Εκδόσεις Εστία, 2020
Σελ. 165
Ποίηση και μαγειρική, μυρωδικά και κρητικός δεκαπεντασύλλαβος, φαντασία και χιούμορ, μνήμες και όνειρα, μπόλικη αγάπη για την ποίηση, μπόλικη και για τη μαγειρική!
Το βιβλίο αυτό είναι μια πρωτότυπη, πράγματι, δημιουργία: είναι λογοτεχνία, καθώς αποτελείται από σύντομες αφηγήσεις που κορυφώνονται σε πηγαίους Κρητικούς δεκαπεντασύλλαβους. Είναι όμως και μια πανδαισία των αισθήσεων, με τις αυθεντικές συνταγές που προτείνει. Όλα αυτά περιέχονται στο βιβλίο του Αντώνη Καρτσάκη.
Τυλιγμένα με αγάπη,
Ντολμαδάκια
Ρύζι, αλατοπίπερο, κύμινο, μια πατάτα,
κρεμμύδια, κολοκύθια δυο, μια ώριμη ντομάτα,
δυόσμο, ολίγο μαϊντανό και λάδι ένα φλιτζάνι
ανακατεύει, λέει μου, τη βοηθά κι ο Γιάννης,
καμπόσα αμπελόφυλλα στρώνει στην κατσαρόλα
και αραδιάζει σε ρολά τα ντολμαδάκια όλα.
Προσθέτει λάδι, κύμινο, αλάτι και νεράκι
κι όλες αυτές τις ευωδιές σκεπάζει με πιατάκι.
Αυτά μου είπ΄ η αδελφή. Δε μου ‘πε όμως κάτι:
ότι στα αμπελόφυλλα τυλίγει την αγάπη!
«Ένα παιχνίδι. Ναι, ένα παιχνίδι. Αλλά για ποιον σκοπό; Μήπως γιατί μου αρέσει η ενασχόληση με το φαγητό και γιατί θεωρούσα πάντα δείγμα αγάπης και σεβασμού να δέχομαι στην κουζίνα μου εκείνους που αγαπώ; Γιατί θέλω να τιμήσω τις προσφορές της φύσης; Με τις οποίες παιδιόθεν ευεργετήθηκα. Να διακοινώσω, ερασιτέχνης της μαγειρικής τέχνης εγώ, συνταγές απλές που αγάπησα.
Τουλάχιστον, είπα, να είναι ένα παιχνίδι γραφής. Στο οποίο να συνδυάσω τις δυο μου αγάπες, την ποίηση και τη μαγειρική. Την αγάπη μου στο καλό φαγητό με την απλότητας του κρητικού δεκαπεντασύλλαβου και με αγαπημένα μου διαβάσματα. Να βάλω την ποίηση στην κουζίνα και την κουζίνα στην ποίηση.
Αλλά η μαγειρική δεν είναι παιχνίδι είναι αγάπη. Αγάπη γι’ αυτό που παρασκευάζει κανείς και γι’ αυτόν που θα γευτεί το παρασκεύασμα. Είναι «αγάπη, τέχνη και τεχνική». Μια τέχνη ηδονική, μια τέχνη που τρώγεται, που κάνει χρήσιμη τη γνώση. Που νοστιμίζει την ποίηση, παρέχοντας ωραίες συμβουλές ευζωίας. Και που απαιτεί, εκτός από την αγάπη, φαντασία και ελευθερία.
Ακριβώς ότι απαιτεί η τέχνη. Με ένα βασικό περιορισμό: το ωραίο εδώ οφείλει να είναι όχι μόνο ωραίο στην όψη αλλά, κυρίως, νόστιμο. Το νόστιμο ικανοποιεί το σώμα και την ψυχή. Πηγαίνουμε στο τραπέζι, όπως πηγαίνουμε στο θέατρο. Και συχνά με συνδαιτημόνες. Ευχαριστιόμαστε να τρώμε με παρέα. Άρα δεν πεινάμε μόνο για το φαγητό.
Μα τι χρειάζεται, επιτέλους, ο άνθρωπος; Ένα πιάτο καλό φαΐ κι ένα ποτήρι κρασί. Άντε κι ένα καλό βιβλίο. Σαν πείτε και για τον Έρωτα, έχετε δίκαιο. Γι΄αυτό η «Νόστιμη ποίηση» αντλεί τη νοστιμιά της από τον Έρωτα».
Αυτά μας τονίζει και μας συνιστά ο συγγραφέας Αντώνης Καρτσάκης.
Οι συνταγές του είναι μόλις η αφετηρία για τον αναγνώστη. Ένα μικρό παράθυρο στην έμπνευση. Μπορείτε να αλλάξετε τις συνταγές του συγγραφέα. Αλλά δώστε περισσότερη φύση, λιγότερη χημεία, όχι στα εξεζητημένα και τα πολύπλοκα! Ναι στην απλότητα, στην τόλμη, ναι στη δημιουργική ανησυχία! Ναι στην παράδοση αλλά και στη νεοτερικότητα! Ναι στην ελληνικότητα αλλά και στον διεθνισμό. Ναι στην ουσία, όχι στη μόδα και στον εντυπωσιασμό. Ναι στο ενστικτώδες, όχι στο εγκεφαλικό. Ναι στο ριζότο με λάδι τρούφας, ναι και στον τραχανά. Κυρίως: ναι στη φύση, στην οργανική σύνδεση με τη φύση. Καλλιεργήστε λαχανικά.
Το θέμα δεν είναι να φτάσει κανείς στην τελειότητα, αλλά να διασκεδάσει κατά τη διαδρομή. Να βρεις τρόπο με ένα ωραίο φαγητό να συμφιλιώσεις εχθρούς και να ανάβεις το πάθος σε κουρασμένες ψυχές. Γιατί οι συνταγές του συγγραφέα φιλοδοξούν να προσφέρουν δώρο στις αισθήσεις και στην ψυχή.
Να θυμάστε: η μαγειρική είναι υπόθεση της αγάπης, πως κάθε φαγητό είναι μια πράξη αγάπης. Πως ο απώτερος σκοπός της μαγειρικής είναι η φιλότητα. Η παρέα. Το συμφιλείν και το συνυπάρχειν…
«Από μικρή της άρεσε μες στην κουζίνα μόνη
τις ώρες να σκοτώνει μες τη μαγειρική
και πέφτανε τα δάκρυα θυμώντας της ζωή της
και δίναν στο φαΐ της μια γεύση μαγική».
Δ. Αποστολάκης
«Στα νέφη πάλι περπατώ,
στον ουρανό πετάω,
πασίχαρος πάω να βρω την κόρη
π’ αγαπάω!
Και θέλω μια συνταγή να στείλω από τα ουράνια,
να νιώσετε, τελώντας την,
χαρά και περηφάνια!
Η συνταγή μου λέγεται
«Το πράσινο λιβάδι»
θέλετε χόρτα διάφορα,
θέλετε ολίγο λάδι.
Βάζετε χόρτα ευωδιαστά: μάραθα, γαλατσίδες,
τσόχους, μυρώνια, ασκόλυμπρους, σκαντζίκια, τσιστσιμίδες,
τ’ αφήνετε σε χαμηλή πολύ
θερμοκρασία,
να φύγουν τα πολλά υγρά,
να μείνει η ουσία…»
Περιεχόμενα του βιβλίου:
Συνταγές: ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ ΤΟΥ ΒΟΡΡΑ
ΣΤΟΥ ΕΡΩΤΟΣ ΤΗΝ ΤΑΞΗ
ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ
ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ
ΤΗΣ ΞΕΝΙΤΙΑΣ
ΤΟΥ ΠΑΘΟΥΣ
ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ
ΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ
Οι συνταγές
ΣΑΛΑΤΕΣ – ΟΡΕΚΤΙΚΑ
ΣΟΥΠΕΣ
ΖΥΜΑΡΙΚΑ – ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ
ΨΑΡΙΑ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ
ΚΡΕΑΤΙΚΑ
ΧΟΡΤΟΦΑΓΙΚΑ
ΕΠΙΔΟΡΠΙΑ
ΜΑΓΕΙΡΟ-ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Καταπληκτικό βιβλίο. Διαβάστε το.
Ο Αντώνης Καρτσάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και παρακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στο τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, όπου εκπόνησε διδακτορική διατριβή, με θέμα “Η κριτική της ποίησης στα μεταπολεμικά λογοτεχνικά περιοδικά (1945-1967)”.
Εργάστηκε ως φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση, ως Διευθυντής Λυκείου και ως Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων Νομού Ηρακλείου. Έχει επιμεληθεί εκδόσεις και υπήρξε επιστημονικός συνεργάτης της Εγκυκλοπαίδειας Τύπου του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Τα ενδιαφέροντά του εστιάζονται στη νεοελληνική λογοτεχνία και ειδικότερα στη λογοτεχνική κριτική, καθώς και στον περιοδικό λογοτεχνικό τύπο. Από τις εκδόσεις της Εστίας κυκλοφορεί η μελέτη του Μεταπολεμική κριτική και ποίηση. Ζητήματα αισθητικής και ιδεολογίας (2009). Μελέτες και άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε επιστημονικά περιοδικά.
Τραχανάς Κώστας
