Η Μίμηση του Χριστού: Μια Ματιά στις Διδασκαλίες του Αγίου Ιγνατίου Μπριαντσιανίνωφ
Τι σημαίνει να υπηρετεί κανείς τον Κύριο Ιησού Χριστό, ποια υποχρέωση αναλαμβάνει κάθε χριστιανός κατά τη βάπτισή του, και τον δρόμο του Κυρίου που πρέπει να ακολουθήσει όποιος θέλει να Τον υπηρετεί.
Υπηρετώντας τον Κύριο Ιησού Χριστό
Ο Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ εξηγεί η υπηρεσία προς τον Κύριο Ιησού Χριστό δεν είναι μια απλή δήλωση πίστης, αλλά μια ολοκληρωτική αφιέρωση και μια συνεχής, επίπονη προσπάθεια που διαπερνά κάθε πτυχή της ζωής του πιστού.
Ακολούθηση του Δρόμου Του και των Εντολών Του: Όποιος επιθυμεί να υπηρετεί τον Κύριο Ιησού Χριστό, καλείται απαραιτήτως να ακολουθήσει τον δικό Του δρόμο. Ο δρόμος αυτός καθορίζεται από τις εντολές Του. Όπως τονίζεται, «όποιος ακολουθεί τα χνάρια του Χριστού, κατευθύνεται από τις εντολές Του».
Η κεντρική εντολή του Κυρίου περιλαμβάνει την αυταπάρνηση, την αποταγή του κόσμου και την άρση του σταυρού. Εκείνος που αποφασίζει και αγωνίζεται να εφαρμόσει αυτή την εντολή, θα διαπιστώσει την αναγκαιότητά της.
Γνώση και Προσήλωση στο Ευαγγέλιο: Η φωνή του Χριστού είναι η διδασκαλία Του και το Ευαγγέλιο. Το Ευαγγέλιο αποτελεί «λυχνάρι και πυξίδα στο δρόμο της ζωής του ανθρώπου». Για να μπορέσει κανείς να υπηρετήσει τον Χριστό, είναι απαραίτητο να γνωρίσει αυτή τη φωνή, δηλαδή το Ευαγγέλιο, ώστε με τη ζωή του να μπορεί να Τον ακολουθήσει. Η γνώση του Ευαγγελίου δεν είναι απλώς μια διανοητική άσκηση, αλλά ο απαραίτητος οδηγός για να βαδίσουμε στα χνάρια του Χριστού, ακολουθώντας τις εντολές Του. Η αναγνώριση της φωνής του Κυρίου βοηθά τον πιστό να διακρίνει και να απομακρύνεται από ξένες φωνές και πλάνες που οδηγούν στην καταστροφή.
Μίμηση του Παραδείγματός Του: Η υπηρεσία προς τον Κύριο περιλαμβάνει την μίμηση του παραδείγματός Του, το οποίο περιλαμβάνει ταπεινότητα, υπομονή στις θλίψεις και αγάπη προς τον Θεό πάνω απ’ όλα. Για να καταφέρουμε να μοιάσουμε στον Χριστό, απαιτείται απόλυτη αφιέρωση και συνεχή προσπάθεια. Η μίμηση του Χριστού ξεκινά με την απόφαση να απορρίψουμε τον κόσμο και όλα όσα τον χαρακτηρίζουν, απελευθερώνοντας τον εαυτό μας από την προσκόλληση στα υλικά αγαθά, τις κοσμικές φιλοδοξίες και την επιδίωξη της ανθρώπινης δόξας.
Απομάκρυνση από Ψεύτικες Διδασκαλίες και Προσκόλληση στην Αλήθεια: Η υπηρεσία του Κυρίου απαιτεί την απομάκρυνση από ψεύτικες διδασκαλίες και την προσκόλληση στην αλήθεια του Ευαγγελίου ως οδηγού για την αιώνια ζωή. Η αναγνώριση της φωνής του Ποιμένα μας βοηθά να αποφεύγουμε τις «ξένες φωνές» και τις πλάνες που οδηγούν στην καταστροφή.
Η Υποχρέωση κατά τη Βάπτιση
Κάθε χριστιανός, με τις υποσχέσεις που έδωσε κατά τη βάπτισή του, ανέλαβε την υποχρέωση να είναι δούλος και υπηρέτης του Κυρίου Ιησού Χριστού. Αυτή η υποχρέωση είναι απαραίτητη για κάθε χριστιανό. Μέσω του Βαπτίσματος της αναγέννησης και της ανακαίνισης, ο πιστός εισέρχεται στο «θεάρεστο στάδιο της επίγειας ζωής». Η βαπτισματική κατάσταση που πρέπει να διαφυλάξει ο πιστός είναι η κατάσταση της αναγέννησης εν Χριστώ, όπου εισάγεται στους κόλπους της Εκκλησίας και γίνεται μέλος της. Με το Βάπτισμα αρχίζει ουσιαστικά η εν Χριστώ ζωή και πραγματοποιείται οντολογικά η ανακαίνιση του ανθρώπου, λαμβάνοντας το Άγιο Πνεύμα. Μέσα στην κολυμβήθρα του Βαπτίσματος καταργείται η κατάσταση της πτώσης και η ανθρώπινη φύση κοινωνεί με τη Θεία φύση δια των Θείων ενεργειών.
Ο Δρόμος του Κυρίου που Πρέπει να Ακολουθήσει Όποιος Θέλει να Τον Υπηρετεί
Ο δρόμος του Κυρίου που πρέπει να ακολουθήσει όποιος θέλει να Τον υπηρετεί είναι πολυδιάστατος και απαιτεί συνεχή πνευματικό αγώνα.
1. Γνώση και Ακολούθηση των Διδαχών Του (του Ευαγγελίου): Για να μπορέσουμε να μοιάσουμε στον Χριστό, είναι απαραίτητο να γνωρίσουμε τη φωνή Του, η οποία είναι η διδασκαλία Του και το Ευαγγέλιο. Το Ευαγγέλιο αποτελεί «λυχνάρι και πυξίδα στο δρόμο της ζωής του ανθρώπου». Ακολουθώντας τα χνάρια του Χριστού, καθοδηγούμαστε από τις εντολές Του. Όπως τονίζεται, «όποιος ακολουθεί τα χνάρια του Χριστού, κατευθύνεται από τις εντολές Του». Η γνώση του Ευαγγελίου δεν είναι απλώς διανοητική, αλλά ο απαραίτητος οδηγός για να ζήσουμε σύμφωνα με τις διδαχές Του.
2. Αυταπάρνηση, Αποταγή από τα Εγκόσμια και Άρση του Σταυρού: Ο Κύριος μας έδωσε την «εντολή της αυταπαρνήσεως, της αποταγής του κόσμου και της άρσεως του σταυρού». Αυτή η εντολή, αν και μπορεί να φαίνεται «σκληρή με την ανθρώπινη σοφία», είναι στην πραγματικότητα «συνετή και αγαθή». Η αυταπάρνηση σημαίνει άρνηση των εγωιστικών επιθυμιών και των κοσμικών φροντίδων που εμποδίζουν την ακολούθηση του Χριστού. Η αποταγή από τα εγκόσμια απαιτεί μια αλλαγή προτεραιοτήτων, όπου οι αιώνιες αξίες υπερτερούν των πρόσκαιρων. Το να σηκώσει κανείς τον σταυρό του υποδηλώνει την προθυμία να υπομείνει τις θλίψεις και τις δοκιμασίες που προκύπτουν από την πιστή ακολούθηση του Χριστού. Ο άγιος Ιγνάτιος τονίζει την αποφασιστική απόρριψη των κοσμικών αξιών και προσκολλήσεων ως έναρξη της Μίμησης του Χριστού.
3. Ταπεινοφροσύνη και Υπομονή: Το παράδειγμα του Κυρίου περιλαμβάνει ταπεινότητα και υπομονή στις θλίψεις. Η ταπεινοφροσύνη δεν είναι απλά μια αφηρημένη ιδέα, αλλά μια δυναμική στάση που μας οδηγεί στην συνειδητοποίηση της αμαρτωλότητάς μας και στην πλήρη εμπιστοσύνη στο θέλημα του Θεού. Μέσω της ταπεινοφροσύνης, αποκτούμε την ειρήνη και την αληθινή χαρά, εγκαταλείποντας τον αγώνα για αυτοεπιβεβαίωση και την επιδίωξη της δικής μας δόξας. Ο άγιος Ιγνάτιος προτρέπει να υπομένουμε τα βάσανα με υπομονή, θεωρώντας τα ως ευκαιρίες για να πλησιάσουμε τον Χριστό. Η υπομονή αποτελεί την αρετή που μας βοηθά να αντλούμε δύναμη από τον Χριστό στις δύσκολες στιγμές.
4. Αγάπη προς τον Θεό πάνω απ’ όλα: Η αγάπη προς τον Θεό αποτελεί κορυφαία αρετή στην υπηρεσία του Κυρίου.
5. Διαφύλαξη της Βαπτισματικής Κατάστασης και Ευαγγελική Ζωή: Με τις «υποσχέσεις που έδωσε κατά τη βάπτισή του», κάθε πιστός αναλαμβάνει την υποχρέωση να είναι «δούλος και υπηρέτης του Κυρίου Ιησού Χριστού». Πρέπει να διαφυλάξουμε αυτή τη «βαπτισματική κατάσταση» με την «ευαγγελική βιοτή». Αυτό περιλαμβάνει την τήρηση των ευαγγελικών εντολών, τη συμμετοχή στα μυστήρια της Εκκλησίας και την αναζήτηση πνευματικής καθοδήγησης.
6. Αντικατάσταση της Δικής μας Θέλησης και του Σαρκικού Φρονήματος: Οι πιστοί πρέπει να αντικαταστήσουν τη δική τους θέληση, η οποία μετά την πτώση έχει ταυτιστεί με τη θέληση των δαιμόνων, με «τό θέλημα του Θεού, που τους φανερώθηκε στο Ευαγγέλιο». Επίσης, πρέπει να αντικαταστήσουν το σαρκικό τους φρόνημα με «τό φρόνημα του Θεού, που ακτινοβολεί από το Ευαγγέλιο». Όπως αναφέρεται, δεν μπορεί κανείς να αποκτήσει τον «νού του Χριστού» όταν παραμένει στη «σαρκική» σοφία. Η ταπεινοφροσύνη οδηγεί στην υπακοή στο θέλημα του Θεού, που είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της χριστιανικής ζωής. Για να επιτύχουμε την αληθινή ταπεινοφροσύνη, πρέπει να αποκόπτουμε την δική μας θέληση και να υποτάσσουμε τις επιθυμίες μας στο θέλημα του Θεού.
7. Μετάνοια και Συμμετοχή στα Μυστήρια: Μέσω του μυστηρίου της Μετάνοιας (Εξομολόγησης), που θεωρείται ως το «δεύτερο βάπτισμα», ο πιστός καθαρίζεται από τις αμαρτίες και αναγεννάται. Η συμμετοχή στη Θεία Ευχαριστία ολοκληρώνει την ένωση με τον Χριστό.
8. Αναζήτηση Πνευματικής Καθοδήγησης και Άσκηση: Για την ορθή πνευματική πορεία, είναι ωφέλιμη η αναζήτηση «πνευματικών συμβούλων». Η μελέτη των συγγραμμάτων των Αγίων Πατέρων και της Αγίας Γραφής είναι επίσης σημαντική. Η άσκηση, εσωτερική και εξωτερική, καθώς και η προσευχή, είναι σημαντικά εργαλεία στον αγώνα για την ομοίωση με τον Θεό.
9. Επίτευξη της Εν Χριστώ Ανακαίνισης και της Θέωσης: Ο απώτερος σκοπός αυτής της πορείας είναι η «προοπτική της αιώνιας σωτηρίας». Μέσω της πίστης, της αγάπης, του κόπου και της ταπείνωσης, ταυτίζοντας την ελεύθερη βούλησή μας με το θέλημα του Θεού, μπορούμε να «αποκτήσουμε τον Χριστό και να γευτούμε τη κατά χάριν θέωση». Η εν Χριστώ αναγέννηση είναι μια αυστηρά προσωπική υπόθεση.
Συνολικά, ο δρόμος του Κυρίου είναι ένας δρόμος εντολών, πίστεως στο Ευαγγέλιο, πνευματικής αναγέννησης μέσω της Εκκλησίας και των Μυστηρίων, αναζήτησης σοφής καθοδήγησης και άσκησης στην πίστη και την προσευχή. Η δύναμη για την εφαρμογή αυτών των εντολών δίνεται από τον ίδιο τον Κύριο.