Πώς θυμάμαι τον Γέροντα Ευθύμιο
Τον Ηγούμενο Ευθύμιο τον είχα γνωρίσει στην Θεσσαλονίκη. Δυο ευσεβή αδέρφια που έμεναν κοντά στο Επταπύργιο, τον φιλοξενούσαν όταν ερχόταν στην πόλη για ιατρικούς λόγους. Θυμάμαι την τελευταία φορά που τον συναντήσαμε στο Νοσοκομείο, πριν κοιμηθεί το 1999, την γαλήνη και την αγάπη που είχαν τα μάτια του.
“Να ζήσετε σαν τα ψηλά βουνά”, ήταν η αγαπημένη ευχή που έδινε ο Ηγούμενος Ευθύμιος. Φυσικά μιλούσε και για πνευματικά θέματα. Τον θυμάμαι ολιγόλογο, αλλά οι κουβέντες του ήταν γεμάτες θεία νοήματα και αγάπη!
Είχε πει ότι θα έρθει καιρός που δεν θα είναι ο κόσμος χωρισμένος σε όσους ακολουθούν το νέο και σε όσους το παλαιό ημερολόγιο, αλλά σε Χριστιανούς που κρατούν την Πίστη τους και σε σφραγισμένους με το Χάραγμα του Αντιχρίστου.
Ο βίος του Ηγουμένου Ευθυμίου
Ο Ηγούμενος Ευθύμιος γεννήθηκε περίπου το 1925. Οι γονείς του ήταν ευσεβείς Χριστιανοί και πολύτεκνοι. Το βαπτιστικό του όνομα ήταν Ευάγγελος. Όταν ήταν 8 ετών είχε πει μαζί με έναν ξάδερφό του να γίνουν μοναχοί όταν μεγαλώσουν. Από 12 μέχρι 17 ετών δούλευε ως ξυλουργός, “καθώς και ο γλυκύς Ιησούς ο οποίος ηργάζετο με τον νομιζομένον πατέρα του Ιωσήφ, ξυλουργόν όντα”. Όταν ήταν 16 ένιωσε ακόμη πιο έντονη μέσα του την επιθυμία να γίνει μοναχός. Άρχισε να διαβάζει ολοένα και περισσότερα θρησκευτικά βιβλία, να μαθαίνει βυζαντινή μουσική και να εργάζεται εντατικά για να βγάζει τα προς το ζειν καθώς ήταν φτωχός. Μετά τα 17 του πήρε την τελική απόφαση.
Ενθυμούμαι την τελευταίαν ημέραν, όταν ευρέθην μόνος με τον αείμνηστον πατέρα μου και όταν πλέον είχον αποκατασταθεί οι τρεις αδελφές μου, λέγω εις τον πατέρα μου:
“Πατέρα, δος μου την ευχή σου και φεύγω”.
Μου λέγει:
“Πού θα πας;”
“Δεν με βλέπεις και δεν γνωρίζεις που πηγαίνω;”
Επαναλαμβάνει:
“Πού θα πας;”
“Πηγαίνω”, του λέγω αποφασιστκώς, “εις την Ιεράν Μονήν Σταυροβουνίου”.
Τότε μου λέγει:
“Το εσκέφθης καλά; Δεν θέλω να πας, ως λέγεις, Μοναχός και να γυρίσεις οπίσω! Να πας και να μη γυρίσεις, να γίνεις Μοναχός!”
Εφίλησα το χέρι του, με εφίλησε και αυτός και εχωρίσθημεν με την απόφασιν να μην ξαναγυρίσω εις τον μάταιον τούτον κόσμον…
Από την Ιερά Μονή Σταυροβουνίου, στον Πανάγιο Τάφο και στο Άγιο Όρος
Από τον Ιούλιο του 1942 μέχρι τον Μάρτιο του 1947 ήταν στην Ιερά Μονή Σταυροβουνίου, στη Λάρνακα της Κύπρου. Αποφάσισε ότι θα πάει να μονάσει στο Άγιο Όρος, στο Περιβόλι της Παναγίας μας. Πέντε μοναχοί έφυγαν από το Σταυροβούνι. Με ένα καράβι πέρασαν από την Λάρνακα στη Συρία και κατόπιν στην Ιόππη (σημερινή Γιάφα, στο Ισραήλ). Η Ιόππη είναι το λιμάνι των Ιεροσολύμων, στα οποία κατευθύνθηκαν για να προσκυνήσουν τον Πανάγιο Τάφο του Χριστού και το μνήμα της Θεοτόκου. Παρέμειναν εκεί 15 μέρες πριν και 15 μέρες μετά το Πάσχα του 1947. Στη συνέχεια πήραν ένα καράβι που τους πήγε στον Πειραιά, στην Θεσσαλονίκη και τελικά στο Άγιο Όρος.
Τρεις ημέρες έκαναν για να φτάσουν από την Θεσσαλονίκη στο Άγιο Όρος. Στο καράβι γνώρισαν και τον Μοναχό Κύριλλο, που ζούσε ως ησυχαστής στα Κατουνάκια. Μέχρι τότε προσπαθούσαν να διαβάζουν προσευχές. Ο Μοναχός Κύριλλος τους εξήγησε ότι μπορούν να κάνουν τα πνευματικά τους καθήκοντα όπου κι αν βρίσκονται, νοερά, καθιστοί ή ξαπλωμένοι χωρίς να τους αντιλαμβάνονται οι γύρω τους.
Όσα μας είπεν ο Γέρων Μοναχός εκείνος, δεν τα είχομεν ακούσει σχεδόν απ’ όλους τους άλλους Μοναχούς μέχρι τότε. Όντως ήτο απεσταλμένος από την Κυρίαν Θεοτόκον δια να μας ομιλήσει κατά τον πόθον μας.
Όταν έφτασαν στη Δάφνη, το λιμανάκι του Αγίου Όρους, ο μετέπειτα Ηγούμενος Ευθύμιος, έπεσε κάτω, ασπάστηκε με ευλάβεια το χώμα και ευχαρίστησε τον Χριστό μας και την Παντάνασσα.
Αξίωσόν με Παναγία μου να αποθάνω εδώ με τέλος αγαθόν. Μακαρία η ώρα που έφθασα και ευχαριστώ με όλην μου την ψυχήν που ηξίωσες εμέ τον τιποτένιον να φθάσω εις τον Άγιον τούτον τόπον.
Αρχιεπίσκοπος Σπυρίδων ο εξ Ιωαννίνων
Από το 1947 υπήρχε απαγόρευση στους ζηλωτές να εγγράφονται ως μοναχοί. Ο Αρχιεπίσκοπος Σπυρίδωνας έδωσε διαταγή τον Φεβρουάριο του 1951 να συλλαμβάνονται οι ζηλωτές ιερομόναχοι που δεν μνημόνευαν τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Οι τοπικοί Μητροπολίτες μπορούσαν να τους κλείνουν στα υπόγεια της Αρχιεπισκοπής Αθηνών και της Μητρόπολης Θεσσαλονίκης, ή όπου αλλού έκριναν, και εκεί με την βία να τους αποσχηματίζουν, να τους ξυρίζουν και να τους απολύουν ως κοσμικούς.
Τότε κυνήγησαν και τον μακαριστό πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομο και τον έστειλαν εξόριστο στη Μυτιλήνη. Ο αείμνηστος Κυκλάδων Γερμανός διέμενε συνεχώς σε κατακόμβες και σε σπίτια ευσεβών Χριστιανών, μέχρι που από τις κακουχίες εκοιμήθει. Ο Επίσκοπος Πολύκαρπος έγραφε πύρινα άρθρα και στήριζε τους πιστούς. Πολλοί ακολούθησαν έτσι με την βία το Νέο Ημερολόγιο, άλλοι όμως στερεώθηκαν στην Ομολογία τους, γράφει ο Γέρων Ευθύμιος.
Τον Φεβρουάριου του 1951 έπιασαν και τον ίδιο. Εξαιτίας του νόμου του 1947 δεν ήταν γραμμένος πουθενά ως μοναχός και βγήκε απόφαση να τον διώξουν από το Άγιο Όρος. Ένας χωροφύλακας ανέλαβε να συνοδέψει τον νεαρό τότε Μοναχό, μαζί με τον πατέρα Ιωάννη, καλόγερο που ήταν ακόλουθος του Γέροντα Διονυσίου του Γουδά. Ο πατέρας Ιωάννης ζήτησε από τον Ενωμοτάρχη της Δάφνης να μάθει γιατί τους έδιωχναν. Αυτός έψαξε τις σημειώσεις του και τους είπε ότι διώκονται ως “σουρτούκηδες και ακατάστατοι”.
Σταμάτησαν στην Ιερισσό κι εκεί ο Ευθύμιος ήταν πολύ στενοχωρημένος. “Πάμε για μαρτύριο, τι φοβάσαι”, του έλεγε ο πατέρας Ιωάννης και τον δυνάμωνε. Στις αρχές του Νοεμβρίου ( τα Εισόδια της Θεοτόκου ) βρέθηκαν στην Θεσσαλονίκη. Επέστρεψαν στην Ιερισσό και μπήκαν κρυφά ξανά στο Άγιο Όρος. Μέχρι τις 25 Μαρτίου του 1952 παρέμεινε κρυμμένος κοντά στον Γέροντα Σεραφείμ που διακονούσε και τον κατά σάρκα πατέρα του, που είχε γίνει κι αυτός Μοναχός. Αυτός ο χειμώνας του προκάλεσε προβλήματα στην υγεία του που τον ταλαιπώρησαν σε όλη του την ζωή.
Αγιογραφία
Από τότε μέχρι να γίνει 48 ετών ασχολήθηκε πολύ με την αγιογραφία. Έκανε πολλές εικόνες της Παναγίες σε όλη την Ελλάδα, για το εξωτερικό και για το Άγιο Όρος. Το εργόχειρό του έδινε ανάπαυση στη ψυχή του και φρόντιζε πολύ να κάνει πολύ ωραίο το πρόσωπο της Παναγίας μας στις εικόνες που αγιογραφούσε. Μια γνωστή εικόνα που είχε κάνει ο Γέροντας Ευθύμιος είναι “Το Ρόδον το Αμάραντον”.
Όταν τους έδιωξαν από την Σκήτη της Αγίας Άννας, πήγαν στην Καρυά, την πρωτεύουσα του Αγίου Όρους. Η Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας τους παραχώρησε το Κελί του Ευαγγελισμού που ήταν παρατημένο. Για έξι χρόνια παρέμειναν σε αυτό και του έκαναν και πολλές επιδιορθώσεις. Ο Ευθύμιος σε λίγα χρόνια έφτασε να έχει συνοδεία έξι Μοναχών.
Η βαρειά ασθένεια το 1972
Το 1972 ασθένησε βαριά και παρέμεινε δυόμισι μήνες στο Νοσοκομείο Άγιος Δημήτριος της Θεσσαλονίκης. Εκεί τον διακονούσε ο πατέρας Σάββας. Όταν βγήκε από το νοσοκομείο παρέμεινε άλλους δυόμισι μήνες στο Μοναστήρι Αγίας Τριάδος Μενδενίτσης. Εκεί ήταν η Ηγουμένη Ειρήνη, που ήταν και ξαδέλφη του Ευθυμίου. Τρεις φορές προσπάθησε μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα να πάει στο Άγιο Όρος. Αλλά ο Θεός δεν το επέτρεψε, φέροντας εμπόδια. Όταν τελικά ήρθε ο καιρός για να φύγει, τα πράγματα πήγαν όλα δεξιά.
Η Ιερά Μονή Εσφιγμένου
O παπά-Σάββας πήγε στην Ιερά Μονή Εσφιγμένου. Μίλησε με τον Ηγούμενο Αθανάσιο και ο Ευθύμιος έδωσε τη συγκατάθεσή του να γίνει ο παπά-Σάββας Κοινοβιάτης στη Μονή. Τότε πήγε και ο Ευθύμιος στην Εσφιγμένου ως προσκυνητής.
Ο Γέροντας Ευθύμιος ήταν Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου στο Άγιο Όρος από το 1975 μέχρι την κοίμησή του το 1999.
Το 1997 έγραψε τις αναμνήσεις του, την αυτοβιογραφία του, και την διόρθωσε το 1998. Εκδόθηκε από την Ιερά Μονή Εσφιγμένου το Σεπτέμβριο του 2000, προλογισμένη από τον Ηγούμενο Μεθόδιο.
Πνευματική Διαθήκη του Ηγουμένου Ευθυμίου
1) Προτείνω τον Ιερομόναχον Πανοσιολογιώτατον Μεθόδιον ως τον μόνον διακρινόμενον να καταλάβει την θέσιν του Ηγουμένου εις την Ιεράν ημών Μονήν. Ούτος διακονεί επί πολλά έτη εις την Μονήν και γνωρίζει καλύτερον παντός άλλου τα ανάγκας αυτής. Παρακαλώ υμάς θερμώς, δηλαδή όλη την αδελφότητα, να δεχθείτε την πρότασίν μου εις την εκλογήν του Νέου Ηγουμένου και να σταθείτε εις το πλευρόν του, ώστε αυτός να φέρει εις πέρας το δύσκολον τούτο έργον. Παρακαλώ δε θερμώς και τον Πατέρα Μεθόδιον, Νέον Ηγούμενον, όπως προσπαθεί να συμπεριφέρεται προς όλους τους Πατέρας και αδελφούς της Ιεράς Μονής με πατρικήν στοργήν, αγάπη και κατανόησιν και να είναι πάντοτε δίκαιος, αμερόληπτος, συγκαταβατικός και πράος προς άπαντας αδιακρίτως.
2) Ως προς τα θέματα της πίστεως επιθυμώ να υπογραμμίσω την σταθεράν εμμονήν εις τα γνήσια και ακαινοτόμητα δόγματα της Ορθοδοξίας μας, όπως αυτά διετυπώθησαν από τας αποφάσεις των επτά οικουμενικών Συνόδων και των σχετικών Ιερών Κανόνων, ουδεμία δε υποχώρησις από την μέχρι σήμερον ακολουθουμένην αντιοικουμενιστικήν γραμμήν της Ιεράς Μονής του Εσφιγμένου. Παρακαλώ επίσης όπως συνεχισθεί με τον αυτόν ζήλον ο αγών υπέρ της καθαρότητος της Ορθοδόξου Χριστιανικής ημών Πίστεως και της φιλτάτης ημών Πατρίδος υπέρ της Μίας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας και εναντίον της επαράτου Παναιρέσεως του Οικουμενισμού και πάσης άλλης κακοδοξίας.
3) Τέλος αισθάνομαι την υποχρέωσιν να εκφράσω εκ βάθους καρδίας τα πλέον θερμάς ευχαριστίας μου προς όλους ημάς δια την πολλήν αγάπημε με την οποίαν με περιεβάλατε καθ’ όλην την διάρκειαν της Ηγουμενίας μου.
Συγχωρώ άπαντας, όσους μοι έπταισαν, και ζητώ και εγώ συγχώρησιν από όλους σας. Σας εύχομαι ολοψύχως όπως υπομένετε μέχρι τέλους εκτελούντες θεαρέστως τον δρόμον της υπακοής και να λάβετε παρά του Αναληφθέντος Ιησού Χριστού δια των πρεσβειών της Υπεραγίας ημών Θεοτόκου και των Αγίων Εσφιγμενιτών Πατέρων και πάντων των Αγιορειτών Πατέρων την Βασιλείαν των Ουρανών.
Ταύτα έγραψα προς την ημετέραν αγάπην σας, και τέλος υπενθυμίζω ότι με τον Πατέρα Μεθόδιον είμεθα πάντοτε έν, τόσον εις την Εκκλησίαν συλλειτουργούντες όσον και εις την σύναξιν, όπου ενίοτε είχεν διαφορετικήν γνώμην από εμέ αλλά τελικώς εδήλωνε ότι συντάσσεται με την άποψιν του Γέροντός του. Επίσης να εύχεσθε και υπέρ της εμής αναξιότητος, και εάν η αγάπη του Ιησού και της Παναγίας με ελεήσουν κατά το πολύ έλεός Του, δεν θα παύσω δεόμενος και υπέρ της σωτηρίας ημών των ηγαπημένων τέκνων μου και να είπω προς τον Κύριον, ιδού εγώ και τα παιδία ά μοι έδωκας Κύριε!
Μέμνησθε των ταπεινών μου τούτων λόγων και φυλάξατε όσα έγραψα. Ναι, Κύριε Ιησού Χριστέ, ώ η δόξα και το κράτος συν τω Άναρχω Σου Πατρί και τω Αγίω Πνεύματι νυν και αεί και εις τους Αιώνας των Αιώνων, Αμήν!
ο Καθηγούμενος της Σεβασμίας Ιεράς Μονής του Εσφιγμένου
+Αρχιμανδρίτης Ευθύμιος, έγραψα ταύτα έχω σώας τας φρένας μου και ιδία χειρί
