Άγιος Αρέθας. Βίος
Ο Άγιος Αρέθας ήταν άρχοντας στην πόλη Νεγκρίν περί το 542μΧ.
Εκείνη την εποχή, ο Ιουστίνος ήταν Αυτοκράτορας των Ρωμαίων και ο χριστιανός Ελεσβαάν βασίλευε στην Αιθιοπία. Ο ασεβής Δουναάν ή Δου-Ναάς, ακολούθησε τον Ιουδαϊσμό, έλαβε το όνομα Γιουσούφ και βασίλευε στη χώρα της Oμηρίτιδας (Σαβά ή Αραβία). Ο Δου-Ναάς έκανε επιδρομές ενάντια στο χριστιανικό βασίλειο της Αιθιοπίας.
Μετά από αρκετές συγκρούσεις, ο θεοσεβής Ελεσβαάν υπέταξε τον κακό Δου-Ναάς το 518 και έθεσε φρουρούς και άρχοντες από τον λαό του να φυλάττουν και να κυβερνούν την πόλη του. Ο ασεβής Δουναάν επαναστάτησε και σκότωσε τους φρουρούς του Ελεσβαάν. Συνέχισε τις επιδρομές και σκότωνε όσους δεν αλλαξοπιστούσαν ή δεν δεχόντουσαν να πατήσουν τον Τίμιο Σταυρό.
Και όχι μόνο το έκανε αυτό, αλλά πήγε και πολιόρκησε την πόλη Νεγκρίν (ή Ναζράν ή Νεγράν), που βρισκόταν στη σημερινή βόρεια Υεμένη. Επικεφαλής της πόλης ήταν ο Άγιος Αρέθας, ένας σοφός ηλικιωμένος με λευκή γενειάδα. Ο Δου-Ναάς είχε 12.000 στρατό και απειλούσε τους υπερασπιστές της πόλης, ζητώντας τους να παραδοθούν και να αλλαξοπιστήσουν, αλλιώς θα τους σκοτώσει. Βλέποντας ότι οι απειλές τους δεν έφερναν αποτέλεσμα και θέλοντας να αποφύγει μια πολυήμερη πολιορκία που θα προκαλούσε και στο δικό του στρατό μεγάλες απώλειες έκανε το παρακάτω δόλιο τέχνασμα. Έδωσε όρκους ότι δε θα έβλαπτε τους χριστιανούς της πόλης αν παραδοθούν. Μπήκε με μικρή συνοδεία στην πόλη και έπλεξε το εγκώμιο των κατοίκων. Κάλεσε τους άρχοντες της πόλης να έρθουν την επομένη για επίσκεψη στο στρατόπεδό του. Μόλις οι άρχοντες βγήκαν από τις πύλες της πόλης το επόμενο πρωινό, οι στρατιώτες του Δου-Ναάς τους συνέλαβαν όλους και εισέβαλαν από τις ανοιχτές πύλες μέσα στην πόλη.
Ο αδίστακτος Δουναάν πάτησε τους όρκους που είχε δώσει και σκότωσε όλους όσους βρήκε εκεί, άνδρες και γυναίκες, που γενναία και ομολόγησαν την πίστη τους στον Χριστό. Η πρώτη διαταγή που έδωσε ο Δου-Ναάς ήταν να βεβηλώσουν τα λείψανα του επισκόπου Παύλου, που είχε κοιμηθεί πριν δύο έτη. Στη συνέχεια έκαψε ζωντανούς 477 ιερείς, μοναχούς και μοναχές. Αποκεφάλισε 127 λαϊκούς που δεν πρόδωσαν την πίστη τους.
Συνέλαβε μια πλούσια χήρα και προσπάθησε, πρώτα με κολακείες και μετά με απειλές, να την πείσει να αρνηθεί τον Χριστό. Η δωδεκάχρονη κόρη της, βλέποντας τους στρατιώτες να χτυπούν και να προσβάλουν τη μητέρα της, του όρμηξε και τον έφτυσε στο πρόσωπο. Διέταξε να την αποκεφαλίσουν, μάζεψε σε μια κούπα το αίμα του παιδιού και ανάγκασε τη μητέρα της με βία να το πιει. Μετά αποκεφάλισε κι εκείνη.
Την άλλη ημέρα, έστησε έναν ψηλό θρόνο και διέταξε να παρουσιάσουν εμπρός του τον Άγιο Αρέθα και 340 πολίτες. Λόγω της ηλικίας και των βασάνων που υπέστη, ο Άγιος Αρέθας ήρθε υποβασταζόμενος από συμπολίτες του. Ο Άγιος Αρέθας στάθηκε γενναίος στον αγώνα του μαρτυρίου. Και ας ήταν τόσο μεγάλος σε ηλικία, που δεν μπορούσε πια ούτε να περπατήσει. Με ηρεμία και παρρησία, κάλεσε όλους να μην αρνηθούν τον Χριστό κι αυτοί με μια φωνή τον διαβεβαίωσαν. Ο παράφρων Δου-Ναάς σταμάτησε τις προσπάθειές του να τους αλλάξει γνώμη, και διέταξε να τους αποκεφαλίσουν στο ποτάμι. Ο Άγιος Αρέθας, αφού στήριξε όσους μαρτύρησαν πριν από τον ίδιο, δέχτηκε τον θάνατο διά ξίφους και έτσι αποδήμησε προς τον Κύριο.
Το μικρό παιδί που αψήφησε τον τύραννο
Κοντά στον τόπο του μαρτυρίου, ήρθε μια γυναίκα με το μωρό της να προσευχηθεί. Ο διεστραμμένος Δου-Ναάς διέταξε να την κάψουν ζωντανή. Το μικρό παιδί έκλαιγε και ζητούσε την μητέρα του. Ο Δου-Ναάς το πήρε στην αγκαλιά του, κοίταζε τι όμορφο που είναι και προσπαθούσε να το ηρεμήσει.
-Τι θα ήθελες; Τι είναι αυτό που θες πιο πολύ;
-Μαρτύριο.
Ο Δου-Ναάς το κοίταζε έκπληκτος.
-Και πού ξέρεις εσύ τι είναι αυτό το Μαρτύριο;
-Μαρτύριο είναι να πεθάνεις για τον Χριστό, ώστε να ζήσεις για πάντα.
-Αυτός ο Χριστός ποιος είναι;
-Έλα στην εκκλησία να Τον δεις.
Όταν οι στρατιώτες έριξαν τη μητέρα του στην πυρά, το παιδάκι ξέφυγε από τα χέρια του Δου-Ναάς και έπεσε μαζί της στις φλόγες.
Το τέλος του Δου-Ναάς
Τα νέα για τις σφαγές έφτασαν στην Κωνσταντινούπολη. Ο Αυτοκράτορας Ιουστίνος έστειλε επιστολή στον Πατριάρχη Αλεξάνδρειας ζητώντας να πείσει τον βασιλιά της Αιθιοπίας να πάρει τιμωρήσει τον Δου-Ναάς.
Ο Αστέριος Πατριάρχης Αλεξανδρείας, έκανε συνέχεια αγρυπνίες και προσευχές μαζί με μοναχούς, κλήρο και λαό. Αλλά ο Ελεσβάαν, βασιλιάς της Αιθιοπίας, δίσταζε να επιτεθεί και ζητούσε από τον Θεό ένα σημάδι. Πήγε λοιπόν σε ένα γέροντα ασκητή να τον συμβουλευθεί. Ο γέροντας του εξήγησε ότι ο Θεός εισάκουσε τις προσευχές και τα δάκρυα όλων και θα του παραδώσει τον Δου-Ναάς σιδηροδέσμιο στα χέρια του. Του έδωσε μάλιστα εντολή, ο στρατός να έχει προμήθειες μόλις για 20 ημέρες!
Έτσι απελευθερώθηκαν όλοι και μπήκε τέλος στα δεινά του Δου-Ναάς το 525. Ο Άγιος Γρηγέντιος έγινε επίσκοπος στη Νεγκρίν, η οποία ανοικοδομήθηκε με τις οικονομίες που είχε αφήσει ο Άγιος Αρέθας.
Άγιος Αρέθας. Γιορτή
Ο Άγιος Αρέθας γιορτάζει στις 24 Οκτωβρίου.
Άγιος Αρέθας. Απολυτίκιο
Ευσεβεία εμπρέπων τη αθλήσει δεδόξασαι, την των Χριστοκτόνων κακίαν καθελών τη ενστάσει σου, διό και προσενήνοχας Χριστώ, Μαρτύρων αρραγή συνασπισμών, ώσπερ θείος παιδοτρίβης και οδηγός, Αρέθα παμμακάριστε. Δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι διά σου, πάσιν Ιάματα.
Άγιος Αρέθας. Κοντάκιο
Ευφροσύvης πρόξεvος ημίν επέστη, η φωσφόρος σήμερον, των Αθλοφόρων εορτή, ηv αvυμvουvτες δοξάζομεv, τον εv υψίστοις υπάρχοντα Κύριον.
Άγιος Αρέθας. Οίκος
Τον νούν μου φώτισον Χριστέ, τη αίγλη των αγώνων, Αρέθα του γενναίου, και πάντων των αγίων των αθλησάντων συν αυτώ· πρώτος γαρ απάντων ανεδείχθη ο στερρός, φαιδρώς παραταξάμενος κατά των αθετούντων την σάρκωσιν σου, του υπέρ φύσιν σαρκωθέντος και τεχθέντος, ίνα ημάς λυτρώσης της πλάνης, και δείξης απλανώς τοις βουλομένοις διοδεύειν την οδόν του μαρτυρίου, ην οι Αθληταί εβάδισαν, σε ανυμνούντες τον εν υψίστοις υπάρχοντα Κύριον.