Με μια Ματιά
Ο π Κωνσταντίνος Μαλτέζος εστιάζοντας στις διδασκαλίες του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητή καθώς και με αναφορές σε άλλα σημεία της χριστιανικής διδασκαλίας, μας δίνει πρακτικές συμβουλές και παραδείγματα για την εφαρμογή της αγάπης στην καθημερινότητα,
Η Αγάπη ως Τρόπος Ζωής. π Κωνσταντίνος Μαλτέζος
Εισαγωγή στην Αγάπη ως Τρόπος Ζωής
Ο ομιλητής ξεκινά αναφερόμενος στην προσωπική του εμπειρία, παρομοιάζοντας τις εξετάσεις της ζωής με τις ακαδημαϊκές εξετάσεις. Εκφράζει το πώς νιώθει σαν να δίνει εξετάσεις κάθε φορά που βρίσκεται μπροστά σε ακροατήριο, αλλά αισθάνεται ότι τον κρίνουν με επιείκεια λόγω της αγάπης. Υπογραμμίζει ότι η αγάπη είναι το θεμέλιο της χριστιανικής ζωής και η χαρά του Πάσχα εδράζεται στην αρετή της αγάπης. Η ομιλία πραγματοποιείται την τελευταία Κυριακή πριν από την Αγία Τεσσαρακοστή, μια περίοδο προετοιμασίας για τον μεγάλο αγώνα της νηστείας και της πνευματικής αναγέννησης.
Η Φύση της Αγάπης σε Βάθος
Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής ορίζει την αγάπη ως μια αγαθή διάθεση της ψυχής, που κάνει τον άνθρωπο να μην προτιμά τίποτε άλλο περισσότερο από το να γνωρίσει τον Θεό. Η απόκτηση αυτής της αγάπης απαιτεί αποκόλληση από τα γήινα. Η προσκόλληση σε εφήμερα πράγματα εμποδίζει τη σταθερή εδραίωση της θεϊκής αγάπης μέσα μας. Όταν κατέχουμε τον Θεό, μπορούμε να κατέχουμε και τα πράγματα, χωρίς να είμαστε απόλυτα εξαρτημένοι από αυτά. Η γνώση του Θεού είναι προτεραιότητα και σκοπός της ζωής. Είναι αδύνατο να αποκτήσει σταθερά την αγάπη όποιος έχει προσκόλληση σε γήινα πράγματα. Η αποκόλληση από τα πράγματα σημαίνει προσκόλληση στον Θεό, όπως ένα παιδί που πέφτει στην αγκαλιά της μητέρας του και ξεχνά τα παιχνίδια του.
Η Πρακτική Εφαρμογή της Αγάπης στην Καθημερινότητα
Η αγάπη δεν είναι απλώς πίστη, αλλά κυρίως πράξη. Χρειάζεται να είμαστε κοντά στον Θεό μέσω της προσευχής και των έργων, καθώς η απόσταση μειώνει την επίδρασή της. Ο ομιλητής αναφέρει τους Αγίους Ανάργυρους ως πρότυπα μίμησης, γιατρούς που προσέφεραν τις υπηρεσίες τους δωρεάν στους φτωχούς. Επίσης, αναφέρει τον Άγιο Ιωάννη Χρυσόστομο και τον Άγιο Αυγουστίνο, υπογραμμίζοντας ότι η αγάπη είναι η μητέρα παντός αγαθού. Η αγάπη είναι μια πράξη που δεν υπακούει στους κανόνες της αριθμητικής διαίρεσης, καθώς όσο μοιράζεται, τόσο πληθαίνει.
Ο ίδιος ο Χριστός δίδαξε με το παράδειγμά του: ευεργετώντας τους ανθρώπους, δείχνοντας μακροθυμία απέναντι στην αχαριστία και δικαιολογώντας αυτούς που Τον πλήγωσαν. Η αγάπη εκφράζεται έμπρακτα με το να δίνουμε από το υστέρημά μας, όπως οι μάγοι που προσέφεραν τα δώρα τους στο Θείο Βρέφος και οι διψασμένοι που έδωσαν το νερό τους σε άλλους. Αν θέλουμε να δούμε το θεϊκό άστρο, ας δώσουμε την αγάπη μας στον διπλανό μας με έργα.
Εμπόδια και Προκλήσεις στην Αγάπη
Η προσβολή, η ζημία, η συκοφαντία και η βία μπορούν να εμποδίσουν την αγάπη. Η υπέρβαση αυτών απαιτεί θεία χάρη, ώστε να ενεργούμε σύμφωνα με τις εντολές του Θεού. Η μνησικακία, τα δόλια σχέδια εναντίον των άλλων και η χαρά για τις αποτυχίες τους παραβιάζουν τις εντολές του Θεού. Πρέπει να μάθουμε να συγχωρούμε και να μην κρατάμε κακία, γιατί η αγάπη προς τον Θεό δεν συνυπάρχει με το μίσος προς τον πλησίον.
Οι Αιτίες που Διώχνουν την Αγάπη από τη Ζωή μας
Οι κυριότερες αιτίες που απομακρύνουν την αγάπη από τον άνθρωπο είναι η προσβολή, η ζημία, η συκοφαντία και τα χτυπήματα. Όποιος διώχνει την αγάπη για αυτούς τους λόγους, δεν έχει κατανοήσει τον σκοπό των εντολών του Χριστού. Αντίθετα, πρέπει να ζητάμε τη χάρη του Θεού για να μπορέσουμε να τις εφαρμόσουμε, ελευθερώνοντας τον νου από την ακράτεια και ενώνοντας μας με τον πλησίον.
Η Διαστρέβλωση της Αγάπης και οι Συνέπειες
Η αγάπη μπορεί να παρακινηθεί από ματαιοδοξία, φιλαργυρία ή φιληδονία. Η αληθινή αγάπη επιδιώκει τη δόξα του Θεού και όχι τον έπαινο των ανθρώπων. Ο ομιλητής αναφέρεται στη διαστρέβλωση της αγάπης στις σύγχρονες σχέσεις, που συχνά στερούνται ειλικρίνειας. Για παράδειγμα, η αγάπη των γονέων προς τα παιδιά μπορεί να γίνει υπερβολική και να καταστρέψει τα παιδιά, όπως το παράδειγμα με την πελαργομητέρα. Όταν η μάνα έχει 100 βαθμούς αγάπη και έχει 10 παιδιά, θα πάρουν από 10% το καθένα, αλλά αν έχει ένα παιδί, θα του δώσει 100 βαθμούς αγάπη και θα το σκοτώσει.
Αγάπη και Ταπεινοφροσύνη: Ένας Αδιάρρηκτος Σύνδεσμος
Όποιος φοβάται τον Θεό έχει πάντοτε σύντροφο την ταπεινοφροσύνη, η οποία οδηγεί στην αγάπη και την ευχαριστία προς τον Θεό. Ζει αγγελικό βίο και σκέφτεται μόνο το καλό για τους άλλους. Η ταπείνωση είναι μια πνευματική δύναμη που μας παρορμεί να συγχωρούμε τον αδελφό μας, πριν καν μας ζητήσει συγγνώμη.
Η Αγάπη στην Οικογένεια: Προκλήσεις και Λύσεις
Η ομιλία καταπιάνεται με το φαινόμενο των γυναικοκτονιών, αναλύοντας τις αιτίες και προτείνοντας λύσεις. Η γυναίκα που ανοίγει την αγκαλιά της και κλείνει το στόμα, δεν θα πειραχτεί από τον άντρα της. Επίσης, η γυναίκα πρέπει να προσέχει τη σεμνότητα της και να μην προκαλεί προβλήματα. Ο άντρας πρέπει να φέρεται με αγάπη και σεβασμό στη γυναίκα του.
Ο Απόστολος Παύλος δίνει συγκεκριμένες οδηγίες στους συζύγους για το πώς να συμπεριφέρονται. Στην επιστολή του Απόστολου Παύλου δίνονται θεόπνευστες οδηγίες προς τους συζύγους για το πώς να συμπεριφέρονται μέσα στην εκκλησία και σε όλα τα κτίσματα και εκτός της εκκλησίας. Η εντολή του Θεού είναι απλή και απαιτεί σεβασμό.
Η Σημασία της Μετάνοιας και της Συγχώρεσης στην Πορεία της Αγάπης
Ο ομιλητής τονίζει τη σημασία της μετάνοιας και της συγχώρεσης. Δεν πρέπει να αφήνουμε τον ήλιο να δύσει χωρίς να έχουμε συγχωρέσει τον αδελφό μας. Πρέπει να συμφιλιωθούμε με τον αδελφό μας και να προσφέρουμε στον Χριστό το δώρο της αγάπης. Όταν προσευχόμαστε για εκείνον που μας συκοφαντεί, ο Θεός πληροφορείται για την θεότητά μας.
Το Παράδειγμα του Αββά Παφνουτίου
Ο ομιλητής αναφέρει το παράδειγμα του Αββά Παφνουτίου, ο οποίος αναγκάστηκε να πιει κρασί για να σώσει τους ληστές, δείχνοντας ότι η αγάπη προς τον πλησίον μπορεί να υπερβεί ακόμα και τους αυστηρούς κανόνες. Με την πράξη του αυτή, ο Αββάς Παφνούτιος κέρδισε τους ληστές στην πίστη.
Το Αεροπλανοφόρο του Διαβόλου: Ένα Παράδειγμα από την Καθημερινότητα
Χρησιμοποιώντας μια σύγχρονη μεταφορά, ο ομιλητής παρομοιάζει τον διάβολο με ένα αεροπλανοφόρο, που δεν επιτίθεται άμεσα, αλλά χρησιμοποιεί τους γύρω μας για να μας δημιουργήσει προβλήματα. Για παράδειγμα, ο διάβολος μπορεί να χρησιμοποιήσει τον σύζυγο, τον γείτονα ή έναν συνάνθρωπο για να μας θυμώσει ή να μας απομακρύνει από την πίστη. Ο διάβολος βλέπει όσους έχουν κοινωνήσει σαν μια μεγάλη λάμπα και δεν μπορεί να τους πειράξει άμεσα. Έτσι, χρησιμοποιεί τους γύρω μας για να μας δημιουργήσει προβλήματα και να μας απομακρύνει από την πίστη.
Συνοψίζοντας
Οι σημαντικότερες πτυχές είναι η φύση της αγάπης ως θεϊκή γνώση και αποκόλληση από τα γήινα, η πρακτική της εφαρμογή μέσω της φιλανθρωπίας και της δικαιολόγησης των άλλων, και τα εμπόδια που περιλαμβάνουν τις προσβολές και τις διαστρεβλώσεις της αγάπης από ματαιοδοξία και φιλαργυρία. Ο δρόμος προς την αγάπη απαιτεί ταπεινοφροσύνη, συγχώρεση και μετάνοια, αντανακλώντας μια ζωή αφιερωμένη στον Θεό και τον πλησίον. Η αγάπη είναι ανεκτίμητη στην οικογένεια, για τη διατήρηση της αρμονίας και την αποφυγή της βίας, και απαιτεί συνεχή προσπάθεια και άσκηση.