Άγιος Ανδριανός και Αγία Ναταλία. Βίος
Εισαγωγή και Ιστορικό Πλαίσιο
Η μνήμη των Αγίων Μαρτύρων Αδριανού και Ναταλίας τιμάται την εικοστή έκτη ημέρα του μηνός. Οι δύο Άγιοι κατάγονταν από την πόλη της Νικομήδειας. Έζησαν κατά τους χρόνους της βασιλείας του αυτοκράτορα Μαξιμιανού, περίπου το 298 μ.Χ., αν και άλλες πηγές προσδιορίζουν τη δεύτερη περίοδο της βασιλείας του Μαξιμιανού μεταξύ 302-305 μ.Χ.. Κατά τη δεύτερη αυτή περίοδο της βασιλείας του, ο Μαξιμιανός εξαπέλυσε σφοδρούς διωγμούς εναντίον των Χριστιανών.
Σε αυτό το κλίμα διωγμού, συνελήφθησαν είκοσι τρεις Χριστιανοί άνδρες οι οποίοι είχαν βρει καταφύγιο μέσα σε σπήλαια. Αυτοί οι Χριστιανοί υποβλήθηκαν σε πλήθος τιμωριών, βασανιστηρίων και κακώσεων.
Η Μεταστροφή του Αγίου Αδριανού στον Χριστιανισμό
Πριν ακόμα ο ίδιος ο Άγιος Αδριανός οδηγηθεί στο μαρτύριο, ρώτησε τους είκοσι τρεις αυτούς Χριστιανούς: «Για ποιό λόγο, καλοί μου άνθρωποι» ή «ω αδελφοί», «υπομένετε αυτά τα ανυπόφορα βάσανα και τις δεινές τιμωρίες;». Η απάντηση που έλαβε από αυτούς ήταν ότι υπέμεναν όλα αυτά «για να κερδίσουν τα αγαθά εκείνα που είναι ετοιμασμένα στους Ουρανούς από τον Θεό». Πρόσθεσαν πως αυτά τα αγαθά προορίζονται «για εκείνους που πάσχουν υπέρ της αγάπης του [Θεού]» και ότι είναι τέτοια «τα οποία βεβαίως δεν είναι δυνατόν ούτε ακοή να τα ακούσει ούτε λόγος ανθρώπινος να τα περιγράψει».
Ακούγοντας αυτά τα λόγια, ο μακάριος Αδριανός συγκλονίστηκε βαθιά και «εκατανύχθη από τη θεία χάριν».
Αμέσως, απευθύνθηκε στους ταχυγράφους, οι οποίοι κατέγραφαν τα ονόματα των Χριστιανών που επρόκειτο να μαρτυρήσουν. Τους είπε: «Γράψτε και το δικό μου όνομα μαζί με τα ονόματα των άλλων Χριστιανών». Δήλωσε ρητά ότι θεωρούσε «ευχαρίστηση» ή «ηδονήν» «το να αποθάνω μαζί με αυτούς για την αγάπη του Χριστού».
Μετά από αυτή την ομολογία του, οι ταχυγράφοι κατέγραψαν το όνομά του. Τον έδεσαν με αλυσίδες και τον φυλάκισαν.
Η Πρώτη Αντίδραση της Αγίας Ναταλίας και η Επίσκεψή της στη Φυλακή
Μόλις η σύζυγός του, Ναταλία, πληροφορήθηκε τη σύλληψη και φυλάκισή του, αρχικά νόμισε ότι τον είχαν συλλάβει «διά άλλην υπόθεσιν» ή «για άλλο λόγο», και άρχισε να στενάζει και να θρηνεί πάρα πολύ.
Όταν όμως αργότερα έμαθε ότι ο σύζυγός της, Αδριανός, είχε τεθεί στα δεσμά και στη φυλακή «διά τον Χριστόν», η αντίδρασή της ήταν άμεση και εντελώς διαφορετική. Αμέσως, φόρεσε λαμπρά ρούχα και έσπευσε ογλήγορα στο δεσμωτήριο, δηλαδή στη φυλακή. Εκεί, εισερχόμενη, κατεφίλησε με ευλάβεια τα δεσμά και τις αλυσίδες που φορούσε ο σύζυγός της. Τον μακάριζε για την προθυμία που είχε επιδείξει. Επιπλέον, τον συμβούλευε «να μένη στερεός και ασάλευτος εις τα βάσανα, οπού μέλλει να δοκιμάση διά τον Χριστόν». Παράλληλα, παρακαλούσε και τους άλλους συνδεσμίους Χριστιανούς να εύχονται στον Θεό για λογαριασμό του Αδριανού.
Η Παρεξήγηση και η Σθεναρή Στάση της Ναταλίας
Μετά από αυτή την επίσκεψή της στη φυλακή, η Ναταλία επέστρεψε στο σπίτι της, ακολουθώντας τη συμβουλή και τον λόγο του Αγίου Αδριανού. Λίγο αργότερα, ο Άγιος Αδριανός, αφού χαιρέτησε τους φυλακισμένους Χριστιανούς, έλαβε άδεια από τους δεσμοφύλακες. Σε μία πηγή αναφέρεται ότι έδωσε χρήματα στους δεσμοφύλακες για να λάβει την άδεια. Πήγε στο σπίτι του για να ανακοινώσει στη σύζυγό του, Ναταλία, ότι «ήλθε καιρός να τελειωθή διά του μαρτυρίου».
Ακούγοντας αυτά, η Ναταλία αρχικά παρεξήγησε τον σκοπό της επίσκεψής του. Νόμισε ότι ο Αδριανός είχε φοβηθεί τα βάσανα, είχε αρνηθεί τον Χριστό και γι’ αυτό τον λόγο είχε απελευθερωθεί από τη φυλακή. Εκλαμβάνοντας λανθασμένα την κατάσταση, εσφάλισε την πόρτα του οσπητίου και τον έκλεισε έξω. Τον ονείδιζε «ως αρνησίχριστον», αποκαλώντας τον «δειλόν και φιλόζωον».
Όχι μόνο τον κατηγόρησε, αλλά του ενθύμιζε και την φρικτή εκείνη απόφαση που είχε εκφωνήσει ο Κύριος εναντίον εκείνων που τον αρνούνται. Του είπε: «Όποιος αρνηθεί εμένα μπροστά στους ανθρώπους, θα τον αρνηθώ κι εγώ μπροστά στον Πατέρα μου τον εν Ουρανοίς». Η μακαρία Ναταλία πρόσθετε, αποκαλώντας τον εαυτό της «αθλίαν και δυστυχή», γιατί δεν της είχε μείνει ούτε μία ημέρα η δόξα του να ονομάζεται «γυνή Μάρτυρος». Ανέφερε ότι η μακαριότητα και ευτυχία που ήλπιζε να λάβει, διεδέχθηκε αιφνιδίως δυστυχία και αθλιότητα.
Η Αποκατάσταση της Παρεξήγησης και η Πορεία προς το Μαρτύριο
Μόλις όμως η Ναταλία έμαθε τον πραγματικό λόγο για τον οποίο ο Άγιος είχε επισκεφθεί το σπίτι τους, αμέσως άλλαξε τη στάση της. Άνοιξε την πόρτα του σπιτιού και τον ασπάστηκε με μεγάλη χαρά και αγαλλίαση. Αμέσως μετά, ακολούθησε τον Άγιο και πήγε μαζί του στον βασιλιά, ή στον τύραννο.
Το Σκληρό Μαρτύριο του Αγίου Αδριανού
Ο Άγιος Αδριανός παραστάθηκε ενώπιον του τυράννου. Εκεί, ομολόγησε τον Χριστό ως Θεό αληθινό. Ως συνέπεια της ομολογίας του, ο τύραννος πρόσταξε και ο Άγιος υποβλήθηκε σε βασανιστήρια.
Πρώτα-πρώτα, ο Άγιος Αδριανός εδάρθη με ξύλα. Έπειτα, ρίχτηκε ανάσκελα κατά γης και δάρθηκε τόσο πολύ στην κοιλιά, «ώστε οπού εφάνηκαν από έξωθεν τα εσωτερικά σπλάγχνα του». Κατά τη διάρκεια αυτών των φρικτών βασάνων, ο Μάρτυς ήταν είκοσι οκτώ ετών.
Στη συνέχεια, ο Άγιος Αδριανός, μαζί με τους άλλους Χριστιανούς, ακρωτηριάστηκε. Του έκοψαν τις χείρες και τους πόδας. Μάλιστα, ο πρώτος που του έκοψαν τα χέρια και τα πόδια ήταν ο Αδριανός. Στις πηγές σημειώνεται ότι «Αδριανός τμήθη χείρας πόδας εικάδι έκτη».
Ο Ενεργός Ρόλος της Αγίας Ναταλίας κατά το Μαρτύριο
Αξιοσημείωτο και ιδιαίτερα συγκλονιστικό είναι ο ρόλος της συζύγου του, Ναταλίας, κατά τη διάρκεια του μαρτυρίου του. Σε κάθε μέλος του Αγίου που κοβόταν, η Ναταλία παρείχε βοήθεια, τοποθετώντας το μέλος εκείνο πάνω στο αμόνι για να κοπεί.
Μάλιστα, παρακαλούσε τον δήμιο, ο οποίος εκτελούσε το κόψιμο των χειρών και ποδιών του Αγίου, «να κτυπά δυνατώτερα την κοπίδα και το τσεκούρι». Ο σκοπός της ήταν «διά να προξενήται εις τον Άγιον πόνος περισσότερος και δριμύτερος». Ταυτόχρονα, τον Αδριανόν τον παρότρυνε και τον ενδυνάμωνε να «υπομένη ανδρείως τους πόνους, και να μη προδώση διά δειλίαν το υπέρ Χριστού μαρτύριον».
Μετά το Μαρτύριο: Η Διαφύλαξη των Λειψάνων
Όταν ο Άγιος Αδριανός ολοκλήρωσε το μαρτύριό του, μαζί με τους λοιπούς Μάρτυρες, τα άγια λείψανά τους επρόκειτο να ριφθούν στη φωτιά για να κατακαούν. Τότε, η μακαρία Ναταλία πήρε το ένα χέρι του Αγίου Αδριανού, το έβαλε μέσα στην αγκαλιά της και ακολούθησε πίσω από τα άγια λείψανα. Έπειτα, παίρνοντας και τα αίματα που έσταζαν από τα άγια λείψανα, «άλειφε τον εαυτόν της με αυτά, ωσάν με μύρα και αρώματα».
Όταν τοποθέτησαν τα άγια λείψανα στη φωτιά, ξέσπασε δυνατή βροχή, η οποία έσβησε τη φωτιά. Έτσι, τα λείψανα έμειναν άθικτα. Ένας Χριστιανός, ονομαζόμενος Ευσέβιος, περισυνέλεξε τα άγια λείψανα και, αφού τα έβαλε μέσα σε ένα μικρό καΐκι, τα μετέφερε στην Αργυρούπολη. Η Αργυρούπολη βρίσκεται «κοντά εις το Βυζάντιον» ή «πλησίον ούσαν Κωνσταντινουπόλεως». Εκεί τα ενταφίασε, και στην ίδια τοποθεσία τελείται και η Σύναξη των Αγίων και η εορτή τους.
Η Τελευτή της Αγίας Ναταλίας
Αργότερα, η Αγία Ναταλία πήγε επίσης στην Αργυρούπολη, όπου παρέδωσε την ψυχή της στα χέρια του Θεού και ενταφιάστηκε «κοντά εις τα λείψανα των Αγίων Μαρτύρων».
Εορτή του Αγίου Ανδριανού και της Αγίας Ναταλίας
Τη μνήμη του Αγίου Ανδριανού και της Αγίας Ναταλίας τιμούμε στις 26 Αυγούστου.
Απολυτίκιο του Αγίου Ανδριανού και της Αγίας Ναταλίας
Αναφαίρετον όλβον ηγήσω, την σωτήριον, πίστιν τρισμάκαρ, καταλιπών την πατρώαν ασέβειαν και τω Δεσπότη κατ’ ίχνος επόμενος, κατεπλουτίσθης ενθέοις χαρίσμασιν Αδριανέ ένδοξε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, ομού συν Ναταλία τη θεόφρονι.
