Τι είναι η βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος;
Η βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος είναι η χειρότερη αμαρτία. Αποδίδεται σε όσους αρνούνται και χλευάζουν την αλήθεια και τη ζωή που προέρχονται από το Άγιο Πνεύμα. Αυτή η αμαρτία είναι ασυγχώρητη, διότι διακόπτει τη σχέση με τον Θεό, καθώς αυτός ο άνθρωπος δεν έχει πλέον καμιά επιθυμία για σωτηρία και ο Θεός δεν σώζει κανέναν με το ζόρι.
Για να συγχωρεθεί μια αμαρτία, χρειάζεται αιδώς και μετάνοια. Στην περίπτωση της βλασφημίας κατά του Αγίου Πνεύματος δεν υπάρχει αιδώς ή μετάνοια, γεγονός που οδηγεί στη διακοπή της σχέσης με τον Θεό. Η έλλειψη σχέσης με τον Θεό έχει ως αποτέλεσμα να καθίσταται ασυγχώρητη αυτή η αμαρτία.
Η συγχώρεση απαιτεί ντροπή, μετάνοια και σύνδεση με τον Θεό. Χωρίς αυτά τα στοιχεία, ένα άτομο δεν μπορεί να συγχωρεθεί. Η συγχώρεση χορηγείται όταν υπάρχει προθυμία να αναγνωρίσει κανείς τα λάθη του και να επιζητήσει τη λύτρωση.
Η βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος συνδέεται με την εχθρότητα προς τη ζωή, καθώς το Άγιο Πνεύμα ονομάζεται επίσης ο χορηγός της ζωής. Το να λαμβάνει κανείς ζωή από το Άγιο Πνεύμα αλλά να την απορρίπτει με περιφρόνηση αποτελεί ένα είδος βλασφημίας. Αυτή η αμαρτία είναι ασυγχώρητη, επειδή το άτομο δεν θέλει τη ζωή και απορρίπτει το δώρο του Αγίου Πνεύματος.
Οι πιστοί πρέπει να προσεύχονται για προστασία από τις ασυγχώρητες αμαρτίες και από την ανταρσία κατά του Θεού. Η προσευχή θεωρείται ως μέσο για τη διατήρηση της σύνδεσης με τον Θεό και για να μην διαπράττει κανείς ασυγχώρητες αμαρτίες.
Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς
Διάβασες στο Ευαγγέλιο τους λόγους του Χριστού: «Πάσα αμαρτία και βλασφημία αφεθήσεται τοίς ανθρώποις, η δε του Πνεύματος βλασφημία ούκ αφεθήσεται τοίς ανθρώποις… ούτε εν τω νυν αιώνι ούτε εν τω μέλλοντι» (Ματθ. 12,31-32). Και ρωτάς τι σημαίνει βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος;
Είναι η βλασφημία κατά της αλήθειας και της ζωής, που προέρχονται από το Άγιο Πνεύμα του Θεού. Ο άπιστος που μισεί και διώκει την αλήθεια του Θεού, βλασφημεί κατά του Αγίου Πνεύματος. Ο αυτόχειρας που μισεί και αφαιρεί τη ζωή του, βλασφημεί κατά του Αγίου Πνεύματος. Εφόσον το Αγιο Πνεύμα αποκαλείται και Πνεύμα της Αλήθειας και της ζωής. Στο ευαγγέλιο του Ιωάννη γράφεται ότι ο Χριστός τρεις φορές επικαλέσθηκε το Άγιο Πνεύμα με τη σημασία του Πνεύματος της Αλήθειας: «Ο δε Παράκλητος, το Πνεύμα το Άγιον ο πέμψει ο Πατήρ εν τω ονόματί μου, Εκείνος υμάς διδάξει πάντα και υπομνήσει υμάς πάντα α είπον ύμίν…» (Ιωαν. 14, 26) -«όταν δε έλθη ο Παράκλητος ον εγώ πέμψω υμίν παρά του Πατρός, το Πνεύμα της αληθείας…» (Ιωάν. 15,26)- «οδηγήσει υμάς εις πάσαν την αλήθειαν» (Ίωάν. 16, 13). Εκείνος, λοιπόν, που αρνείται και χλευάζει το Άγιο Πνεύμα, αρνείται και χλευάζει τον Θεό που είναι το Πνεύμα της Αλήθειας.
Ρωτάς γιατί αυτό το αμάρτημα δεν συγχωρείται ενώ κάθε άλλο αμάρτημα συγχωρείται. Κοίταξε, στον Ζακχαίο συγχωρέθηκε το αμάρτημα της φιλαργυρίας, σε αμαρτωλές γυναίκες τα σαρκικά αμαρτήματα, του ληστή στο σταυρό οι ληστείες και σε πολλούς άλλους πολλά άλλα αμαρτήματα. Γιατί λοιπόν να μην συγχωρείται και η άρνηση, η απιστία, ο χλευασμός κατά του Αγίου Πνεύματος;
Επειδή στα μέν πρώτα υπάρχει ντροπή και μετάνοια ενώ στο δεύτερο δεν υπάρχει. Στα μεν πρώτα λοιπόν, ο άνθρωπος αν και αμαρτάνει, διαθέτει ντροπή και φόβο που τον συνδέει με τον Θεό, ενώ στο δεύτερο η σχέση με τον Θεό διακόπτεται και ο ασεβής άνθρωπος ανεπίστρεπτα και εντελώς απομακρύνεται από τον Θεό. Στα μέν υπάρχει αδυναμία στο δε εμμονή. Στα μέν η ψυχή ταξιδεύει στο σκοτάδι και αποκαλεί το σκοτάδι φως. Στο δε συμβαίνει ο άνθρωπος να μην έχει την παραμικρή διάθεση να σωθεί και είναι γνωστό ότι ο Θεός δεν σώζει με τη βία.
Μία άλλη βλασφημία προς το Άγιο Πνεύμα είναι η έχθρα προς τη ζωή και η αφαίρεση της ζωής από τον εαυτό σου. Το Άγιο Πνεύμα αποκαλείται και χορηγός της ζωής, δωρητής της ζωής. Έτσι όταν ο άνθρωπος λαμβάνει ζωή από το Άγιο Πνεύμα αλλά αγνοεί από που έλαβε τούτο το δώρο μη ευχαριστώντας τον Θεό, μπορεί να του συγχωρεθεί. Ακόμα και κάποιος που γνωρίζει από πού έλαβε το πολύτιμο αυτό δώρο και παρόλα αυτά δεν ευχαριστεί τον Θεό, μπορεί να του συγχωρεθεί. Αλλά όταν κάποιος λαμβάνει ζωή από το Άγιο Πνεύμα και με περιφρόνηση την πετά, αυτός δεν πρόκειται να συγχωρεθεί.
Για να το καταλάβουμε αυτό πρέπει πριν από όλα να καταλάβουμε τι σημαίνει συγχώρεση. Συγχώρεση του αμαρτωλού σημαίνει να του επιστραφεί πλήρως η ζωή. Αλλά όταν κάποιος δεν θέλει τη ζωή, πολύ δε περισσότερο τη μισεί και την αρνείται, ο Θεός δεν έχει τι άλλο να του δώσει. Για αυτό και τον διαγράφει από το βιβλίο της ζωής.
Προσευχήσου στον Θεό να φυλά εσένα και τους οικείους σου από ασυγχώρητα αμαρτήματα και να σταματά τον ανόητο ξεσηκωμό του δημιουργήματος ενάντια στον Δημιουργό του.
Από τον Θεό υγεία και έλεος.
Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος
Αγαπητοί μου αδελφοί το ιερότατο απόφθεγμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού λέει, ότι «Κάθε αμαρτία και βλασφημία θα συγχωρηθεί στους ανθρώπους, όποιος όμως βλασφημήσει κατά του Αγίου Πνεύματος, δεν θα συγχωρηθεί ούτε στον παρόντα αιώνα ούτε στον μέλλοντα».
Ας εξετάσουμε λοιπόν ποια είναι η βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος. Βλασφημία λοιπόν κατά του Αγίου Πνεύματος είναι το να αποδίδουμε τις ενέργειές του στο αντίθετο Πνεύμα, καθώς αναφέρει ο Μέγας Βασίλειος.
Πώς όμως το κάνει κάποιος αυτό; Όταν ή ενώ γίνονται θαύματα δια του Αγίου Πνεύματος, ή ενώ βλέπει κάποιο άλλο θείο χάρισμα σε έναν από τους αδελφούς του -εννοώ δηλαδή, κατάνυξη, δάκρυα, ταπείνωση, θεία γνώση, λόφο της άνωθεν σοφίας ή κάποιο άλλο που χαρίζεται από το Άγιο Πνεύμα σε όσους αγαπούν τον Θεό- ισχυρίζεται ότι αυτό προέρχεται από απάτη του διαβόλου.
Αλλά και όποιος λέει ότι ότι πλανώνται από τους δαίμονες όσοι οδηγούνται από το θείο Πνεύμα ως υιοί του Θεού, και πράττουν τις εντολές του πατέρα τους και Θεού, και αυτός βλασφημεί το Άγιο Πνεύμα που ενεργεί σε αυτούς, όπως ακριβώς δηλαδή έπραξαν κάποτε και οι Ιουδαίοι στον Υιό του Θεού.
Εκείνοι έβλεπαν δαίμονες να διώχνονται από τον Χριστό, και βλασφημούσαν κατά του Αγίου Πνεύματος κι έλεγαν οι αναιδείς με αναίδεια: «Δια του Βεελζεβούλ του άρχοντα των δαιμονίων, βγάζει τα δαιμόνια».
Αλλά μερικοί ενώ τα ακούνε αυτά, δεν τα ακούνε, και ενώ τα βλέπουν, και όλα τα έργα που αναφέρει η θεία Γραφή ότι γίνονται από το Άγιο Πνεύμα και από θεία ενέργεια- σαν να έχασαν τα λογικά τους και απέρριψαν όλη τη θεία Γραφή από την ψυχή τους και απέβαλαν τη γνώση της διανοίας τους που προέρχεται από αυτή- δεν φρίττουν να λένε ότι γίνονται από μέθη και δαιμονική ενέργεια.
Όπως λοιπόν οι άπιστοι και τελείως αμύητοι στα θεία μυστήρια, κι αν ακόμη ακούσουν περί θείας έλλαμψης, κι αν περί φωτισμού της ψυχής και του νου, κι αν περί θεωρίας και απαθείας, κι αν περί ταπείνωσης και δακρύων που ρέουν με την ενέργεια και τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, αμέσως, σαν να μην μπορούν να αντέξουν την υπερβολική αίγλη και δύναμη των λόγων, επειδή μάλλον σκοτίζονται, παρά φωτίζονται τα μάτια της καρδιάς, αποφαίνονται με θράσος ότι αυτά προέρχονται από την πλάνη των δαιμόνων.
Και δεν φρίττουν ούτε με την κρίση του Θεού, ούτε για την βλάβη που προκαλούν σε όσους την ακούν, αλλά οι θρασείς σε όλους με αναίδεια διακηρύσσουν ότι τίποτε τέτοιο δεν γίνεται από τον Θεό σε κανέναν από τους πιστούς.
Αυτό είναι ασέβεια μάλλον παρά αίρεση.
Αίρεση είναι μεν το να παρεκκλίνει ένας σε κάποιο από τα υπάρχοντα δόγματά μας σχετικά με την ορθή πίστη μας, το να λέει όμως ότι στα τελευταία χρόνια δεν υπάρχουν αυτοί που αγαπούν τον Θεό, ούτε αξιώνονται να λάβουν το Άγιο Πνεύμα και να βαπτιστούν από αυτό ως υιοί του Θεού, ώστε να γίνουν θεοί με γνώση και εμπειρία και θεωρία, ανατρέπει ολόκληρη την οικονομία του Θεού και σωτήρα μας Ιησού Χριστού, και αρνείται φανερά την ανακαίνιση και ανάκληση της φθαρμένης και θανατωμένης εικόνας, που πλάστηκε για να μείνει άφθαρτη και να κληθεί στην αθανασία.
Και όπως δεν είναι ποτέ δυνατόν να σωθεί εκείνος που δεν βαπτίσθηκε δι’ ύδατος και Πνεύματος, έτσι ούτε αυτός που μετά το βάπτισμα αμάρτησε, αν δεν βαπτισθεί άνωθεν και δεν αναγεννηθεί, καθώς ο Κύριος βεβαιώνοντας αυτό, είπε στον Νικόδημο: «Εάν δεν γεννηθεί κανείς άνωθεν, δεν θα εισέλθει στην βασιλεία των ουρανών» και προς τους αποστόλους πάλι: «ο Ιωάννης βάπτισε με νερό εσείς όμως θα βαπτισθείτε με το Άγιο Πνεύμα».
Αυτός λοιπόν που αγνοεί και το βάπτισμα που έλαβε σε νηπιακή ηλικία μέσα στο νερό, και δεν γνωρίζει καν ότι βαπτίσθηκε, αλλά δέχθηκε με το βάπτισμα με την πίστη μόνο και το αποδυνάμωσε με μύριες αμαρτίες, και αρνείται το δεύτερο- εννοώ αυτό που δίνεται άνωθεν από το Πνεύμα με την φιλανθρωπία του Θεού σε όσους το ζητούν με μετάνοια-, με ποιόν άλλον τρόπο θα μπορέσει ποτέ να σωθεί; Με κανέναν.
Για αυτό σας λέγω, και δεν θα πάψω να λέγω: «Όσοι μολύνατε το πρώτο βάπτισμα με την παράβαση των εντολών του Θεού, να μιμηθείτε την μετάνοια του Δαυίδ και των άλλων αγίων, και με κάθε προσπάθεια με ποικίλα έργα και λόγια να επιδείξετε άξια μετάνοια, ώστε να προσελκύσετε πάνω σας την χάρη του Πνεύματος».
Διότι αυτό το Πνεύμα, αφού κατέλθει πάνω σας, θα γίνει για σας κολυμπήθρα φωτόμορφη, και αφού αγκαλιάσει όλους σας με ανείπωτο τρόπο, θα σας αναγεννήσει και θα σας καταστήσει, από φθαρτούς, άφθαρτους και από θνητούς αθάνατους, και από παιδιά ανθρώπων υιούς του Θεού και θεούς δια της υιοθεσίας και της χάριτος- αν βέβαια και θέλετε να αναδειχθείτε συγγενείς και συγκληρονόμοι των αγίων, και να εισέλθετε στη βασιλεία των ουρανών μαζί με όλους αυτούς.
Όσα θαυμάσια του Θεού είδα, και γνώρισα έμπρακτα και με την πείρα, τα διακηρύσσω ως ευρισκόμενος ενώπιον του Θεού και φωνάζω με δυνατή φωνή: «Τρέξτε όλοι πριν κλειστεί για σας με το θάνατο η θύρα της μετανοίας. Τρέξτε για να προλάβετε πριν από το θάνατο. Βιαστείτε, για να λάβετε. Κτυπήστε ώστε, πριν πεθάνετε, να σας ανοίξει ο Δεσπότης τις πύλες του Παραδείσου και να σας εμφανιστεί. Βιαστείτε να αποκτήσετε μέσα σας συνειδητά τη βασιλεία των ουρανών, η οποία είναι το Άγιο Πνεύμα, και να μη φύγετε από δω χωρίς αυτήν, και μάλιστα, όσοι φαντάζεστε ότι την έχετε μέσα σας χωρίς να το γνωρίζετε, ενώ δεν έχετε τίποτα εξαιτίας της υπερηφάνειας σας».
Πώς λοιπόν, πες μου σε παρακαλώ, μπορεί να δει τον Πατέρα του Χριστού αυτός που δεν απέκτησε νου Χριστού; Διότι λέει: «Εμείς έχουμε νου Χριστού, και με τούτο ξέρουμε ότι ο χριστός είναι μέσα μας, από το Πνεύμα το οποίο μας έδωσε. Διότι δεν λάβαμε πνεύμα δουλείας που φέρει πάλι την κατάσταση του φόβου, αλλά πνεύμα υιοθεσίας, δια του οποίου φωνάζουμε αββά, Πατέρα», και «ο Θεός που είπε να λάμψει φως από το σκοτάδι, αυτός έλαμψε μέσα μας».
Και πάλι «Αν ζητάτε απόδειξη για τον Χριστό ο οποίος μιλά δι’ εμού» διότι όπως η γυναίκα δεν χρειάζεται να πληροφορηθεί από άλλον ότι συνέλαβε στην κοιλιά της, αλλά αυτή η ίδια μέσα της αντιλαμβάνεται από το σταμάτημα των αιμάτων, από τα σκιρτήματα του βρέφους εντός της και από την ανορεξία για πολλές τροφές, ότι έχει συλλάβει, έτσι και η ψυχή, όταν ο Χριστός δια του Αγίου Πνεύματος κατοικήσει μέσα της, δεν χρειάζεται να το πληροφορηθεί από άλλον.
Η ίδια βλέπει ευθύς να σταματούν τα ακάθαρτα αίματα των συνηθισμένων της παθών και να κόβεται η όρεξη για πολλές τροφές και να μισεί υπερβολικά κάθε ηδονή. Τότε και αυτή που έγινε πνευματοφόρος, μαζί με τον προφήτη λέει στον Θεό: «Για τον φόβο σου Κύριε, συνελάβαμε και νιώσαμε τους πόνους του τοκετού και γεννήσαμε πνεύμα σωτηρίας σου πάνω στη γη». Αυτός όμως που δεν βλέπει μέσα του τον Χριστό να λαλεί, δια μέσου ποιού ή πως θα πει «Αββά ο Πατήρ»; Και αυτός που δεν απέκτησε ενσυνείδητα μέσα του την βασιλεία των ουρανών, πως θα εισέλθει σε αυτήν μετά τον θάνατο;
Αυτός που δεν βλέπει να μένει μέσα του δια του Πνεύματος ο Υιός μαζί με τον Πατέρα, πως είναι δυνατόν στον μέλλοντα αιώνα να βρεθεί μαζί τους, καθώς ο Κύριος είπε: «Πατέρα , θέλω όπου είμαι εγώ, να είναι μαζί μου και εκείνοι που μου έδωσες», και πάλι «Δεν παρακαλώ μόνο για αυτούς αλλά και για εκείνους που θα πιστέψουν με το κήρυγμά τους σε μένα, για να είναι όλοι ένα, καθώς εσύ Πατέρα είσαι ενωμένος με εμένα κι εγώ με σένα, να είναι ενωμένοι και εκείνοι με εμάς. Κι εγώ τους έδωσα τη δόξα που μου έδωσες, για να είναι ένα μεταξύ τους, όπως είμαστε εμείς ένα. Εγώ ενωμένος μαζί τους και εσύ ενωμένος μαζί μου, ώστε να αποτελούν μια τέλεια ενότητα, κι έτσι ο κόσμος να καταλαβαίνει ότι με έστειλες εσύ και τους αγάπησες όπως αγάπησες εμένα».
Απαντήστε μου, παρακαλώ στην ερώτηση: «Τι λοιπόν, ο Πατήρ αγαπά τον Υιό χωρίς να τον γνωρίζει και να τον βλέπει;» Ασφαλώς θα απαντούσατε «Όχι».
Γιατί αν παραδεχθούμε αυτό και δογματίσουμε ότι ο πατέρας και ο υιός δεν γνωρίζονται μεταξύ τους, η πίστη μας εξαφανίζεται και χάνεται. Και αν εκείνοι δεν γνωρίζονται μεταξύ τους, τότε είμαστε υποχρεωμένοι να δεχθούμε ότι κι εμείς δεν τους γνωρίζουμε καθόλου.
Αν συμβαίνει αυτό, τότε είμαστε άθεοι μη έχοντας γνώση. Εάν όμως- καθώς εκείνος λέει- «γνωρίζει ο Πατέρας τον υιό και ο Υιός γνωρίζει τον Πατέρα» και ως Θεός συνυπάρχει με τον Θεό και Πατέρα, και ο Πατέρας ομοίως συνυπάρχει με τον Υιό, όπως όταν λέει: «Όπως εσύ Πατέρα είσαι ενωμένος με εμένα και εγώ με εσένα, έτσι και αυτοί να μείνουν ενωμένοι μαζί μου και εγώ μαζί τους» δηλώνει ότι στη μεταξύ τους ένωση είναι καθ΄ όλα ίσοι.
Με την διαφορά ότι η μεν ένωση του Υιού με τον πατέρα είναι φυσική και συνάναρχη, ενώ η δική μας ένωση με τον Υιό γίνεται δια της υιοθεσίας και της χάριτος, όμως όλοι είμαστε ενωμένοι με τον Θεό και αχώριστοι επί το αυτό, καθώς ο ίδιος πάλι λέει: «Εγώ ενωμένος μαζί τους και εσύ ενωμένος μαζί μου, ώστε να αποτελούν μια τέλεια ενότητα» διατί; «για να γνωρίζει ο κόσμος ότι συ με έστειλες και ότι τους αγάπησα καθώς εσύ αγάπησες εμένα» και ο Παύλος λέει: «Τώρα δεν υπάρχει πια Έλληνας και Ιουδαίος, βάρβαρος, Σκύθης, δούλος, ελεύθερος, αλλά ο Χριστός είναι τα πάντα και εις πάντας».
Αυτά λοιπόν να τα ακούσετε όσοι νομίζετε ότι είστε πνευματικοί, και να πιστεύετε σε εκείνον που τα λέει, και εμένα που σας μιλώ με τα λόγια της χάριτος και τις δωρεές τις οποίες λαμβάνουν από τον Θεό όσοι με πίστη θερμή προστρέχουν σε αυτόν και πράττουν τις εντολές του, να με απαλλάξετε από κάθε κατηγορία. «Εάν όμως», λέει, «δεν υπάρχει τέτοιος άνθρωπος στους σημερινούς καιρούς, τι απαντάς;»
Γιατί δεν υπάρχει, πες μου; «Διότι», λέει «και να θέλει κάποιος δεν μπορεί να γίνει τέτοιος στους σημερινούς καιρούς, αλλά και εκείνος που δεν θέλει, δεν μπορεί να γίνει».
Εάν λοιπόν ισχυρίζεται ότι και αν θέλει δεν μπορεί, τότε που θα αποδώσουμε το «Όσοι όμως τον δέχτηκαν, τους έδωσε την εξουσία να γίνουν υιοί του Θεού» και το «Εγώ είπα, είσαστε θεοί και υιοί του Υψίστου όλοι σας» και το «Να γίνεσθε άγιοι, διότι εγώ είμαι άγιος».
Εάν όμως αυτός που δεν θέλει δεν γίνεται, βλέπε ότι συ καταδίκασες τον εαυτό σου, με το να μην θέλεις και να μην έχεις την προαίρεση να γίνεις. Γιατί αν θέλεις, μπορείς να γίνεις.
Κι αν εσύ δεν συγκαταλέγεσαι στους αγίους, όμως υπάρχουν πάρα πολλοί, Θεού θέλοντος, τους οποίους εσύ δεν γνωρίζεις. Γιατί αν στην εποχή του Ηλία ο Θεός είχε επτά χιλιάδες που δεν προσκύνησαν τον Βάαλ, πολύ περισσότερο τώρα, που σκόρπισε πλουσιοπάροχα πάνω μας το Άγιο Πνεύμα του. Αν κάποιος δεν πετάξει από πάνω του, όλα όσα τον εμποδίζουν να εισέλθει στην βασιλεία των ουρανών και δεν προσέλθει γυμνός και δεν ζητήσει να λάβει, η αιτία έγκειται σε αυτόν που δεν θέλει κι όχι στον Θεό.
Διότι όπως ακριβώς η φωτιά με σφοδρότητα και φυσιολογικά πλησιάζει τα ξύλα και τα ανάβει, με τον ίδιο τρόπο και η χάρις του παναγίου και προσκυνητού Πνεύματος, ζητεί να αγγίξει τις ψυχές μας για να φωτίσει όσους βρίσκονται στον κόσμο και, δια μέσου των φωτιζόμενων, να κατευθύνει τα βήματα των πολλών, ώστε προχωρώντας και αυτοί καλά να πλησιάσουν στη φωτιά, και ένας ένας ή όλοι μαζί, εάν είναι δυνατόν, να ανάψουν μαζί και να λάμψουν ως θεοί ανάμεσά μας, για να ευλογείται και πληθύνεται το σπέρμα του Θεού του Ιακώβ και πάντα να υπάρχει ο θεοειδής άνθρωπος που θα λάμπει ως φως επάνω στη γη.
Γι΄ αυτό λοιπόν, όπως βλέπετε, φωνάζω προς εσάς, χρησιμοποιώντας τα προφητικά λόγια: «Προσέλθετε προς αυτόν και φωτισθείτε και τα πρόσωπα των συνειδήσεων σας, δεν θα καταισχυνθούν».
Γιατί αφού παραδώσατε τους εαυτούς σας στην ραθυμία και στην αμέλεια και στις επιθυμίες και ηδονές της σάρκας, ισχυρίζεστε ότι σας είναι αδύνατον να καθαρισθείτε με την μετάνοια και να προσεγγίσετε τον Θεό; Και όχι μόνον αυτό, αλλά και ότι τάχα δεν είναι δυνατόν να λάβετε τη χάρη του Πνεύματος του, και με αυτή να αναγεννηθείτε και να υιοθετηθείτε και να ομοιωθείτε με αυτόν; Δεν είναι αυτό αδύνατον, δεν είναι!
Ήταν βέβαια αδύνατον, πριν από την παρουσία του πάνω στη γη από τότε όμως που ευδόκησε να γίνει άνθρωπος και να εξομοιωθεί μαζί μας κατά πάντα εκτός της αμαρτίας ο δεσπότης των όλων Θεός τα έκανε αυτά δυνατά και εύκολα για μας, δίνοντας μας την εξουσία να γίνουμε παιδιά Θεού και συγκληρονόμοι του.
Άγιος Παΐσιος
Αντιμετώπιση υβριστών
-Γέροντα, στην Αγία Γραφή λέει ότι η βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος δεν συγχωρείται ( Ματθ. 12,31 ). Ποια είναι η βλασφημία αυτή;
-Βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος γενικά είναι η περιφρόνηση στα θεία, όταν ο άνθρωπος έχει, εννοείται, τα λογικά του. Τότε είναι και ένοχος. Π.χ. έναν που μου είπε «άντε κι εσύ και οι θεοί σου…», του έδωσα μία σπρωξιά και τον τίναξα πέρα, γιατί αυτό ήταν βλασφημία. Ή περνάνε δύο έξω από μία Εκκλησία. Ο ένας κάνει τον σταυρό του και λέει και στον άλλο «κάνε, ευλογημένε, κι εσύ τον σταυρό σου…» και αυτός αντιδρά: «Άντε κι εσύ που θα κάνω τον σταυρό μου!». Αυτή η περιφρόνηση είναι βλασφημία.
Αδύνατον επομένως σε έναν ευλαβή άνθρωπο να υπάρχει βλασφημία. Άλλα και η αναίδεια είναι βλασφημία κατά του Άγιου Πνεύματος. Ο αναιδής διαστρέφει ή καταπατάει λόγου χάρη μία ευαγγελική αλήθεια, για να δικαιολογήσει την πτώση του. Δεν σέβεται την αλήθεια, την πραγματικότητα, άλλα την τσαλακώνει εν γνώσει του· τσαλαπατάει ένα ιερό πράγμα. Και αυτό σιγά-σιγά γίνεται πλέον κατάσταση. Στην συνέχεια απομακρύνεται η Χάρις του Θεού και ο άνθρωπος δέχεται επιδράσεις δαιμονικές. Και αν δεν μετανοήσει, τι εξέλιξη θα έχει… Θεός φυλάξοι!
Όταν όμως ένας θυμώσει και βλασφημήσει ακόμη και το Άγιο Πνεύμα, αυτή η βλασφημία δεν είναι ασυγχώρητη, γιατί ο άνθρωπος δεν πιστεύει την βρισιά που είπε, άλλα την είπε, επειδή εκείνη την στιγμή, πάνω στον θυμό του, έχασε τον έλεγχο του εαυτού του, και αμέσως μετανοιώνει. Ο αναιδής όμως δικαιολογεί το ψέμα, για να δικαιολογήσει την πτώση του. Όποιος δικαιολογεί την πτώση του, δικαιολογεί τον διάβολο.
-Γέροντα, πώς δικαιολογεί την πτώση του;
-Μπορεί να θυμηθεί κάτι που λέχθηκε πριν από δέκα χρόνια για άλλη περίπτωση και να το παρουσίασει σαν παράδειγμα, για να δικαιολογήσει τον εαυτό του. Ούτε ο διάβολος, ο μεγαλύτερος δικηγόρος, δεν θα μπορούσε να σκεφθεί κάτι τέτοιο εκείνη την ώρα.
-Και πώς νιώθει αυτός ο άνθρωπος;
-Πώς νιώθει; Δεν έχει ανάπαυση ποτέ. Εδώ και δίκαιο να έχει κανείς, όταν πάει να δικαίωσει τον εαυτό του, πάλι ανάπαυση δεν έχει, πόσο μάλλον να μην έχει δίκαιο και να δικαιολογεί την πτώση του με αναιδέστατο τρόπο. Γι’ αυτό, όσο μπορούμε, να προσέχουμε την αναίδεια και την περιφρόνηση όχι μόνον προς τα θεία αλλά και προς τον πλησίον μας, διότι είναι εικόνα θεού.
Οι αναιδείς άνθρωποι βρίσκονται στο πρώτο στάδιο της βλασφημίας κατά του Αγίου Πνεύματος. Εκείνοι που περιφρονούν τα θεία βρίσκονται στο δεύτερο, και στο τρίτο βρίσκεται ο διάβολος.
-Γέροντα, όταν μιλούν κατά της Εκκλησίας η κατά του Μοναχισμού κλπ, τι πρέπει να κάνει κανείς;
-Κατ’ αρχάς, αν κάποιος μιλάει άσχημα λόγου χάρη για σένα ως άτομο, δεν πειράζει. Να σκεφθείς: «Τον Χριστό, που ήταν Χριστός, Τον έβριζαν, και δεν μιλούσε· εμένα που είμαι αμαρτωλός τι μου αξίζει;». Αν έρχονταν να βρίσουν εμένα ως άτομο, δεν θα με πείραζε καθόλου. Άλλα, όταν με βρίζουν ως μοναχό, βρίζουν και όλο τον θεσμό του Μοναχισμού, γιατί ως μοναχός δεν είμαι ανεξάρτητος, και πρέπει να μιλήσω. Σε τέτοιες περιπτώσεις πρέπει κανείς να τους αφήσει λίγο να ξεσπάσουν και ύστερα να τους πει δύο κουβέντες.
Γέροντας π. Αθανάσιος Μυτιληναίος
Η βλασφημία προς το Άγιον Πνεύμα συγχωρείται;
Βέβαια είναι γνωστό ότι ο Κύριος είχε πει ότι όποιος βλασφημήσει στο Πνεύμα το Άγιον άφεση δεν έχει.
Αλλά, όταν λέμε βλασφημία πού πηγαίνει το μυαλό σας; Νομίζετε ότι πηγαίνει στις βλασφημίες εκείνες που λένε οι άνθρωποι της αγοράς ή του πεζοδρομίου;
Βεβαίως, ένας ο οποίος βλασφημά τα Θεία είναι πάρα πολύ σοβαρή αμαρτία, είναι αχαρακτήριστη. Προσέξτε με, είναι αχαρακτήριστη. Αρκεί να σας σημειώσω ότι δεν υπάρχει Κανόνας κυρώσεων για τον άνθρωπον τον βλάσφημον διότι είναι ακατανόητο για Χριστιανό να φτάσει στο σημείο να βλασφημά τα Θεία. Είναι ακατανόητο σας λέγω.
Εν τούτοις, έχετε δει πάρα πολλούς ανθρώπους οι οποίοι ενώ εβλασφήμησαν τα Θεία έχουνε μετανοήσει. Μπορώ να σας πω ότι ένα πολύ σημαντικό ποσοστόν ανθρώπων που εξομολογούνται, σε κάποια ηλικία, νεαρή ή ⅚γεροντική, λέγουν κι αυτό. Εμείς οι Έλληνες δυστυχώς έχουμε το ‘προνόμιον’ να βλασφημούμε τα Θεία μαζί με τους Ιταλούς και είναι ένα μεγάλο δυστύχημα, μία μεγάλη πληγή.
Μήπως λοιπόν αυτό είναι η βλασφημία;
Παιδιά, όχι. Παρ’ ότι είναι αχαρακτήριστο πράγμα η βλασφημία, φοβερό πράγμα, ακατανόητο πράγμα, αλλά δεν είναι αυτό που ήθελε να πει ο Κύριος. Σημειώσατε ότι το περιστατικό όπου ανέφερε το θέμα Κύριος ήταν το εξής. Όταν απέδιδαν οι Φαρισαίοι δυνάμεις δαιμονικές στην επιτέλεση των θαυμάτων που έκανε ο Κύριος. Τί είχανε πει; εν τω άρχοντι των δαιμονίων εκβάλλει τα δαιμόνια.
Είναι γνωστόν ότι το Πνεύμα το Άγιον ήτο παρόν όταν επιτελούσε τα θαύματα. Μην ξεχνάτε ακόμα ότι ο Πατήρ, ο Υιός και το Πνεύμα το Άγιον είναι Ένας Θεός. Μην το ξεχνάτε αυτό. Είναι Τρία τα Πρόσωπα. Έτσι εν δακτύλω Θεού -υπάρχει αυτή η φράσις μέσα την Αγία Γραφή- έκανε τα θαύματα. Εν δακτύλω θεού, δηλαδή με το δάκτυλο του Θεού, και «ο δάκτυλος του Θεού» δεν είναι παρά το Άγιον Πνεύμα.
Συνεπώς, όταν απέδιδαν δαιμονική πηγή στην επιτέλεση των θαυμάτων του Χριστού, τί έκαναν; Αφού το Πνεύμα το Άγιον έκανε τα θαύματα, εβλασφήμουν κατά του Αγίου Πνεύματος.
Πάντως, αν θα έπρεπε να χαρακτηρίσουμε για τον εαυτόν μας τώρα ώστε να μην βρεθούμε σε μία τέτοια φοβερή περίπτωση, θα λέγαμε ότι είναι τα εξής δυο-τρία πράγματα.
Πρώτα-πρώτα. Είναι η επιμονή στην αίρεση. Όταν επιμένει κανείς σε μίαν αίρεση. Λέγει ο Απόστολος Παύλος στην προς Τίτον Επιστολή του, ότι αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ, Του πες μια, του πες δυο, άσ’ τονε.
εἰδὼς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος
Το εκ-στρέφω. Δηλαδή, επήρε άλλη κατεύθυνση, άλλαξε, έχει πάθει μία εκ-στροφη.
καὶ ἁμαρτάνει ὢν αὐτοκατάκριτος
Ο ίδιος είναι αυτοκατάκριτος. Ο ίδιος, δεν του φταίει κανείς. Η ιδία του η προαίρεση επιμένει στην αίρεση.
Δεύτερον. Είναι η αμετανοησία. Όταν κανείς επιμένει να μην μετανοήσει. Έχουμε περιπτώσεις ανθρώπων που δεν θέλουν να εξομολογηθούν. Ντρέπονται, διστάζουν, έχουνε πολλούς λόγους. Μάλιστα, τέτοιους ανθρώπους άμα τους πλησιάσουμε, τους στριμώξομε λιγάκι -είναι άρρωστοι, ετοιμοθάνατοι- έτσι με λίγο τέχνη και με λίγο προσευχή εξομολογούνται. Πως. Θαυμάσια εξομολογούνται. Έχω πάρα πολλά τέτοια περιστατικά, πάρα πολλά. Του διαβάζεις μία ευχή για να γίνει καλά και του λες αν έχει και κάποια αμαρτία να πει, κι εκεί ξεκινάει η εξομολόγηση. Και εξομολογούνται και σώζονται αυτοί οι άνθρωποι.
Προσέξτε. Η περίπτωση αυτών των ανθρώπων είναι εκείνο το ανάγκασον εισελθείν της Παραβολής. Λέει, κύριε το τραπέζι χωράει κι’ άλλους. Και λέει ο οικοδεσπότης του δείπνου -το δείπνο είναι η Βασιλεία του Θεού- πήγαινε βρες, κουτσούς, στραβούς, φτωχούς, ρακένδυτους. Αυτοί θα σου λένε, μα πως θα ρθω στο βασιλικό παλάτι, πως θα ρθω στο βασιλικό τραπέζι; Ανάγκασον εισελθείν. Αυτό το ανάγκασον δεν είναι να τους αναγκάσεις θέλουν δε θέλουν, αλλά με την έννοια ότι εκείνοι θα σου λένε, μα πως θα ρθω; εσύ θα επιμένεις να τους πάρεις, να τους πεις, είναι φιλάνθρωπος ο οικοδεσπότης θα σε δεχθεί έτσι κουρελή, θα σε δεχθεί βρώμικο, θα σε σε δεχθεί όπως είσαι. Αυτήν την έννοια έχει το ανάγκασον εισελθείν.
Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που ο άλλος μένει αμετανόητος. Μου φαίνεται σας έχω ξαναπεί μία περίπτωση γιατί είναι πολύ χαρακτηριστική και την θυμούμαι. Στο νοσοκομείο εδώ της πόλεώς μας κάποτε ήταν ένας ελληνοαμερικανός, δηλαδή Έλληνας που είχε ζήσει στην Αμερική όλα του τα χρόνια. Ήτανε ηλικιωμένος, όχι πάρα πολύ και είχε καρκίνο. Μου είχαν πει οι αδελφές ότι θα πεθάνει αυτός ο άνθρωπος, ήτανε μάλιστα στα τελευταία του. Πως τώρα να γίνει να τον βοηθήσουμε να εξομολογηθεί να σωθεί. Πήγα κοντά, βοήθησα.. Τίποτα. Μου λέει, δεν θέλω. Μετήλθα ένα τέχνασμα ότι πάω για όλο τον θάλαμο. Πράγματι εξομολογήθηκε παιδιά όλος ο θάλαμος. Στην παλιά πτέρυγα, μπαίνοντας στον πάνω όροφο αριστερά τέρμα. Ήταν ένας μεγάλος θάλαμος εκεί. Και εκεί, 7-8 άνθρωποι ήσαν, όλοι εξομολογήθηκαν. Μήπως παρακινηθεί. Τίποτα. Ξαναπήγα. Κάποια φορά μου λέει, με καταλαβαίνεις παπά μου; Δεν θέλω να εξομολογηθώ.
Ο άνθρωπος αυτός πέθανε έτσι. Είναι κάτι φοβερό. Μία επιμονή παράξενη, περίεργη.
Και ακόμη, τρίτον, βέβαια κι άλλα μπορούσε κανείς να βρει, είναι η ενσυνείδητος αντίστασις στην αλήθεια. Είναι η ενσυνείδητος διαστροφή της αληθείας. Όταν όπως οι Φαρισαίοι μπορούσαν να γνωρίζουν την αλήθεια αλλά μπορούσαν να την διαστρέφουν, αυτό είναι βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος.
Να σας πω ένα παράδειγμα. Ο Χριστός ανεστήθη. Είναι ογκόλιθος παράδειγμα. Ξέρετε ότι τον Υιόν τον ανέστησε ο Πατήρ, το Πνεύμα το Άγιον αλλά και ο Υιός ο ίδιος τον εαυτόν Του. Εναλλάσσονται τα Πρόσωπα, όπως έχομε διάφορες εκφράσεις μέσα στην Αγία Γραφή. Λοιπόν. Πηγαίνουν οι Ρωμαίοι στρατιώται και λέγουν ανεστήθη ο Ιησούς, είδαμε φοβερά πράγματα. Και οι Φαρισαίοι οι ταλαίπωροι και οι αρχιερείς εκεί, τί έκαναν; Τους δώσαν χρήματα και τους είπαν, δεν θα μιλήστε τίποτα και θα πείτε, ενώ κοιμώμασταν ήλθαν οι μαθηταί κι έκλεψαν το σώμα.
Ακούσατε; Διαστροφή αληθείας. Αντί να συγκλονιστούν και να πουν, τί λέτε; σοβαρά; ώστε πέσαμε σε τόση πλάνη να καταδικάσουμε σε θάνατο αυτό το πρόσωπο; Πω, πω αλλοίμονό μας. Δεν το κάναν αυτό. Επιμένουν. Δίνουν χρήματα, πληρώνουν [σ.σ. σάμπως και τώρα τα ίδια δεν κάνουν;] για να διαστραφεί η αλήθεια. Τί έχομε εδώ; Βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος. Σώθηκαν οι άνθρωποι αυτοί; Όχι. Δεν αναφέρει η Αγία Γραφή ότι μετανόησαν. Κακώς απολέσθησαν. Όπως το είπε ο Κύριος σε μία Παραβολή, κακούς κακώς απωλέσει αυτούς ο Θεός.
Αυτή λοιπόν παιδιά είναι, θα λέγαμε πάνω κάτω γιατί είναι κι άλλες πλευρές, η βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος. Πάντως ας προσέχουμε διότι η αμαρτία οδηγεί εκεί πολλές φορές, στην αμετανοησία.
