Άγιος Θεόκτιστος. Βίος
Ο Άγιος Θεόκτιστος ήταν ηγούμενος στη Σικελία, στη Μονή Κουκουμίου (ή Κουκουμά ή Κουκούμης)
Αποτελεί ένα λαμπρό παράδειγμα χριστιανικής ζωής, αφιερωμένης στην αγάπη και την αφοσίωση προς τον Θεό.
Ο Άγιος Θεόκτιστος ακολούθησε μια πορεία προς την Θέωση αφιερώνοντας τη ζωή του στον Χριστό και την άσκηση.
Από νεαρή ηλικία, ο Θεόκτιστος έδειξε έντονη αγάπη για τον Χριστό, η οποία τον οδήγησε να αφήσει τα εγκόσμια και να ακολουθήσει τον μοναχικό βίο.
Δεν ήταν η απογοήτευση ή η απελπισία που τον ώθησαν σε αυτή την απόφαση, αλλά ο σφοδρός πόθος του για τον Χριστό. Αυτή η φλόγα μέσα του τον ανύψωσε πάνω από την κοσμική ματαιοδοξία και τον οδήγησε στα δύσβατα μονοπάτια της άσκησης, όπου έζησε με εγκράτεια «σαν άγγελος».
Βιώνοντας τον έρωτα του Χριστού, ο Όσιος Θεόκτιστος επέλεξε να σηκώσει τον σταυρό του με χαρά, κι όχι με θλίψη, ακολουθώντας πιστά τα χνάρια του Σταυρωμένου Χριστού. Αυτή η χαρά είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της αληθινής αγάπης για τον Θεό και μαρτυρεί την εσωτερική μεταμόρφωση του ασκητή, ο οποίος νίκησε τα πάθη του και βίωσε την ζωντανή παρουσία του Χριστού.
Ασκητική Πορεία και Πνευματική Καθαρότητα
Ο Θεόκτιστος αγωνίστηκε σκληρά για να διατηρήσει την ψυχή του «ανόθευτη», απαλλαγμένη από τις «κηλίδες» των αμαρτιών, ζώντας με «ακακία». Με "τελειότατο νου", νίκησε την «κακία του εχθρού», του διαβόλου. Η ασκητική του πορεία ήταν συνεχής και αδιάκοπη, με τον νου του να παραμένει άγρυπνος, διψώντας να αντικρύσει το θείο φως να ανατέλλει μέσα του.
Μέσα από την επίμονη προσευχή και την αυστηρή νηστεία, «απεκάθηρε το οπτικόν της ψυχής», μεταμορφώνοντας τον εαυτό του σε «ναό Τρισηλίου Θεότητος». Έγινε «ενδιαίτημα Πνεύματος Αγίου» υποτάσσοντας τα πονηρά πνεύματα.
Η ασκητική του πορεία δεν είχε διαλείμματα, καθώς στην πνευματική ζωή δεν επιτρέπονται οι διακοπές. Ο νους του ήταν άγρυπνος, επιδιώκοντας να δει το φως του Θεού να ανατέλλει μέσα του. Ο όσιος Θεόκτιστος αγωνίστηκε να κρατήσει ανόθευτη την ιδιότητά του ως «Θεού κτίσις», μη νοθεύοντας την ψυχή του με αμαρτήματα, αλλά ομορφαίνοντας τον εαυτό του με καλές πράξεις.
Η άσκησή του ήταν σκληρή, "εσταλαξαν γλυκασμον οι των πόνων ιδρωτες" του, αλλά οι καρποί της ήταν γλυκοί, προσφέροντας πνευματική τροφή στους πιστούς.
Πνευματικός Καθοδηγητής και Θαυματουργός
Ο Άγιος Θεόκτιστος δεν έμεινε εγκλωβισμένος στην προσωπική του πνευματική εξέλιξη.
Η πραότητά του και η ανεξικακία του τον κατέστησαν αγαπητό και αποδεκτό από τους μοναχούς και τους πιστούς, οι οποίοι συνέρρεαν στο μοναστήρι του.
Ως πνευματικός καθοδηγητής, καθοδήγησε με σοφία το ποίμνιό του, χρησιμοποιώντας την "λογική βακτηρία" του, δηλαδή την διδασκαλία και το παράδειγμά του.
Μέσα από τη «σύριγγα του λόγου» του, οδήγησε τους πιστούς στην «χλόη απαθείας και ζωής», στην πνευματική αναγέννηση και σωτηρία.
Θεράπευε ασθενείς "λύοντας τον χειμώνα των νοσημάτων", παρηγορούσε τους θλιμμένους και καταπολεμούσε τα δαιμονικά πνεύματα. Οι "ιδρώτες των πόνων" του έγιναν "γλυκασμός", για όσους γεύτηκαν την πνευματική του σοφία, διώχνοντας την «πικρία των δαιμόνων» και «φυγαδεύοντας» τις ασθένειες.
Ήταν «φωστήρ» και «πύργος αδιάσειστος» για τους μοναχούς και για όλους όσους αναζητούσαν την πνευματική τους αναγέννηση.
Ηγούμενος και Κληρονομιά
Η ενάρετη ζωή του Θεοκτίστου αναγνωρίστηκε από νωρίς. Χειροτονήθηκε ιερέας και αργότερα έγινε ηγούμενος στη μονή Κουκουμίου της Σικελίας. Η πραότητα και η ανεξικακία του τον έκαναν αγαπητό σε όλους.
Η αγιότητα του Θεοκτίστου αναγνωρίστηκε ήδη από την εποχή του.
Ο Άγιος Θεόκτιστος, "Άγγελος καθάπερ, βιών μετά σώματος", μετά από πολλά χρόνια ζωής, αναπαύθηκε εν Κυρίω ειρηνικά, αφήνοντας πίσω του μια κληρονομιά πίστης, αγάπης και αφοσίωσης στον Θεό.
Η ζωή του αποτελεί φωτεινό παράδειγμα για όλους τους χριστιανούς, μια μαρτυρία για τη δύναμη της ακακίας, της προσευχής και της αγάπης για τον Χριστό.
Άγιος Θεόκτιστος. Γιορτή
Τη μνήμη του Αγίου Θεοκτίστου τιμούμε στις 4 Ιανουαρίου.
Απολυτίκιο του Αγίου Θεοκτίστου
ήχος γ. Την Ωραιότητα
Κτίσις βασίλειος, Θεού γενόμενος, βίον κατάλληλον, τη κλήσει έσχηκας, ευαρεστήσας τω Θεώ, εν έργοις δικαιοσύνης· όθεν Μοναζόντων σε, ποδηγέτην ανέδειξε, Χριστός ο φιλάνθρωπος, ο δεχθείς τους αγώνας σου· ω πρέσβευε υπέρ των βοώντων· χαίροις Θεόκτιστε θεόφρον.
Άγιος Θεόκτιστος. Κοντάκιο
ήχος δ’. Επεφάνης σήμερον
Εκ Δυσμών ως ήλιος εξανατείλας, μυστικώς κατηύγασας την Εκκλησίαν του Χριστού, ασκητικαίς σου φαιδρότησι, Πάτερ παμμάκαρ, Θεόκτιστε Όσιε.
Άγιος Θεόκτιστος. Μεγαλυνάριο
Φοίνιξ εναρέτου ώφθης ζωής, θάλλων διεξόδοις, σών ιδρώτων των ευαγών· όθεν διατρέφεις, καρποίς σου αθάνατοις, ημών τας διανοίας, Πάτερ Θεόκτιστε.