Ταλέντα και ατέλειες: Συνειδητοποιώντας τις ιδιαίτερες δυνατότητες των μαθητών
Ελάχιστοι άνθρωποι, ανεξαρτήτως ηλικίας, είναι καλοί σε όλα. Ορισμένοι π.χ. μπορεί να είναι πολύ καλοί στην αριθμητική, ενώ άλλοι δεν μπορούν να κάνουν μια πρόσθεση. Κάποιοι άλλοι μπορεί να είναι πολύ καλοί στα κείμενα (π.χ. συγγραφή), ενώ κάποιοι άλλοι κατανοούν πολύ καλά τους ανθρώπους (π.χ. ψυχολόγοι, δάσκαλοι), όμως οι περισσότεροι δεν τα πολυκαταφέρνουν σε όλα. Ως ενήλικες μπορούμε να αγνοήσουμε τυχόν ατέλειές μας, στο σχολείο, ωστόσο, τα παιδιά μας, ιδιαίτερα στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, δεν έχουν την πολυτέλεια επιλογής των θεμάτων με τα οποία θα ασχοληθούν. Δεν επιτρέπεται, δηλαδή, να κάνουν δύο μαθήματα στη γυμναστική και κανένα στην αριθμητική επειδή δεν τα καταφέρνουν σε αυτή. Αυτό που θα πρέπει να κάνουν είναι να χρησιμοποιήσουν όποιες ιδιαίτερες ικανότητες έχουν όχι μόνο για να προοδεύσουν σε ό,τι είναι καλά, αλλά και να καλύψουν με αυτές τις όποιες αδυναμίες τους.
Τα παραπάνω απεικονίζουν με τρόπο στατικό και συνηθισμένο την αντιμετώπιση των παιδιών. Αναρωτηθήκαμε όμως ποτέ εμείς ως γονείς αν μπορούμε να τα βοηθήσουμε ώστε τις ιδιαίτερες ικανότητες που έχουν να τις επεκτείνουν σε όλες τις νοητικές τους δραστηριότητες; Με άλλα λόγια, μπορούμε να βοηθήσουμε ώστε ένα παιδί με ιδιαίτερο ταλέντο στην Έκθεση και την Ιστορία να γίνει πολύ καλό και σε άλλους τομείς, όπως π.χ. τα Μαθηματικά; Να μερικές ιδέες και τρόποι ώστε να συμβάλουμε στη βελτίωση των επιδόσεων του παιδιού μας και στα μαθήματα στα οποία τυχόν υστερεί, εκμεταλλευόμενοι τις ικανότητές του σε άλλα:
Το παιδί μας από μικρό, π.χ., τραγουδάει και θυμάται τους στίχους πολλών τραγουδιών ενώ δεν είναι σε θέση να θυμάται σχεδόν κανέναν πολλαπλασιασμό στην προπαίδεια. Τα παιδιά που μαθαίνουν ακούγοντας -που τους αρέσει να μιλάνε, να τραγουδούν, να ακούν ιστορίες- συνήθως νιώθουν άβολα με οπτικά βοηθήματα εκμάθησης, όπως πίνακες με την προπαίδεια. Παρ’ όλα αυτά δεν χρειάζεται πανικός! Δημιουργικότητα και κέφι χρειάζονται. Μπορούμε κάλλιστα να χρησιμοποιήσουμε τη μουσική για να το βοηθήσουμε και στην προπαίδεια. Θα μπορούσαμε να βρούμε ένα τραγουδάκι στο οποίο θα έχουμε αντικαταστήσει τους στίχους με τους πολλαπλασιασμούς.
Αν το παιδί μας, τώρα, είναι δυνατό στην ανάγνωση αλλά αδύνατο στην αριθμητική, μπορούμε να… αναμίξουμε τα δύο! Πώς; Μα χρησιμοποιώντας λεκτικά προβλήματα. Αν διαβάζει ένα βιβλίο, σίγουρα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τους ήρωες και διάφορες καταστάσεις ώστε να φτιάξουμε προβλήματα αριθμητικής: πόσες πόρτες συνολικά πέρασε ο ήρωας του βιβλίου αν κάθε κάστρο έχει τέσσερις πόρτες και τα κάστρα είναι πέντε;
Αν τώρα το παιδί είναι πολύ καλό στο να φτιάχνει παζλ και δεν τα καταφέρνει στις διαιρέσεις, τι κάνουμε; Τα παιδιά που έχουν έντονες οπτικές και χωροταξικές ικανότητες αντιδρούν θετικά σε χρώματα, εικόνες και άλλα οπτικά ερεθίσματα. Οι χρωματιστές καραμέλες, μια πίτα κομμένη σε μερίδες και άλλα αντίστοιχα ερεθίσματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλεία εκμάθησης αριθμητικών πράξεων και εννοιών.
Αν το παιδί είναι δυνατό στην αριθμητική και αδύνατο στο λεξιλόγιο, πρέπει να το παροτρύνουμε να ασχοληθεί με λεκτικά προβλήματα, παιχνίδια εύρεσης της σωστής λέξης ή άλλα με λέξεις. Π.χ., μπορούμε να δώσουμε στο παιδί μας μια ομάδα λέξεων από το μάθημα ανάγνωσης της ημέρας και να του ζητήσουμε να τις χωρίσει σε κατηγορίες. Ενώ η κλίση του στην αριθμητική θα το κάνει να του αρέσει η κατηγοριοποίησή τους, ταυτόχρονα θα του δοθεί η ευκαιρία να μάθει και το νόημά τους εμπλουτίζοντας το λεξιλόγιό του.
Αν το παιδί είναι καλό στη ζωγραφική αλλά παρουσιάζει προβλήματα στη συγκέντρωση της προσοχής του μέσα στην τάξη, ο δάσκαλος είναι καλό να του επιτρέπει, με μέτρο, να σκιτσάρει, να σχεδιάζει, δίνοντας κίνητρα και εστιάζοντας στις ιδιαίτερες ικανότητές του.
Τέλος, με αυτές τις στρατηγικές δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι, παράλληλα, ενισχύουμε την αυτοπεποίθησή του και τη θετική εικόνα για τον εαυτό του.
Αμαλία Κ. Ηλιάδη
Φιλόλογος-Ιστορικός (Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Βυζαντινής Ιστορίας απ το Α.Π.Θ.)
Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων
