Βίος του Οσίου Ιωακείμ του Ιθακήσιου (Παπουλάκη)
Τα Πρώτα Χρόνια
Ο Όσιος Ιωακείμ, κατά κόσμον Ιωάννης Πατρίκιος, γεννήθηκε στα Καλύβια της Ιθάκης το 1786. Οι γονείς του, Άγγελος και Αγνή, ήταν ευσεβείς και ενάρετοι.
Δυστυχώς, η μητέρα του απεβίωσε όταν ο Ιωάννης ήταν σε νεαρή ηλικία. Ο πατέρας του ξαναπαντρεύτηκε, αλλά η μητριά του φέρθηκε σκληρά στον Ιωάννη.
Παρά τις αντιξοότητες, ο Ιωάννης βρήκε καταφύγιο στην πίστη και την προσευχή.
Στο εκκλησάκι του Αγίου Σπυρίδωνος, αφιέρωνε αμέτρητες ώρες προσευχόμενος και μελετώντας τα ιερά βιβλία, ιδιαίτερα το Ευαγγέλιο. Ήδη από μικρή ηλικία, διακρινόταν για την αγάπη του προς την Εκκλησία, τη νηστεία και την προσευχή.
Εργασία στη Θάλασσα
Στην εφηβεία του, ο Ιωάννης εργάστηκε ως ναυτικός, αρχικά στο καΐκι του πατέρα του.
Η μητριά του, όμως, τον κακολογούσε στον πατέρα του και επέμενε να φύγει. Έτσι, ο Ιωάννης αναγκάστηκε να εργαστεί στο πλοίο του καπετάν Γιώργη Βρεττού-Χατζή.
Παρά τη σκληρή δουλειά στη θάλασσα, δεν εγκατέλειψε την πνευματική του ζωή. Συνέχιζε να προσεύχεται και να μελετά θρησκευτικά βιβλία όποτε του δινόταν η ευκαιρία.
Η Μοναχική Κλήση
Το 1803, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού, το πλοίο του Ιωάννη αγκυροβόλησε στο λιμάνι της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου στο Άγιο Όρος. Βαθιά επηρεασμένος από τη μοναστική ζωή και έχοντας μελετήσει βίους Αγίων, ο Ιωάννης ένιωσε ότι η μοναχική ζωή ήταν η αληθινή του κλήση. Ο καπετάνιος, αν και αρχικά δίσταζε, τελικά υπέκυψε στην αποφασιστικότητα του Ιωάννη και επέτρεψε στον Ιωάννη να μείνει στη Μονή.
Ο πατέρας του στεναχωρήθηκε, ενώ η μητριά του χάρηκε που απαλλάχθηκε από την παρουσία του. Στη Μονή Βατοπαιδίου, ο Ιωάννης έγινε μοναχός και έλαβε το όνομα Ιωακείμ.
Στη Μονή Βατοπαιδίου, ο Ιωακείμ έζησε για 20 χρόνια, διακρινόμενος για την αρετή και την πνευματική του πρόοδο. Χειροτονήθηκε σε μικρόσχημο μοναχό και αργότερα έλαβε το μεγάλο σχήμα.
Ανέλαβε καθήκοντα συμβούλου σε θέματα διοίκησης και ωφελήθηκε από την πνευματική ατμόσφαιρα της Αθωνιάδας Σχολής, η οποία γνώριζε μεγάλη άνθηση εκείνη την εποχή.
Ιεροκήρυκας της Επανάστασης
Το 1821 ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση. Ο ηγούμενος της Μονής επέλεξε τον Ιωακείμ και τον έστειλε ως ιεροκήρυκα στην Πελοπόννησο.
Εκεί, κήρυττε τον λόγο του Θεού, ενθαρρύνοντας τους Έλληνες να αγωνιστούν για την ελευθερία τους. Βοήθησε στον απεγκλωβισμό αμάχων, μεταφέροντας γέρους, γυναίκες και παιδιά από την Πελοπόννησο στα Επτάνησα με το καΐκι του Κεφαλλονίτη παπα-Γιάννη Μακρή. Έσωσε έτσι πολλές οικογένειες από βέβαιο θάνατο.
Επιστροφή στην Ιθάκη
Γύρω στο 1827, ο Ιωακείμ, γνωστός πλέον ως “Παπουλάκης”, επέστρεψε στην Ιθάκη, η οποία βρισκόταν υπό αγγλική κατοχή.
Για 41 χρόνια (ή 49 έτη) έζησε ως ασκητής και ιεραπόστολος στο νησί. Δίδασκε την Ορθόδοξη πίστη, βοηθούσε τους φτωχούς, έχτισε εκκλησίες, και στήριζε τους κατοίκους στα θέματα της πίστης.
Ένθαρρυνε τους πατριώτες στον αγώνα τους κατά της αγγλικής κυριαρχίας, προφητεύοντας την αναίμακτη αποχώρηση των Άγγλων, γεγονός που τελικά επαληθεύθηκε.
Ο Άγιος των Ιθακησίων
Ο Ιωακείμ έγινε ένας αληθινός άγιος για τους Ιθακήσιους. Θεράπευε αρρώστιες, προέλεγε το μέλλον, επιδείκνυε πολλά θαύματα και μεταμόρφωσε πνευματικά το νησί.
Η αγιότητά του ήταν φανερή σε όλους. Αναφέρονται περιπτώσεις όπου, ενώ προσευχόταν, βρισκόταν υπεράνω του εδάφους, λούζοντας από ουράνιο φως.
Θαύματα και Διορατικότητα
Θεράπευε ασθένειες με προσευχή και σταυρώνοντας τους ασθενείς με την ράβδο του.
Για παράδειγμα, θεράπευσε μία κυρία με οφθαλμία πυορροϊκή και το παιδί της που έπασχε από σπασμούς.
Προέβλεπε το μέλλον με ακρίβεια.
Για παράδειγμα, προέβλεψε με ακρίβεια την επιστροφή του καπετάνιου Λάμπρου Ραυτόπουλου στην Ιθάκη μετά από τρεις μήνες απουσίας.
Προλάμβανε επιβουλές, φόνους, αντεκδικήσεις.
Γνώριζε τις σκέψεις και τις πράξεις των ανθρώπων, ακόμη και όταν αυτές γίνονταν κρυφά.
Για παράδειγμα, γνώριζε ότι ένα ζευγάρι προσπάθησε να εξαπατήσει την Αγία Βαρβάρα προσφέροντας λιγότερα χρήματα από ό,τι είχαν τάξει.
Ασκητική Ζωή
Ο Ιωακείμ ζούσε με μεγάλη άσκηση και εκούσια φτώχεια.
Νήστευε, προσευχόταν ακατάπαυστα και φορούσε φτωχικά ρούχα, τα οποία συχνά μοίραζε στους φτωχούς. Διέμενε σε σπίτια ευλαβών χριστιανών, σε μικρά μοναστήρια, ή σε δάση και φαράγγια, αφιερώνοντας τις νύχτες του στην προσευχή.
Για να καταπονήσει το σώμα του, φορούσε μολύβδινες πλάκες στη μέση του και μετέφερε τσουβάλια με πέτρες.
Ασκήθηκε με αυστηρότητα στο φαράγγι των Γουβών και στο δάσος “Αφεντικὸς Λόγγος”, φτάνοντας σε υψηλό επίπεδο πνευματικής καθαρότητας.
Κοινωνική Δράση
Ο Ιωακείμ επέδειξε και σημαντική κοινωνική δράση. Έκτισε ναούς σε διάφορα μέρη της Ιθάκης, όπως:
* τον ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στη Ράχη Κιονίου,
* τον ναό της Αγίας Βαρβάρας στον Σταυρό, και
* τον ναό του Αγίου Αθανασίου στην Ανωγή.
Συνέβαλε στην αντιμετώπιση επιδημιών, όπως μιας επιδημίας πανώλης στην Ανωγή.
Εκτός από την πνευματική καθοδήγηση, ο Ιωακείμ έδειξε έμπρακτα την αγάπη του προς τον πλησίον. Προσέφερε στήριξη σε όσους είχαν ανάγκη, όπως η αντικατάσταση ενός οικογενειάρχη που είχε γίνει σκλάβος γιατρού για να ξεπληρώσει το χρέος του. Παρέμβαινε για να αποτρέψει φόνους και αντεκδικήσεις, ενώ προέβλεπε επερχόμενες επιθέσεις, προστατεύοντας τους κατοίκους. Διέθετε τα χρήματα που του έδιναν οι πιστοί στους φτωχούς.
Στήριξε τον αγώνα για την ένωση της Ιθάκης με την Ελλάδα, προφητεύοντας ότι η ένωση θα επιτευχθεί χωρίς αιματοχυσία. Το 1848, κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης πείνας στην Ιθάκη, αγόρασε ένα ολόκληρο φορτίο αραβοσίτου από ένα σκάφος που έφτασε από το Γαλαξείδι για να το μοιράσει στον λαό.
Κοίμηση και Αγιοκατάταξη
Ο Όσιος Ιωακείμ εκοιμήθη εν Κυρίω στις 2 Μαρτίου 1868 στην οικία Παΐζη, στο Βαθύ της Ιθάκης.
Η εξόδιος ακολουθία τελέστηκε στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου, παρουσία πλήθους πιστών. Η σορός του μεταφέρθηκε στον Σταυρό, όπου ενταφιάστηκε σύμφωνα με την επιθυμία του, πίσω από τον ναό της Αγίας Βαρβάρας. Κατά τη διάρκεια της πομπής, το λείψανο του Οσίου παρέμεινε ξηρό, παρά τη βροχή. Επιπλέον, ένα σμήνος πουλιών πετούσε πάνω από το άγιο σκήνωμα.
Μετά την κοίμησή του, έχουν καταγραφεί πάνω δεκάδες θαύματα του Αγίου Ιωακείμ.
Η επίσημη αναγνώριση της αγιότητάς του έγινε το 1998 (ή 1999).
Άγιος Ιωακείμ Παπουλάκος ο Ιθακήσιος. Τίμια Λείψανα
Στις 23 Μαΐου 1992 έγινε η ανακομιδή των λειψάνων του, τα οποία βρέθηκαν ευωδιάζοντα και θαυματουργά.
Η κάρα του φυλάσσεται στη Μονή Βατοπαιδίου, ενώ τα λείψανά του φυλάσσονται στον ναό της Αγίας Βαρβάρας στην Ιθάκη.
Άγιος Ιωακείμ Παπουλάκος ο Ιθακήσιος. Γιορτή
Ο Άγιος Ιωακείμ Παπουλάκος ο Ιθακήσιος στις 2 Μαρτίου.
Άγιος Ιωακείμ Παπουλάκος ο Ιθακήσιος. Απολυτίκιο
ήχος γ. Θείας πίστεως υπό Χαραλάμπους Μπούσια
Θεία χάριτι λελαμπρυσμένος κατεφώτισας τους εν σκοτία αγνωσίας και δουλώσεως πέλοντας ταις διδαχών και θαυμάτων ακτίσι σου, Ιωακείμ, ασκητά ενθεώτατε· γόνε πάντιμε Ιθάκης, Χριστόν ικέτευε δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Άγιος Ιωακείμ Παπουλάκος ο Ιθακήσιος. Μεγαλυνάριο
Χαίροις έγκαλλώπισμα μοναχών του Βατοπαιδίου και Ιθάκης βλαστέ σεπτέ· χαίροις της άγάπης προς πέλας μυροθήκη, Ιωακείμ θεόφρον, ιεραπόστολε.