Ποίηση
Εκδόσεις Μελάνι, 2017
Σελ. 81
Τι μπορεί να κάνει η πένα; αναρωτιέται ο Κλαούντιο Μάγκρις: «Η πένα είναι σκαπάνη. Αποκαλύπτει λάκκους, σκάβει και ξετρυπώνει σκελετούς και μυστικά, ή τα σκεπάζει φτυαρίζοντας πάνω τους λέξεις πιο βαριές κι από το χώμα. Βουλιάζει στην κοπριά, και κατά περίπτωση τακτοποιεί τα λείψανα στο σκοτάδι ή στο άπλετο φως, μέσα σε γενικές ζητωκραυγές».
Η νέα ποιητική συλλογή της Δέσποινας Καταϊτζή Χουλιούμη είναι χαμηλών τόνων με καλυμμένες εξάρσεις, έντιμη, λιτή, μινιμαλιστική, συνεπής στο αίσθημά της, όχι στυφνή και συνήθως υπαινικτική. Έχει έναν δικό της τρόπο γραφής που δεν στηρίζεται στην εκζήτηση, αλλά στην απλότητα, την καθαρότητα και στην βαθύτητα των σκέψεων όπου επεξεργάζεται ποιητικά.
Η ποίησή της είναι απόσταξη της ζύμωσης πνεύματος και ύλης.
Η ποιητική σύνθεση «Λιγοστεύουν οι λέξεις» της Δέσποινας Καϊτατζή Χουλιούμη στοχεύει να κινητοποιήσει τον αναγνώστη σχετικά με τα μείζονα θέματα της Προσφυγιάς, της Μοναξιάς και το νόημα των λέξεων.
Μια ποίηση χαμηλόφωνη και κεντρομόλο. Ποίηση ώριμη και στιβαρή. Ποίηση γεμάτη παρομοιώσεις – συμβολισμούς. Κουβαλά ένα βαρύ φορτίο από μνήμες και γεγονότα. Η ποίησή της Δέσποινας Καϊτατζή Χουλιούμη παίζει με τις λέξεις και τις στιγμές και απελευθερώνει τα νοήματα που τις περικλείουν. Ποιεί ποιήματα, με εικόνες θαυμαστές εκφράζει το ανείπωτο και με βιωματικό λόγο αποκαλύπτει την αλήθεια την ψευδόμενη.
Μικροί αφορισμοί, ερεθισμοί και προβληματισμοί ειλικρινείς, βγαλμένοι από την εμπειρία της ποιήτριας και τα μύχια της ταυτόχρονα. Εξαιρετική γλώσσα, βαθιά λαϊκή και ανθρώπινη, και πόσο πνευματώδης. Εκφραστική ωριμότητα.
Να με τι καταπιάνεται η ποιήτρια: την γενέθλια γη, την αγαπημένη της πατρίδα, την επιστροφή στην πατρίδα, τους σημερινούς και χθεσινούς νέους ξεριζωμένους και πρόσφυγες, τους προγόνους και επιγόνους, τις αρχόντισσες του δρόμου, τις νεανικές μορφές, τους επαίτες, τους πρόσφυγες, τους βαθιά ξεριζωμένους, τους ξεριζωμένους μέτοικους, τους εξόριστους μήτρας μητριάς παρένθετης, τα πολλά τα ξεριζώματα, τους ξένους σε τράνζιτο, τους μια ζωή ανέστιους, τους πλάνητες, τα περιπλανώμενα πλάσματα, τους περιπλανώμενους σε εχθρικούς δρόμους, τους αναλφάβητους ρομά, τους ανθρώπους με τη θλίψη ζωγραφισμένη στο πρόσωπό τους, τον φόβο μπροστά στον ξένο – τον Άλλο, την βαρβαρότητα του κόσμου, τους ακορντεονίστας του δρόμου με την Καλίνκα, τους ξένους τόπους, τους τόπους που είναι σαν ξεριζωμένα δέντρα, τους πολίτες του κόσμου, την ανθρώπινη μοίρα, τα άλαλα πουλιά, τα σπίτια που μιλάνε, τα τελειωμένα λόγια, τις λέξεις που λιγοστεύουν, τις άγνωστες λέξεις, τις οικείες λέξεις, το συνειρμικό παιχνίδι με την ηχητική των λέξεων, το αρχαίο νόημα των λέξεων, τις πληγωμένες φάλαινες, τους σχισμένους χαρταετούς, τις στεγνές σταγόνες της βροχής, τη λήθη της Νεφέλης, τις νύμφες Νηρηίδες, τη χθόνια βάρκα, τη γλυκιά μελαγχολία, τα δέντρα που γνωρίζουν, τα δέντρα που θρηνούνε για βροχές και τα βουνά που θρηνούν για ανέμους, το χρυσοπράσινο τριφύλλι, τα ανθεκτικά κλωνιά, τους δαιδαλώδεις δρόμους των πόλεων, την αγάπη, τον έρωτα, την συμφιλίωση, την ξεραΐλα, το σήμερα – αύριο, τη γυναικεία μοναξιά, τις ακρώρειες της μοναξιάς, τη λήθη-μνήμη, την Μνήμη που πάντα επιστρέφει, τη χαρά της ζωής, τη φανερωμένη Αλεξάνδρεια κ.α.
Ολιγόστιχα ποιήματα στα οποία υπερτερούν οι υπαινιγμοί και τα υπονοούμενα. Έκφραση λιτή και καθαρή, καρπός που για να χαρείς τη γεύση και τους χυμούς του πρέπει να αποφλοιώσεις το περιτύλιγμα. Οι ονειρικές και εικαστικές εικόνες δημιουργούν, και μέσω των ασύνδετων λέξεων, απόντων των αρμών, έναν κόσμο ρευστό και τυχαίο, διαρκώς μεταβαλλόμενο και απρόσμενο, χωρίς συνοχή και συγκρότηση, γυμνό.
Ζωντανεύει, η ποιήτρια με τους στίχους της, τις πιο μύχιες αναμνήσεις της ζωής της, μετουσιώνει τη μνήμη σε ύλη και υλικό και φωτίζει τα εσώτερα βάθη της ανθρώπινης ψυχής. Αναπλάθει πολύ ζωντανά εικόνες και καταστάσεις και μας εμψυχώνει για να παραμείνουμε ζωντανοί.
Η Δέσποινα Καϊτατζή Χουλιούμη είναι μια ανυπότακτος ονειροπόλος. Έξοχη η ποίησή της. Ποιήματα αισθήσεων, ήχων, λέξεων, φραστικών συνάψεων, εικόνων, ποικιλιών, αλλά και ενδοσκοπήσεων.
Την ποιητική σύνθεση του βιβλίου συναποτελούν οι συλλογές «Λιγοστεύουν οι λέξεις» και «Γίνομαι γιαλός».
Διαβάστε το ή πιο σωστά …ακολουθήστε το!
Η Καϊτατζή Χουλιούμη Δέσποινα κλινικός ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια (MSc) της Σχολής Εφαρμοσμένης Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ουψάλα Σουηδίας, όπου έζησε και εργάστηκε στην Ανοιχτή Μονάδα της Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Ουψάλας, είναι μέλος της Εταιρίας η Συντροφιά της Karin Boye (Karin Boye Sällskapet) και μέλος της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης (ΕΛΘ). Ποιήματά της δημοσιεύτηκαν σε έντυπα και ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά και περιέχονται σε ποιητικές ανθολογίες, όπως και μεταφράσεις της από τα σουηδικά. Είναι τακτική συνεργάτης του λογοτεχνικού περιοδικού intellectum όπου δημοσιεύονται μεταφράσεις της. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα βουλγαρικά, ιταλικά και αγγλικά. Το «Λιγοστεύουν οι λέξεις» είναι το τέταρτο ποιητικό της βιβλίο.
Τραχανάς Κώστας
