Ένας από τους ομορφότερους ναούς στον νομό Αττικής, είναι αναμφίβολα ο ναός του Αγίου Γεωργίου στο Γαλάτσι, που είναι γνωστότερος με το όνομα «Ομορφοκκλησιά» ή «Εύμορφη Εκκλησία».
Πριν μιλήσουμε όμως για τον ναό, ας πούμε λίγα πράγματα για την περιοχή στην οποία βρίσκεται. Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, πριν μόλις 150 χρόνια, το Γαλάτσι ήταν ακατοίκητο. Μεγάλες εκτάσεις της περιοχής κατείχε ο Λάμπρος Βέικος, οπλαρχηγός του 1821, και ο μεγαλοκτηματίας Καραγιάννης. Χαρακτηριστικό είναι ότι τον καιρό εκείνο στο Γαλάτσι διοργανώνονταν κυνήγια αλεπούς.
Περίπου στα μέσα του 19ου αιώνα άρχισαν να φτάνουν στην περιοχή βοσκοί από την Στερεά Ελλάδα, όπου έφερναν τα ζώα τους για να περάσουν τους καλοκαιρινούς μήνες. Στην περιοχή, εκείνο τον καιρό, κυριαρχεί το θυμάρι και η ρίγανη. Η περιοχή ήταν πολύ εύφορη και γι’ αυτό, προς τα τέλη του ίδιου αιώνα, κάτοικοι – γεωργοί των Μεσογείων, μεταξύ των οποίων και ο προπάππους μου, καλλιεργούν εκεί κυρίως σιτάρι. Οι εκτάσεις που χρησιμοποιούν δεν τους ανήκουν, όμως δεν τους απαγορεύει κανείς να τις καλλιεργήσουν, αφού το μόνο που ήθελαν ήταν οι καρποί της γης.
Τα πρώτα σπίτια στο Γαλάτσι χτίζονται στις αρχές του 20ου αιώνα. Τότε άρχισαν να λειτουργούν εκεί ασβεστοκάμινα που τροφοδοτούν με ασβέστη τις οικοδομές της Αθήνας. Οι εργάτες των ασβεστοκάμινων έχτισαν τα πρώτα σπίτια της περιοχής και έγιναν οι πρώτοι κάτοικοι του Γαλατσίου.
Από τότε πέρασε σχεδόν ένας αιώνας και το σημερινό Γαλάτσι δεν θυμίζει σε τίποτα την περιοχή με τα ασβεστοκάμινα, τα σταροχώραφα και τα κοπάδια των βοσκών. Στις μέρες μας το Γαλάτσι είναι ένας πυκνοκατοικημένος δήμος της Αττικής, που διαθέτει όμως δύο ξεχωριστά σημεία: το άλσος Βεΐκου και ακριβώς απέναντι του την Ομορφοκκλησιά.
Είναι πολύ εύκολο να πάτε στην Εύμορφη Εκκλησία. Κινούμενοι στην λεωφόρο Βεΐκου από το Γαλάτσι και με κατεύθυνση προς το Ολυμπιακό Στάδιο, στο πρώτο φανάρι μετά το τέλος της κατοικημένης περιοχής, θα στρίψετε αριστερά στην οδό Αναγεννήσεως. Στην γωνία της Αναγεννήσεως με την λεωφόρο Βεΐκου βρίσκεται η Ομορφοκκλησιά. Από την απέναντι πλευρά της λεωφόρου θα δείτε την πύλη του Άλσους Βεΐκου.
Ο ναός αυτός του Αγίου Γεωργίου, κτίστηκε τον 12ο αιώνα. Η πρώτη εφορία βυζαντινών αρχαιοτήτων, έχει κηρύξει την Ομορφοκκλησιά, διατηρητέο μνημείο από το 1921. Ο ναός έχει κτιστεί πάνω από παλαιοχριστιανική εκκλησία ενώ πριν από αυτήν, στο ίδιο σημείο υπήρχε αρχαίος ναός.
Ο τύπος του ναού του Αγίου Γεωργίου είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο. Αυτός ο τύπος ναών χωρίζεται σε υποκατηγορίες, μία από τις οποίες είναι και ο δικίονος (δίστυλος) σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο, όπου παράδειγμα του αποτελεί και η Εύμορφη Εκκλησία του Γαλατσίου. Όπως φαίνεται και από τον τίτλο του τύπου, η Ομορφοκκλησιά έχει κάτοψη που σχηματίζει σταυρό, με το Ιερό να καταλαμβάνει το ανατολικό σταυρικό τετράγωνο. Ίδιου τύπου ναός στην Αθήνα, είναι αυτός των Αγίων Θεοδώρων στην πλατεία Κλαυθμώνος.
Η Ομορφοκκλησιά έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο, κυρίως λόγω των τοιχογραφιών που την κοσμούν. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι ειδικοί την αποκαλούν Μουσείο Αγιογραφίας. Στις τοιχογραφίες του ναού συναντάμε σκηνές από την ζωή του Χριστού και της Παναγίας, σκηνές από την ζωή του Αγίου Γεωργίου καθώς και σκηνές από την Παλαιά Διαθήκη. Τον τρούλο του ναού κοσμεί η μορφή του Παντοκράτορα. Τέλος, από τις τοιχογραφίες του ναού δεν λείπουν απεικονίσεις αγίων, προφητών και αγγέλων.
Όπως μπορείτε να δείτε και στις φωτογραφίες ο ναός εξωτερικά είναι πανέμορφος, ενώ ο γύρο χώρος που τον περιβάλει είναι όμορφα διαμορφωμένος. Γύρω από τον ναό κυριαρχεί το πράσινο. Είναι ένα πολύ όμορφο σημείο της Αττικής όπου μπορείτε να επισκεφθείτε για να χαλαρώσετε και να παίξουν τα παιδιά σας.
Ο περιβάλλοντας χώρος (το κτήμα της Ομορφοκκλησιάς όπως λέγεται) ήταν σημαντικά μεγαλύτερος πριν λίγα χρόνια. Όμως για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, ένα μέρος του χρησιμοποιήθηκε για την ανέγερση του Ολυμπιακού Γυμναστηρίου Γαλατσίου (κλειστό γυμναστήριο αντισφαίρισης (πινγκ – πονγκ) και ρυθμικής γυμναστικής) σε απόσταση περίπου 200 μέτρων από τον ναό. Οι κάτοικοι του Γαλατσίου μαζί με την πρώτη εφορία βυζαντινών αρχαιοτήτων προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ώστε να μην γίνει το παραπάνω γυμναστήριο στην περιοχή αυτή. Όμως η προσφυγή τους απορρίφθηκε και το Ολυμπιακό Γυμναστήριο έγινε, καταστρέφοντας έτσι μια μεγάλη έκταση πρασίνου, τόσο σημαντική για τους κατοίκους του λεκανοπεδίου.
Έστω κι έτσι, πάντως, ο χώρος είναι πανέμορφος και αν δεν το έχετε κάνει ήδη επισκεφθείτε τον. Είναι το άλλο πρόσωπο της Αθήνας και πρέπει το γνωρίσετε.
Ευχαριστούμε θερμά τον Στέλιο Φραγκόπουλο για τις παραπάνω φωτογραφίες.
