Αγία Νίνα η Ισαπόστολος. Βίος
Η Αγία Νίνα, ονομάστηκε Ισαπόστολος και Φωτίστρια της Γεωργίας, για τον καθοριστικό της ρόλο στη διάδοση του Χριστιανισμού στη χώρα.
Ήταν μοναχοπαίδι του Ζαβουλών, Ρωμαίου στρατηγού και συγγενή του Αγίου Γεωργίου, και της Σουζάνας, αδελφής του Πατριάρχη Ιεροσολύμων Ιουβεναλίου.
Στα 12 της χρόνια, η Αγία Νίνα μετοίκησε στην Ιερουσαλήμ με τους γονείς της. Εκεί, ο πατέρας της, αφιερώθηκε στην υπηρεσία του Θεού, μονάζοντας στην έρημο του Ιορδάνου. Η μητέρα της χειροτονήθηκε διακόνισσα από τον αδελφό της, τον Πατριάρχη, για να διακονεί τις χήρες και τις αδύναμες γυναίκες. Στην Αγία Νίνα ανατέθηκε η φροντίδα μιας ευσεβούς γερόντισσας, της Νιαφόρας.
Η Νιαφόρα δίδαξε την Αγία Νίνα για την χριστιανική πίστη και της μίλησε για τον Χιτώνα του Κυρίου. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Χιτώνας βρισκόταν στην πόλη Μτσχέτ, στην Ιβηρία (Γεωργία). Η Νίνα, έχοντας μάθει για τον Χιτώνα, προσευχήθηκε στην Παναγία, ζητώντας να τον δει και να κηρύξει το όνομά Του στους ειδωλολάτρες. Σε ένα όραμα, η Παναγία εμφανίστηκε στην Νίνα και της έδωσε έναν Σταυρό από κληματαριά, προτρέποντάς την να κηρύξει το Ευαγγέλιο στην Ιβηρία. Ξύπνησε και είδε τον Σταυρό στα χέρια της.
Πήγε στον θείο της, τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων, και του διηγήθηκε το όραμα. Εκείνος, διακρίνοντας το θέλημα του Θεού, την ευλόγησε να ξεκινήσει.
Στο ταξίδι της προς την Ιβηρία, πέρασε από την Αρμενία, όπου διώχθηκε από τον βασιλιά Τιριδάτη Γ΄. Ο Τιριδάτης διέταξε το μαρτυρικό θάνατο 32 Παρθένων, συμπεριλαμβανομένης της Αγίας Ριψιμίας, οι οποίες συνταξίδευαν με την Αγία Νίνα. Με θαυμαστό τρόπο, η Νίνα γλίτωσε τον θάνατο, κρυμμένη σε μια αγριοτριανταφυλλιά.
Φτάνοντας στην Ιβηρία, η Αγία Νίνα πέρασε ένα μήνα σε μια εβραϊκή συνοικία. Πληροφορήθηκε ότι ο ανδρικός πληθυσμός θα πήγαινε στην Μτσχέτ για να προσκυνήσει τα είδωλα. Πήγε και εκείνη μαζί τους στην Μτσχέτ και συνάντησε τον βασιλιά Μίριαν και την βασίλισσα Νανά. Στην Μτσχέτ, η Νίνα έμεινε στο σπίτι του κηπουρού του βασιλιά, Αναστασία, και του συζύγου της. Ο κηπουρός της έφτιαξε μια καλύβα στον βασιλικό κήπο, όπου έβαλε τον σταυρό της και προσευχόταν μέρα-νύχτα.
Η φήμη της για τα θαύματα και την διδασκαλία της εξαπλώθηκε. Με την προσευχή της, η Νίνα θεράπευσε ένα ετοιμοθάνατο παιδί και έκανε την Αναστασία να αποκτήσει παιδιά. Κήρυττε το Ευαγγέλιο στους Γεωργιανούς και στους Εβραίους και πολλά άτομα ασπάστηκαν τον Χριστιανισμό, συμπεριλαμβανομένου του Εβραίου αρχιερέα Αβιάθαρ και της κόρης του Σιδωνία.
Η Αγία Νίνα παρακολούθησε την ειδωλολατρική τελετή στον ναό του Αρμάζ. Εκεί υπήρχαν τρία είδωλα: ο Αρμάζι, ο Κάτσι και ο Γαΐμ.
Την ώρα που ο βασιλιάς Μίριαν και ο λαός προσκυνούσαν τα είδωλα, η Αγία Νίνα προσευχήθηκε στον Θεό να τα καταστρέψει. Ξέσπασε καταιγίδα με αστραπές και βροντές και τα είδωλα καταστράφηκαν. Η καταστροφή συνέβη κατά την ημέρα της Μεταμορφώσεως του Κυρίου, στις 6 Αυγούστου.
Ο βασιλιάς Μίριαν, βλέποντας το θαύμα, άρχισε να στρέφεται στον Χριστό. Η Νίνα κρύφτηκε σε ένα στένωμα του όρους. Ο βασιλιάς αναρωτήθηκε λέγοντας: “Μεγάλος ὁ θεὸς Ἀρμάζ, ἀλλὰ ὑπάρχει κάποιος ἄλλος Θεὸς μεγαλύτερος ἀπὸ αὐτόν, ὁ ὁποῖος τὸν κατενίκησε”.
Ο Αβιάθαρ διηγήθηκε στην Νίνα την ιστορία του Χιτώνα, ο οποίος μεταφέρθηκε στο Μτσχέτ από τον πρόπαππο του, Ελιόζ. Ο Ελιόζ ταξίδεψε στα Ιεροσόλυμα για να παραστεί στην Σταύρωση του Χριστού. Στη Σταύρωση, ο Ελιόζ κέρδισε στον κλήρο τον χιτώνα του Χριστού και τον έφερε στο Μτσχέτ. Όταν η αδελφή του Ελιόζ, η Σιδωνία, άγγιξε τον Χιτώνα, πέθανε αμέσως. Κανείς δεν μπορούσε να τον πάρει από τα χέρια της, ούτε ο ίδιος ο βασιλιάς Αβέρκιος. Ο Ελιόζ έθαψε την αδελφή του, μαζί με τον Χιτώνα, σε μυστικό τόπο.
Η Αγία Νίνα, προσευχόμενη κοντά σε έναν κέδρο στον βασιλικό κήπο, είδε ένα όραμα που την έπεισε για την ιερότητα του χώρου. Είδε σμήνη μαύρων πουλιών να πετάνε στον κήπο, να λούζονται στον ποταμό Άραβγι και να γίνονται λευκά. Κατόπιν, καθόντουσαν στον κέδρο, “γεμίζοντας τον κήπο με παραδείσιους ὕμνους”. Στο όραμα, είδε επίσης τα βουνά Αρμάζ και Ζαντέν να ισοπεδώνονται, και άκουσε θορύβους δαιμόνων με μορφή Περσών στρατιωτών. Υψώνοντας τον σταυρό της, έδιωξε τους δαίμονες.
Η βασίλισσα Νανά αρρώστησε βαριά. Οι συγγενείς της την συμβούλεψαν να καλέσει την Αγία Νίνα. Η Νίνα είπε στην βασίλισσα να πάει στην καλύβα της. Η βασίλισσα πήγε στην καλύβα και η Αγία Νίνα την θεράπευσε. Η βασίλισσα ευχαρίστησε τον Χριστό και ομολόγησε ότι ο Χριστός είναι ο αληθινός Θεός.
Η μεταστροφή του βασιλιά Μίριαν ολοκληρώθηκε μετά από ένα ακόμα θαύμα. Ενώ κυνηγούσε, ο βασιλιάς Μίριαν βρέθηκε ξαφνικά βυθισμένος στο σκοτάδι. Επικαλούμενος τον Θεό της Νίνας, το φως επέστρεψε. Ο Μίριαν πίστεψε στον Χριστό.
Ο βασιλιάς Μίριαν έστειλε απεσταλμένους στον βασιλιά Κωνσταντίνο, ζητώντας ιερείς για να βαπτίσουν τον λαό του. Ο Κωνσταντίνος τους υποδέχτηκε. Στην Γεωργία έφτασε ο Αρχιεπίσκοπος Αντιοχείας Ευστάθιος με ιερείς και διάκονους. Ο βασιλιάς Μίριαν, η βασίλισσα Νάνα και τα παιδιά τους βαπτίστηκαν, ακολουθούμενοι από τους άρχοντες και τον λαό.
Μετά το βάπτισμα, ο βασιλιάς Μίριαν θέλησε να χτίσει έναν ξύλινο ναό στον τόπο του κέδρου όπου η Αγία Νίνα προσευχόταν. Από τους κλάδους του δέντρου φτιάχτηκαν έξι στύλοι, αλλά ο έβδομος, φτιαγμένος από τον κορμό, δεν μπορούσε να μετακινηθεί.
Η Αγία Νίνα προσευχόταν όλη νύχτα, μέχρι που εμφανίστηκε ένας νέος και της ψιθύρισε τρεις λέξεις. Ο νέος σήκωσε τον στύλο στον αέρα και αυτός στη συνέχεια στέκεται μόνος του. Από τον στύλο άρχισε να αναβλύζει μύρο, θεραπεύοντας τους αρρώστους. Ο ναός ολοκληρώθηκε σύντομα.
Ο βασιλιάς Μίριαν ζήτησε κι άλλους ιερείς από τον Κωνσταντίνο. Κάποιοι λένε ότι ο ίδιος ο Μίριαν πήγε στην Κωνσταντινούπολη. Ο Κωνσταντίνος του έδωσε χρυσάφι, ασήμι, ένα κομμάτι από τον Τίμιο Σταυρό, ένα καρφί από την Σταύρωση, σταυρούς, εικόνες και λείψανα.
Η Αγία Νίνα κήρυξε τον Χριστιανισμό σε όλη την Ιβηρία, φτάνοντας μέχρι την περιοχή Μπόντμπε στην Καχετία. Εκεί, βάπτισε την βασίλισσα Σόντζα (Σοφία) και τον λαό της.
Λαμβάνοντας μήνυμα από τον Θεό, ενημέρωσε τον βασιλιά Μίριαν για τον επερχόμενο θάνατό της. Ο βασιλιάς, η βασίλισσα Νάνα, ο κλήρος και ο λαός πήγαν στην Καχετία. Την βρήκαν ακόμα ζωντανή. Πολλοί άρρωστοι, αγγίζοντας το κρεβάτι της, θεραπεύονταν.
Κοινώνησε των Αχράντων Μυστηρίων και στις τελευταίες της ημέρες, η Αγία Νίνα διηγήθηκε στους μαθητές της την ιστορία της ζωής της, την οποία κατέγραψε η Σαλώμη.
Πέθανε το 335 μ.Χ. Ο Μίριαν ήθελε να μεταφέρει το λείψανό της στην Μτσχέτ αλλά δεν μπόρεσε. Τάφηκε στην καλύβα της στο Μπόντμπε και ο βασιλιάς Μίριαν έχτισε ναό πάνω από τον τάφο της. Ο γιος του, Μπακάρ, ολοκλήρωσε τον ναό το 342 μ.Χ.
Αγία Νίνα. Γιορτή
Η Αγία Νίνα γιορτάζει στις 14 Ιανουαρίου.
Αγία Νίνα. Απολυτίκια
ήχος πλάγιος α. Τον Συνάναρχον Λόγον (καταβασιά)
Ως ωραίοι οι πόδες σου οι ζηλώσαντες ακολουθήσαι ταίς τρίβοις των αποστόλων Χριστού, Νίνα σκεύος Παρακλήτου παμφαέστατον· όθεν τιμώντες σε πιστώς, Γεωργίας φρυκτωρέ φωτόλαμπρε, σε αιτούμεν· ημών τα σκότη λιταίς σου της αγνωσίας πόρρω σκέδασον.

ήχος πλάγιος α. Τον Συνάναρχον Λόγον (καταβασιά)
Του Χριστού δεξαμένη την θείαν δύναμιν,των αποστόλων τον ζήλον Νίνα εκτήσω λαμπρώς, και εκήρυξας Χριστού το Ευαγγέλιον· όθεν ως θείον οδηγόν, μακαρίζει σε πιστώς,η χώρα της Γεωργίας, εν η καλώς ηγωνίσω, και τον Σωτήρα εμεγάλυνας.
Απολυτίκιο Τιμίου Σταυρού της Αγίας Νίνας
ήχος πλάγιος α. Τον συνάναρχον Λόγον. (υπό Χ.Μ.Μπούσια)
Τον Σταυρόν παραδόξως ον σοι παρέδωκεν
η Θεοτόκος Παρθένος
εν τω Ναώ της Σιών
της Τυφλίδος, Νίνα πάνυ, ασπαζόμενοι
φέροντα τρίχας κεφαλής
της τιμίας σου, σεμνή
φωτίστρια Γεωργίας,
ισχύν λαμβάνομεν θραύσαι
του πολεμήτορος τα ένεδρα.
Αγία Νίνα. Μεγαλυνάριο
Συν τω Γεωργίω τω θαυμαστώ, και Πολυχρονία, συγγενέσι σου τον Χριστόν, Νίνα Ιβηρίας, ικέτευε απαύστως, υπέρ των όσοι πόθω, υμάς γεραίρουσι.
Αγία Νίνα. Στίχοι
Η Νίνα ώφθη νυμφαγωγός αρίστη,
Συνάψασα Κυρίω την Γεωργίαν.
Νίνα ως φως έλαμψεν εν Γεωργία
θανούσα δε εύρηκεν άρῥητον δόξαν.
Δεκάτ’ ηδέ τετάρτη Νίναν
μόρος έκάλυψε μέλος.