Ο π Νεκτάριος Μουλατσιώτης αναλύει την πολυπλοκότητα της ερμηνείας των θρησκευτικών κειμένων, τονίζοντας ότι οι διδασκαλίες των Αγίων Πατέρων και ακόμη και του Χριστού δεν είναι πάντα απόλυτες. Ο π Νεκτάριος Μουλατσιώτης εξηγεί ότι οι δηλώσεις εξαρτώνται από το πλαίσιο, το κοινό και τον επιδιωκόμενο σκοπό, παρομοιάζοντάς το με το πώς ένας γονέας προσαρμόζει τον τρόπο που μιλάει στα παιδιά του ανάλογα με τον χαρακτήρα τους. Τονίζει την ανάγκη για διάκριση κατά την κατανόηση των θρησκευτικών διδασκαλιών, υπογραμμίζοντας ότι δεν είναι όλα “μαύρο ή άσπρο”.
Η Ερμηνεία των Φαινομενικών Αντιφάσεων στη Διδασκαλία της Εκκλησίας: Η Αναγκαιότητα της Διάκρισης
Ο π Νεκτάριος Μουλατσιώτης τονίζει ότι εντός της Εκκλησίας «όλα ισχύουν και όλα δεν ισχύουν». Αυτή η φαινομενική αντίφαση δεν αποτελεί σημάδι ασυνέπειας, αλλά είναι ένα θεμελιώδες χαρακτηριστικό της πνευματικής διδασκαλίας, καθώς οι Πατέρες της Εκκλησίας, αλλά και ο ίδιος ο Χριστός, προσεγγίζουν το ίδιο θέμα με διαφορετικούς τρόπους. Οι προσεγγίσεις αυτές καθορίζονται από παράγοντες όπως η οπτική γωνία, ο χρόνος που ειπώθηκαν τα λόγια, το ακροατήριο στο οποίο απευθύνονταν και το συγκεκριμένο μήνυμα που επιθυμούσαν να μεταδώσουν. Για τον λόγο αυτό, ο π. Νεκτάριος Μουλατσιώτης υπογραμμίζει ότι δεν είναι εφικτό να απομονώνονται κομμάτια από τις Γραφές ή τις διδασκαλίες των Αγίων και να χρησιμοποιούνται ως απόλυτες αλήθειες, διότι κάθε λόγος έχει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο και έναν διακριτό σκοπό.
Διαφορετικές Προσεγγίσεις στην Ελεημοσύνη
Ένα χαρακτηριστικό και πολύ αναλυτικό παράδειγμα αυτής της διαφοροποίησης εντοπίζεται στο θέμα της ελεημοσύνης, όπου διακεκριμένοι Άγιοι εκφράζουν φαινομενικά αντικρουόμενες συμβουλές, ενώ και ο Χριστός προσφέρει τη δική Του προοπτική. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος συμβουλεύει τους πιστούς με μια προσέγγιση που δίνει έμφαση στην άνευ όρων προσφορά και την καθαρότητα της πρόθεσης: «ήρθε φτωχός κάποιος δώστε του Κι άμα σας κορόιδεψε, σας κορόιδεψε. Εσείς κάνατε ελεημοσύνη». Αντίθετα, ο Άγιος Μέγας Βασίλειος προτρέπει σε μια πιο προσεκτική και διακριτική προσέγγιση: «Πριν κάνεις την ελεημοσύνη σου να ιδρώσει το νόμισμα στο χέρι σου Μη του το δώσεις Ψάξε να δεις αν σου λέει αλήθεια ή αν είναι απατεώνας». Ο π. Νεκτάριος Μουλατσιώτης αναφέρει, επίσης, ότι ο ίδιος ο Χριστός τονίζει την πλουσιοπάροχη προσφορά με την υπόσχεση ανταπόδοσης ελέους: «Δώσε λέει μοίρασε για να βρεις έλεος απ το Θεό Και όσο πλουσιοπάροχα μοιράζεις τόσο πλούσιο έλεος θα βρίσκει απ το Θεό». Ο π. Νεκτάριος Μουλατσιώτης καταλήγει ότι δεν είναι μόνο το θέμα της ελεημοσύνης, αλλά «Είναι πολλά θέματα» όπου παρατηρούνται τέτοιες διαφοροποιήσεις, καθώς «εξαρτάται πότε τα είπε Ποιον είχε από κάτω που του τα λεγε τι μπορούσε το».
Οι Φαινομενικές Αντιφάσεις στη Διδασκαλία του Χριστού
Ο π. Νεκτάριος Μουλατσιώτης αναλύει περαιτέρω ότι ακόμη και ο ίδιος ο Χριστός αντιμετωπίζει καταστάσεις με διαφορετικούς τρόπους, οδηγώντας σε μηνύματα που, επιφανειακά, μπορεί να φαίνονται αντιφατικά.
Η Δριμεία Καταδίκη κατά την Ημέρα της Κρίσεως
Στην περιγραφή της Ημέρας της Κρίσεως, ο Χριστός παρουσιάζεται να διαχωρίζει «τα ερίφια από τα από τα πρόβατα», απευθύνοντας σκληρά λόγια στους αμαρτωλούς που δεν Τον βοήθησαν όταν ήταν γυμνός, πεινασμένος, φυλακισμένος ή άρρωστος. Ο π. Νεκτάριος Μουλατσιώτης παραθέτει τα λόγια του Χριστού: «υπάγεται απ εμού οι κατηραμένοι εις το πυρ το εξώτερον το ετοιμασμένον τω διαβόλω και τοις αγγέλοις αυτού, Να πάτε όλοι εσείς στο διάολο!». Ο π. Νεκτάριος Μουλατσιώτης εξηγεί ότι η αρχαία φράση «υπάγεται» μεταφράζεται στην σύγχρονη γλώσσα ακριβώς ως «να πας στο διάολο».
Η Πρόσκληση των “Ανάπηρων και Παλιανθρώπων” στη Βασιλεία του Θεού
Σε πλήρη αντίθεση με την παραπάνω εικόνα, ο Χριστός αφηγείται την παραβολή ενός βασιλιά (εννοώντας τον εαυτό Του) που διοργανώνει τραπέζι και καλεί πολλούς, οι οποίοι όμως αρνούνται να προσέλθουν με διάφορες δικαιολογίες, όπως ένας που παντρεύτηκε και δεν προλαβαίνει ή ένας άλλος που πρέπει να ελέγξει τα βόδια που αγόρασε. Επειδή λοιπόν κανείς από τους προσκεκλημένους δεν μπήκε στη βασιλεία Του, ο βασιλιάς δίνει εντολή στους υπηρέτες του, που στην παραβολή αντιπροσωπεύουν τους αγγέλους. Ο π. Νεκτάριος Μουλατσιώτης παραθέτει την εντολή: «Βγείτε έξω εις τις ρίμες στα δρομάκια στα στενάκια και μαζέψτε όποιον βρείτε και μπάστε τον μες στη βασιλεία μου Να γεμίσει η βασιλεία μου Φέρτε και κουλούς και τυφλούς και ανάπηρους και παλιανθρώπους Ό,τι θέλετε φέρτε τους μέσα Να γεμίσει Να πληρωθεί λέει το βασίλειό μου ασφυκτικά». Ο π. Νεκτάριος Μουλατσιώτης ερμηνεύει ότι αυτοί οι «κουλοί», «τυφλοί» και «ανάπηροι» είναι όσοι έχουν κάποιο «πάθος», και τονίζει ότι ο Χριστός τους καλεί όλους μέσα.
Ο π. Νεκτάριος Μουλατσιώτης θέτει το ρητορικό ερώτημα: «Ποιοι είναι όλοι αυτοί που τώρα τους καλεί γιατί είναι τυφλοί κουφοί απατεώνες παλιοί άνθρωποι αυτοί που λεγε προηγουμένως να παν στο διάολο;». Η απάντηση βρίσκεται στην κατανόηση ότι ο λόγος του Χριστού προσαρμόζεται στο ακροατήριο και την κατάσταση.
Η Διδασκαλία του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού και του Χριστού για την Κατάρα
Ένα άλλο παράδειγμα φαινομενικής αντίφασης παρουσιάζεται στη στάση απέναντι στην κατάρα. Ο π. Νεκτάριος Μουλατσιώτης αναφέρει ότι ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός είπε: «Τον Πάπα να καταράσθε γιατί αυτός είναι η αιτία». Ωστόσο, ο π Νεκτάριος Μουλατσιώτης διευκρινίζει ότι ο Άγιος Κοσμάς είχε υπόψη του έναν «συγκεκριμένο πάπα» και δεν εννοούσε όλους τους Πάπες, διαφορετικά θα είχε πει «όλοι οι πάπες να τους καταράσεστε». Από την άλλη πλευρά, ο ίδιος ο Χριστός διδάσκει ρητά το εντελώς αντίθετο: «Πάντοτε να ευλογείτε. Αλίμονο σε εκείνον που καταριέται». Ο π. Νεκτάριος Μουλατσιώτης αναδεικνύει την ανάγκη κατανόησης του πλαισίου, καθώς ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός είπε τη συγκεκριμένη φράση «σε συγκεκριμένη στιγμή για κάποιο λόγο», ενώ ο Χριστός είπε το δικό Του λόγο «για συγκεκριμένο λόγο σε κάποια άλλη στιγμή».
Η Αναγκαιότητα της Διάκρισης και η Προσαρμογή του Λόγου
Ο π Νεκτάριος Μουλατσιώτης εξηγεί αυτές τις φαινομενικές αντιφάσεις με μια αναλογία από την καθημερινή ζωή: όπως ένας γονιός συμπεριφέρεται διαφορετικά σε ένα παιδί που ανταποκρίνεται στον φόβο και σε ένα άλλο που διαβάζει από μόνο του και προοδεύει, έτσι και ο Χριστός και οι Άγιοι προσαρμόζουν τη διδασκαλία τους. Ένας γονιός μπορεί να πει σε ένα παιδί που δεν διαβάζει: «Αν δεν διαβάσεις θα σε κλειδώσω μέσα στο σπίτι», χωρίς να σκοπεύει να το κάνει, αλλά για να το παρακινήσει μέσω του φόβου. Αντίθετα, σε ένα παιδί που διαβάζει μόνο του, μπορεί να του πάρει ένα ποδήλατο και να το επαινέσει.
Κατά τον π. Νεκτάριο Μουλατσιώτη, όταν κάποιος γράφει ή κηρύττει, έχει πάντα «κάτι υπόψη του από κάτω με αυτά που λέει». Γι’ αυτό, δεν είναι δυνατόν να απομονώνονται αποσπάσματα της Γραφής ή να ερμηνεύονται οι λόγοι των Αγίων χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το πλαίσιο. Είναι επιτακτική ανάγκη να εξετάζεται «Πού απευθύνεται πότε απευθύνεται γιατί απευθύνεται έτσι τι θέλει να τι μήνυμα θέλει να περάσει». Τα πράγματα, τονίζει ο π. Νεκτάριος Μουλατσιώτης, δεν είναι πάντοτε «μαύρα ή άσπρα». Η μεγαλύτερη αρετή που πρέπει να διαθέτει κανείς στην πνευματική ζωή, σύμφωνα με τον π. Νεκτάριο Μουλατσιώτη, είναι η διάκριση: «πρέπει να έχω διάκριση». Αυτή η διάκριση επιτρέπει την ορθή κατανόηση των πνευματικών μηνυμάτων, λαμβάνοντας υπόψη το πλήρες πλαίσιο και τον σκοπό τους.
✅✅ Στο e-shop της Μονής μας μπορείτε να βρείτε όλα τα αγνά, παραδοσιακά και μοναστηριακά προϊόντα που φτιάχνουμε στο μοναστήρι μας, καθώς και προϊόντα από άλλα μοναστήρια της Ελλάδος https://www.monastiriakokelari.gr/
Στον ακόλουθο σύνδεσμο μπορείτε να μας στείλετε τα ονόματα υπέρ υγείας και υπέρ αναπαύσεως στην ειδική φόρμα, ώστε να τα μνημονεύσουμε: https://gerontasnektarios.gr/mnimoneusi-onomaton
Μπορείτε όσοι επιθυμείτε να βοηθήσετε την Ιερά Μονή των Αγίων Αυγουστίνου και Σεραφείμ του Σάρωφ και να κάνετε οποιαδήποτε δωρεά. Πληροφορίες θα βρείτε στο ακόλουθο σύνδεσμο: https://gerontasnektarios.gr/donations
Γέροντας Νεκτάριος Μουλατσιώτης
(Άρθρα, απόψεις, ομιλίες, βίντεο, ηχητικά πολυμέσα, νέα, εκδηλώσεις, επικοινωνία με τον Γέροντα Νεκτάριο, θα τα βρείτε στα παρακάτω sites)
Site http://www.gerontasnektarios.gr
Instagram https://www.instagram.com/geronnektarios/
Twitter https://twitter.com/GeronNektarios
Facebook Gerontas Nektarios Moulatsiotis https://www.facebook.com/GerontasNektarios/
YouTube https://www.youtube.com/GeronNektarios
TikTok https://www.tiktok.com/@geronnektarios