Περιεχόμενο, κριτική και εντυπώσεις
Η Επανάσταση του 1821 αποτελεί μία από τις σημαντικότερες σελίδες της Ελληνικής Ιστορίας. Από τα πρώτα σχολικά μας χρόνια ερχόμαστε σε επαφή με τα πρόσωπα και τα γεγονότα αυτής της περιόδου, πράγμα στο οποίο συμβάλει φυσικά η Εθνική Εορτή της 25ης Μαρτίου!
Αυτό που έχω παρατηρήσει είναι ότι παρόλο που γνωρίζουμε αρκετά για τους ήρωες εκείνης της περιόδου, δεν γνωρίζουμε τόσα πολλά ή δεν γνωρίζουμε όσα θα θέλαμε για τις μάχες που δόθηκαν, ώστε να τιναχθεί ο τουρκικός ζυγός πάνω από τους Έλληνες και τον Ελλαδικό χώρο.
Αυτό το “κενό” καλύπτουν κάποια βιβλία που ως επί το πλείστον όμως απευθύνονται σε ενήλικες. Αυτά όμως, μέχρι τον Οκτώβριο του 2020, που κυκλοφόρησε το προεφηβικό ανάγνωσμα «Οι μεγάλες μάχες του 1821», της Μαρίας Δασκαλάκη! Ένα εξαιρετικό βιβλίο με λιτή αλλά πολύ όμορφη εικονογράφηση από τον Μιχάλη Κυλάκο, σε μία προσεγμένη έκδοση -με σκληρό εξώφυλλο- από τις εκδόσεις Μίνωας.
Για να ρίξουμε όμως μια ματιά στο τι θα βρουν οι μικροί αναγνώστες στις σελίδες του:
Η μάχη της Αλαμάνας
Στην Αλαμάνα, κοντά στις Θερμοπύλες, ως άλλος Λεωνίδας με τους τριακόσιους, ο Αθανάσιος Διάκος με τα παλικάρια του πάλεψε ενάντια στο στρατό του Ομέρ Βρυώνη προσπαθώντας να καθυστερήσει την προέλασή του στην Πελοπόννησο. Απρίλης του 1821 ήταν όταν η Ιστορία έγραψε με χρυσά γράμματα ακόμα μία ηρωική στάση των Ελλήνων.
Η μάχη στο Χάνι της Γραβιάς
Εκατόν δεκαεπτά άντρες, με πρώτο και καλύτερο τον Οδυσσέα Ανδρούτσο, ταμπουρώθηκαν στο Χάνι της Γραβιάς, στη Φωκίδα. Απέναντι τους το πολυπληθές στράτευμα του Ομέρ Βρυώνη, που λίγες μέρες νωρίτερα είχε νικήσει στη μάχη της Αλαμάνας. Χάρη στην στρατιωτική ιδιοφυΐα του Ανδρούτσου, μόνο έξι Έλληνες θα χάσουν την ζωή τους, ενώ η προέλαση των Τούρκων στην Πελοπόννησο έχει αναβληθεί μετά την πανωλεθρία τους σε αυτή την μάχη, τον Μάιο του 1821.
Η Άλωση της Τριπολιτσάς
…
– Αποκεί πρέπει να ξεκινήσομε, φώναζε ο Γέρος του Μοριά δείχνοντας τον χάρτη μπροστά του. Αν πέσει στα χέρια μας η Τριπολιτσά, οι Τούρκοι δε θα έχουν πια δύναμη. Εμείς θα έχομε καταλάβει το κέντρο του Μοριά. Εμείς θα έχομε τον έλεγχο.
…
Είχε δίκιο ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και οι Έλληνες αγωνιστές τον άκουσαν! Απρίλιος του 1821 ήταν όταν ξεκίνησε η πολιορκία της Τρίπολης, που διήρκεσε έξι ολόκληρους μήνες! Η Άλωση της Τριπολιτσάς επετεύχθη τελικά στις 23 Σεπτεμβρίου!
Η καταστροφή των Ψαρών
Αυτού του μικρού νησιού στα δυτικά της Χίου, που σε αντίθεση με το μέγεθός του, ο στόλος που έριξε στον αγώνα της ελληνικής επανάστασης του 1821, ήταν πολύ μεγάλος. Η δράση αυτού του στόλου ήταν που έβαλε στο στόχαστρο των Τούρκων το νησί και τον Ιούνιο του 1824 κατέπλευσαν εκεί με σχεδόν 200 πλοία.
Η μάχη στα Δερβενάκια
Ήταν Ιούλιος του 1822 όταν ο Δράμαλης με τη στρατιά του πολιορκούσε το Άργος. Οι Έλληνες είχαν ήδη φροντίσει ώστε ο πολυπληθής στρατός του να μη μπορεί να βρει στο μέρος εκείνο ούτε φαγητό ούτε νερό. Έτσι ο Τούρκος πασάς της Λάρισας Μαχμούτ -αυτό ήταν το πραγματικό όνομα του Δράμαλη- έπρεπε να επιλέξει ένα από τα δύο· είτε να προχωρήσει προς την Τριπολιτσά, είτε να γυρίσει πίσω προς την Κόρινθο. Προσπάθησε να κάνει μια στρατηγική κίνηση, την οποία όμως κατάλαβε ο Γέρος του Μοριά και του έστησε παγίδα στα περίφημα Δερβενάκια.
Η μάχη του Πέτα
Το Πέτα βρίσκεται πέντε χιλιόμετρα ανατολικά της Άρτας. Εκεί Φιλέλληνες και Έλληνες, μεταξύ των οποίων και ο Μάρκος Μπότσαρης, αντιμετώπισαν το στρατό του Κιουταχή τον Ιούλιο του 1822. Η ήττα των Ελλήνων σε αυτή τη μάχη ήταν μεγάλη, αλλά εξίσου μεγάλη ήταν και η ανδρεία που επέδειξαν τόσο οι αυτόχθονες αγωνιστές όσο και οι αγωνιστές που είχαν φτάσει από δεκαεννέα χώρες!
Η μάχη στο Κεφαλόβρυσο
Αύγουστος του 1823 ήταν όταν οι Έλληνες αγωνιστές υπό την αρχηγία του Μάρκου Μπότσαρη αποφάσισαν να καθαρίσουν την Ρούμελη από τον Τουρκικό ζυγό. Στο Κεφαλόβρυσο ήταν στρατοπεδευμένη η δύναμη του Μουσταή, η οποία αριθμούσε 25.000 Τουρκαλβανούς. Αυτούς αντιμετώπισε ο Μπότσαρης με 1.200 άντρες στο πλευρό του! Αυτή ήταν και η μάχη που έμελλε να αφήσει ο Μπότσαρης την τελευταία του πνοή.
Η μάχη στο Μανιάκι
Βρισκόμαστε στο 1825, πέμπτο έτος της Ελληνικής Επανάστασης και μαζί με τον αγώνα που κάνουν οι Έλληνες κατά των Τούρκων, υπάρχει και ο εμφύλιος πόλεμος που τους αποδεκατίζει. Κάτι καλύτερο δεν μπορούσε να τύχει στους Τούρκους όπως καταλαβαίνετε, και φυσικά το εκμεταλλεύονται.
Οι Αιγύπτιοι, υποτελείς τους, κάνουν απόβαση στην Πελοπόννησο, καταλαμβάνουν την Μεθώνη και εξαπλώνονται. Ο Κουντουριώτης εντελώς άπειρος στις μάχες ξηράς είναι αδύνατον να ανακόψει την πορεία τους, αποσύρεται στο Ναύπλιο και αναλαμβάνει ο Γρηγόριος Δικαίος Φλέσσας, ο ξακουστός Παπαφλέσσας.
Ξεκινά από το Ναύπλιο και κατεβαίνοντας προς τα κάτω συνεχίζει την στρατολόγηση. Παρόλο που ο αριθμός των ανδρών που καταφέρνει να στρατολογήσει είναι δραματικά μικρότερος των υπεραισιόδοξων προσδοκιών του, στις 19 Μαΐου ταμπουρώνεται με τους άντρες του στο Μανιάκι.
Μαύρισε ο κάμπος από τον στρατό του Ιμπραήμ. Οι Έλληνες πολέμησαν γενναία καταφέρνοντας να έχει μεγάλες απώλειες. Όμως, οι ενισχύσεις που ποτέ δεν έφτασαν, οι πολεμιστές που φοβήθηκαν και έφυγαν, και το πολλαπλάσιο πλήθος των στρατιωτών του Ιμπραήμ, είχε σαν συνέπεια να είναι η μάχη στο Μανιάκι μια από τις μεγαλύτερες ήττες των Ελλήνων.
Το μόνο καλό από όλο αυτό, ήταν πως εξαιτίας της πανωλεθρίας αυτής απελευθερώθηκαν οι φυλακισμένοι οπλαρχηγοί, που βρίσκονταν στις φυλακές λόγω του εμφυλίου, ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν τον απελευθερωτικό αγώνα.
Η πολιορκία του Μεσολογγίου
Η πόλη του Μεσολογγίου ονομάζεται και Ιερή πόλη. Πως άλλωστε να μην της δοθεί αυτό το προσωνύμιο όταν εκεί το 1823 αλλά και τρία χρόνια αργότερα, το 1826, η ιστορία έγραψε δύο από τις μελανότερες σελίδες της κατά την διάρκεια των δύο πολιορκιών. Στην πρώτη πολιορκία, απέναντι από τους αγωνιστές βρίσκονταν τα ασκέρια του Κιουταχή, ενώ στην δεύτερη, που ήταν και εκείνη που οδήγησε στην αιματοβαμμένη Έξοδο, είχε σταθεί ο Ιμπραήμ με τους στρατιώτες του.
Η πολιορκία των Αθηνών
Μετά την πτώση του Μεσολογγίου, στόχος του Κιουταχή έγινε η Αθήνα. Οι Τούρκοι πίστευαν ότι αν κατάφερναν να πάρουν την Αθήνα, θα έσβηναν αυτόματα και την φλόγα της επανάστασης στην Ελλάδα. Ήταν καλοκαίρι του 1826 όταν ξεκίνησε η πολιορκία των Αθηνών. Μάχες γίνονταν τόσο γύρω από την Ακρόπολη όσο και στο Φάληρο αλλά και στο λεκανοπέδιο της Αττικής. Τελικά η φρουρά της Ακρόπολης που ήταν και ο τελευταίος θύλακας αντίστασης στην εν λόγω πολιορκία παραδόθηκε στις 24 Μαΐου του 1827.
Αυτές είναι εν συντομία οι δέκα Μεγάλες Μάχες του 1821, για τις οποίες μας μιλά η ταλαντούχα Μαρία Δασκαλάκη στο εξαιρετικό αυτό βιβλίο της. Μην το καθυστερείτε διόλου! Αγοράστε το και χαρίστε το στα μικρότερα μέλη της οικογένειάς σας! Θα το λατρέψουν!
Οπισθόφυλλο:
Από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης ενάντια στον πολύχρονο τουρκικό ζυγό μέχρι και την απελευθέρωση έγιναν μια σειρά από μάχες, άλλες σε στεριά κι άλλες σε θάλασσα. Οι μάχες που δόθηκαν όλα εκείνα τα χρόνια ήταν αμέτρητες. Άλλες οδήγησαν σε μεγάλες νίκες και θριάμβους και άλλες σε βαριές ήττες και πένθος.
Όμως, ποια ήταν τα γεγονότα εκείνα που οδηγούσαν σε μια μάχη; Πώς αποφάσιζαν οι οπλαρχηγοί πού θα την έδιναν; Συμφωνούσαν πάντοτε μεταξύ τους για το μέρος και τη στρατηγική; Όχι! Πάντα υπήρχαν διαφωνίες μέχρι να καταλήξουν στο τελικό σχέδιο. Και ύστερα, τι έφταιγε για μια ήττα; Οι κακοί υπολογισμοί; Οι λάθος χειρισμοί; Και τι έκανε μια νίκη να καταλήγει σε θρίαμβο παρά τους λιγοστούς Έλληνες στρατιώτες απέναντι στους πολυάριθμους αντιπάλους τους;
Δέκα από τις κρισιμότερες μάχες της ταραγμένης εκείνης περιόδου καταγράφονται σε αυτό το βιβλίο με την ευχή να αποτελέσει ένα μικρό λιθαράκι που θα φέρει τα σημερινά παιδιά λίγο πιο κοντά στα μακρινά εκείνα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης.
Αγοράστε το βιβλίο «Οι μεγάλες μάχες του 1821», της Μαρίας Δασκαλάκη, κάνοντας κλικ εδώ!
Ταυτότητα βιβλίου
Τίτλος βιβλίου
Οι μεγάλες μάχες του 1821
Συγγραφέας
Μαρία Δασκαλάκη
Εικοπνογράφος
Μιχάλης Κυλάκος
Εκδοτικός οίκος
Εκδόσεις Μίνωας
Ημερομηνία έκδοσης
Οκτώβριος 2020
Αριθμός σελίδων
47
ISBN
978-618-02-1640-0
