνάμεις των λαών της ΕΣΣΔ και να οργανωθεί η απόκρουση του εχθρού, που επιτέθηκε δόλια ενάντια στην πατρίδα μας, σχηματίστηκε η κρατική Επιτροπή Άμυνας, που συγκεντρώνει τώρα στα χέρια της όλη την εξουσία μέσα στη χώρα. Η κρατική Επιτροπή Άμυνας άρχισε την εργασία της και καλεί όλο το λαό να συσπειρωθεί γύρω από το κόμμα του Λένιν, γύρω από τη σοβιετική κυβέρνηση, για να υποστηρίξει με αυταπάρνηση τον Κόκκινο Στρατό και τον Κόκκινο Στόλο, για τη συντριβή του εχθρού, για τη νίκη.
Όλες οι δυνάμεις μας για την υποστήριξη του ηρωικού Κόκκινου Στρατού μας, του ένδοξου Κόκκινου Στόλου μας!
Όλες οι δυνάμεις του λαού για τη συντριβή του εχθρού!
Εμπρός, για τη νίκη μας!».

Αδόλφος Χίτλερ: ο ηγέτης και η εποχή του


προηγούμενη σελίδα
Σελίδα 25 από 31
επόμενη σελίδα
Β 
Up
Β 

Β 

Αυτό το ebook είναι της Αμαλίας Κ. Ηλιάδη και δημοσιεύεται στην Ματιά με την άδεια της. Εμείς από αυτές τις γραμμές θέλουμε να ευχαριστήσουμε θερμά την συγγραφέα του για την άδεια δημοσίευσης που μας έδωσε.
Τα πνευματικά δικαιώματα του ανήκουν στην συγγραφέα του, Αμαλία Κ. Ηλιάδη. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, ολική ή μερική, περιληπτική, κατά παράφραση ή διασκευή και απόδοση του περιεχομένου της έκδοσης με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης, ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του συγγραφέα. (Νόμος 2121/1993 & διεθνής σύμβαση της Βέρνης που έχει κυρωθεί με τον Ν.100/1975).
Για να μάθετε για την Αμαλία Κ. Ηλιάδη κάντε κλικ εδώ.

Β 
Β 
Περιεχόμενα Βιβλίου
Β 
Δείτε:
Διάφορα
Θρησκεία
Πρόσωπα
Ημέρες
Έγραψαν
Λέξεις
Τόποι
Έθιμα
e-books
Β 
Δείτε επίσης:
Οι Τέχνες ως παράγοντας διατήρησης και ανάκτησης της ψυχικής υγείας του ανθρώπου - Μέρος Α
Οι Τέχνες ως παράγοντας διατήρησης και ανάκτησης της ψυχικής υγείας του ανθρώπου - Μέρος Β
Σημειώσεις στο μάθημα της Ιστορίας της Τέχνης
Αδόλφος Χίτλερ: ο ηγέτης και η εποχή του
Ο θρύλος του θανάτου των Μοναχών
Μαρτυρολόγια και Συναξάρια απ’ τα πρωτοχριστιανικά χρόνια έως τον 6ο αιώνα μ.Χ.
Διηγήσεις και βίοι Αγίων Γυναικών
Σχέσεις μητέρας - γιου στο πρώιμο Βυζάντιο
Μουσειοπαιδαγωγική - Μουσείο και Αγωγή
Βερολίνο
Οι Τέχνες ως παράγοντας διατήρησης και ανάκτησης της ψυχικής υγείας του ανθρώπου (Μέρος Γ)
Μετέωρα
Το γυμνό στην Τέχνη
Αρχαιότητα
Το σχολείο ως πολυδύναμος πολιτιστικός οργανισμός
Παλιννόστηση στις γλυκές πατρίδες 1918 - 1922
Οι κανονισμοί των ορφανοτροφείων ΑΡΡΕΝΩΝ-ΠΡΙΓΚΗΠΟΥ και ΘΗΛΕΩΝ-ΧΑΛΚΗΣ 1921
Στοιχεία θεατρικής παιδείας
Γιορτές αγλύκαντες
Αρχαία Ελληνική Μυθολογία
Η ακάνθινη απειλή
Β 
Β 
Β 
Αναζήτηση
Β 
Β 
Β 
Β 
Β 
Β 
Β 
Επικοινωνία | Όροι Χρήσης | Πλοηγηθείτε | Λάβετε Μέρος | Δημιουργία και Ανάπτυξη ΆΡΚΕΣΙΣ
Β 
Β