Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης. Βίος
Γέννηση και Καταγωγή
Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης γεννήθηκε στην πόλη Ευχάιτα (σημερινή Εφλεέμ), που βρίσκεται στον Εύξεινο Πόντο, μια κοιτίδα του Ελληνισμού.
Η ακριβής χρονολογία της γέννησής του δεν είναι γνωστή, αλλά τοποθετείται περί τα τέλη του 3ου μ.Χ. αιώνα. Οι γονείς του ήταν Έλληνες, οι οποίοι είχαν ασπαστεί τον Χριστιανισμό.
Τα πρώτα χρόνια της ζωής του τα έζησε στην Ηράκλεια της Παφλαγονίας, όπου και ανατράφηκε με τις αρχές της χριστιανικής πίστης και ευσέβειας.
Από παιδί διακρινόταν για το εξαιρετικό παράστημά του, καθώς και για τα πλούσια πνευματικά και ψυχικά χαρίσματα. Είχε λάβει σπουδαία παιδεία, μελετώντας τα ιερά χριστιανικά κείμενα, αλλά και τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους. Μάλιστα, αναδείχθηκε σε σπουδαίο ρήτορα.
Στρατιωτική Σταδιοδρομία
Από νεαρή ηλικία, ο Θεόδωρος ξεχώριζε για τις ηγετικές του ικανότητες, γεγονός που τον οδήγησε να ακολουθήσει το επάγγελμα του στρατιωτικού, το οποίο απολάμβανε μεγάλο σεβασμό εκείνη την εποχή.
Κατατάχθηκε στον ρωμαϊκό στρατό, όπου το ξεχωριστό του παράστημα, οι αθλητικές του επιδόσεις, το θάρρος και η ανδρεία του, καθώς και οι έμφυτες στρατιωτικές του αρετές, τον ανέδειξαν πολύ γρήγορα στην ιεραρχία του στρατού των ανατολικών περιοχών της αυτοκρατορίας.
Έφτασε στο αξίωμα του στρατηλάτη, ένα αξίωμα ανάλογο με του σημερινού στρατηγού.
Όλοι επιθυμούσαν να αποκτήσουν τη φιλία του, λόγω του κάλλους της ψυχής, της ευμορφίας του σώματος και της δύναμης των λόγων του.
Σύγκρουση με τον Λικίνιο
Η φήμη του για τις ικανότητές του και την αποτελεσματικότητα των λεγεώνων που διοικούσε, έφτασε ως τον αυτοκράτορα Λικίνιο (307-324 μ.Χ.).
Ο Αυτοκράτορας Λικίνιος τον κάλεσε για να τον γνωρίσει και να τον ανταμείψει για τις στρατιωτικές του υπηρεσίες. Κάποιοι σύμβουλοι του αυτοκράτορα τον πληροφόρησαν ότι ο Θεόδωρος ήταν Χριστιανός.
Ο Λικίνιος, όντας φανατικός ειδωλολάτρης, μισούσε θανάσιμα τον Χριστιανισμό. Αρχικά, έστειλε επιστολή στον Θεόδωρο, προτείνοντάς του να θυσιάσουν μαζί στους «θεούς». Ο Θεόδωρος απάντησε με ευγένεια και διπλωματία ότι δεν μπορούσε να τον συναντήσει εκείνη την περίοδο και τον προσκάλεσε στην Ηράκλεια, όπου θα θυσίαζαν από κοινού, με σκοπό να κερδίσει χρόνο.
Ο Λικίνιος πίστεψε τα γραφόμενα του Θεόδωρου και επισκέφτηκε την Ηράκλεια. Εκεί, ο στρατηλάτης οργάνωσε λαμπρή υποδοχή. Ζήτησε μάλιστα τα παγανιστικά είδωλα από χρυσάφι και πολύτιμες πέτρες που κουβαλούσε μαζί του ο αυτοκράτορας, με σκοπό δήθεν να τους αποδώσει τιμές. Αμέσως, ο Θεόδωρος πήρε τα είδωλα, τα θρυμμάτισε και τα έδωσε στους φτωχούς να πουλήσουν τα μέταλλα για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Ο Λικίνιος έμεινε έκπληκτος και εξοργισμένος θεωρώντας αυτή την πράξη ασέβεια προς τους θεούς και προσβολή προς το πρόσωπό του.
Μαρτύριο
Ο Λικίνιος διέταξε αμέσως τη σύλληψη του Θεοδώρου και την μεταφορά του ενώπιόν του για να τον ανακρίνει.
Ο αυτοκράτορας, προσπάθησε αρχικά με κολακείες να πείσει τον Θεόδωρο να απαρνηθεί την χριστιανική του πίστη και να θυσιάσει στους «θεούς». Ο Θεόδωρος παρέμεινε ατάραχος και απάντησε πως η χριστιανική του πίστη άξιζε περισσότερο από όλα τα αξιώματα του κόσμου, και ότι οι «θεοί» του είναι ανύπαρκτοι, και πίσω από αυτούς κρύβονται δαίμονες.
Ο Λικίνιος εξοργίστηκε με την άρνηση του Θεοδώρου να θυσιάσει στους θεούς του και την προσβολή εναντίον τους. Τον απείλησε με βασανιστήρια, αλλά ο Θεόδωρος έμεινε σταθερός στην πίστη του και περίμενε με ανυπομονησία το μαρτύριο για τον Χριστό. Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης σημειώνει ότι ο Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης είδε νυχτερινές οπτασίες που τον ενίσχυσαν ψυχικά πριν το Μαρτύριο.
Ο Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γράφει χαρακτηριστικά ότι η αξία του μαρτυρίου εξαρτάται από τα αγαθά που εγκαταλείπει ο χριστιανός και από την ένταση των δεινών που υπομένει.
Ο Αυτοκράτορας διέταξε να τον καθαιρέσουν από το αξίωμά του, να τον γδύσουν και να τον μαστιγώσουν με βούνευρα που κατέληγαν σε μολυβένια σφαιρίδια. Οι δήμιοι ξέσκιζαν τις σάρκες του μάρτυρα και κατόπιν τον έριξαν στη φυλακή, όπου έμεινε επτά ημέρες χωρίς τροφή και νερό, αναμένοντας να απαρνηθεί την πίστη του. Αφού είδε ότι δεν κατόρθωσε τίποτα, έδωσε εντολή να τον σταυρώσουν.
Ο Άγιος Θεόδωρος υπέστη φρικτά βασανιστήρια:
- Τον μαστίγωσαν με 600 μαστιγώσεις στην πλάτη και 500 στο στομάχι.
- Τον τέντωσαν από τα τέσσερα άκρα του σώματος.
- Του χτυπούσαν το λαιμό με μολυβένιες μπάλες.
- Τον έκαψαν με λαμπάδες.
- Έτριψαν τις πληγωμένες και καμένες σάρκες του με τούβλα και κεραμίδια.
- Τον κάρφωσαν σε σταυρό, και διαπέρασαν τα χέρια και τα πόδια του, καθώς και τα κρυφά του μέλη με περόνια.
- Παιδιά τον σημάδευαν με βέλη στο πρόσωπο, με αποτέλεσμα να χυθούν οι κόρες των οφθαλμών του.
- Άλλοι έκοψαν τα γεννητικά του όργανα.
Κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων, ο Θεόδωρος επαναλάμβανε: «Δόξα σοι, Θεέ μου, δόξα Σοι!».
Ενώ ήταν σταυρωμένος, άγγελος τον ελευθέρωσε από τα δεσμά και τον θεράπευσε. Ο Λικίνιος, θεωρώντας ότι ο Θεόδωρος είχε πεθάνει, διέταξε να ρίξουν το σώμα του στη θάλασσα. Οι απεσταλμένοι του, βλέποντας τον Άγιο ζωντανό και υγιή, πίστεψαν στον Χριστό, μαζί με άλλους τριακόσιους.
Ο Λικίνιος διέταξε τελικά τον αποκεφαλισμό του. Ο Θεόδωρος αποκεφαλίστηκε στις 8 Φεβρουαρίου του 319 μ.Χ..
Η ψυχή του πέταξε στους ουρανούς και οι χριστιανοί συνέλεξαν το σώμα του και το ενταφίασαν με μεγάλες τιμές.
Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης. Τίμια Λείψανα
Οι Χριστιανοί συνέλεξαν το σώμα του Αγίου και το ενταφίασαν με τιμές. Τα λείψανά του μεταφέρθηκαν από την Ηράκλεια στα Ευχάιτα, στον πατρικό του οίκο.
Αργότερα, μεταφέρθηκαν στην Κωνσταντινούπολη και τοποθετήθηκαν στην εκκλησία της Παναγίας των Βλαχερνών.
Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης. Θαύματα
Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης είναι προστάτης των στρατιωτών.
Στην Κύπρο, είναι πολιούχος και προστάτης της Καρπασίας και εικονίζεται ως ιππέας πάνω σε λευκό άλογο.
Επίσης είναι προστάτης των παιδιών και των αλόγων.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Άγιος προστάτευσε την Καρπασία από επιδημία πανούκλας, πολεμώντας την προσωποποιημένη μορφή της επιδημίας.
Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες για θεραπείες που πραγματοποίησε ο Άγιος, όπως η περίπτωση του Ανδρέα Ματσάγκου, ο οποίος θεραπεύτηκε από πόνους στην πλάτη μετά από όραμα του Αγίου.
Επιπλέον, αναφέρεται η ιστορία της απελευθέρωσης του γιου μιας χήρας από τους πειρατές, όπου ο Άγιος εμφανίστηκε πάνω σε ένα άλογο και τον έφερε πίσω στο ναό.
Ακόμη, υπάρχει η ιστορία της τιμωρίας των Τούρκων που βεβήλωσαν τον ναό του Αγίου στην Καρπασία, όπου τράκαραν με το αυτοκίνητο στο οποίο είχαν βάλει τον κλεμμένο πολυέλαιο.
Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης. Γιορτή
Τη μνήμη του Αγίου Θεοδώρου του Στρατηλάτου τιμούμε στις 8 Φεβρουαρίου.
Επίσης, η ανακομιδή των λειψάνων του εορτάζεται στις 8 Ιουνίου.
Απολυτίκιο του Αγίου Θεοδώρου του Στρατηλάτου
Στρατολογία αληθεί Αθλοφόρε, του ουρανίου στρατηγός βασιλέως, περικαλλής γεγένησαι Θεόδωρε, όπλοις γαρ της πίστεως, παρετάξω εμφρόνως, και κατεξωλόθρευσας, των δαιμόνων τα στίφη, και νικηφόρος ώφθης Αθλητής, όθεν σε πίστει, αεί μακαρίζoμεν.
