Ο Επονομαζόμενος «Ροζ» Χριστιανισμός: Η Φοβερή Πλάνη της Αγαπολογίας
Η έννοια του επονομαζόμενου «Ροζ» Χριστιανισμού, παρόλο που η ονομασία του ενδέχεται να φαίνεται γελοία, περιγράφει μία φοβερή πλάνη εντός της Εκκλησίας. Αυτή η πλάνη έχει προέλθει από ανθρώπους της Εκκλησίας και διαστρέφει τελείως το Ευαγγέλιο. Είναι ευρύτερα γνωστή στους εκκλησιαστικούς κύκλους με το ψευδώνυμο «αγαπολογία».
Ιστορική Προέλευση και Θεμελιώδεις Θέσεις
Η εμφάνιση του λεγόμενου Ροζ Χριστιανισμού παρατηρήθηκε ήδη προς το τέλος του 19ου αιώνος. Ο βαθυστόχαστος φιλόσοφος και θεολόγος Κωνσταντίν Λεόντιεφ (1831–1891) παρατήρησε την εμφάνιση του φαινομένου, το οποίο χαρακτήρισε ως προεπαναστατική θέση της τότε διανόησης (intelligentsia). Ήταν ένα κίνημα που υπήρξε στην Ευρώπη κατά τον 19ο αιώνα και αφορούσε τους διανοούμενους.
Αυτό το κίνημα έθεσε το εξής θεμελιώδες ερώτημα, από το οποίο ξεκίνησαν όλα:
«Φόβος Θεού; Ποιος φόβος, αφού ο Θεός είναι αγάπη και μόνο αγάπη;».
Αυτή η ψυχική τάση, η οποία εκφράζεται με τη φράση «ο Θεός είναι μόνο αγάπη και ποτέ κριτής», κατέχει σήμερα δυστυχώς νικηφόρα πορεία στον γήινο κόσμο. Στην εποχή του Κωνσταντίν Λεόντιεφ, ο Ροζ Χριστιανισμός εμφανιζόταν κυρίως στους παρεκκλησιαστικούς κύκλους της διανόησης, ενώ στη σημερινή εποχή εμφανίζεται πλέον και στους εκκλησιαστικούς κύκλους.
Μάλιστα, ακόμη και μερικοί εκπρόσωποι της ιερωσύνης παρατήρησαν αυτό το φαινόμενο (το οποίο συνέβαινε και συμβαίνει τόσο στη Ρωσία όσο και εδώ) και χαρακτήρισαν τον φόβο Θεού ως ημιμάθεια. Εντούτοις, οι ιερομόναχοι του σπηλαίου της Όπτινα ευλόγησαν τον Κωνσταντίν Λεόντιεφ να συνεχίσει τη μελέτη του πάνω στο θέμα του Ροζ Χριστιανισμού και της Αγαπολογίας
Η Άρνηση της Ασκητικής Ζωής και η Επιθυμία για Αγάπη χωρίς Προϋποθέσεις
Ο Ροζ Χριστιανισμός, ο οποίος προβάλλει μόνο την αγάπη, υποστηρίζει την ύπαρξη μιας πομπόδους αγάπης μέσα στον άνθρωπο. Αυτό ζητείται χωρίς την αυτοθυσία απέναντι στον Θεό, χωρίς τη χαλιναγώγηση των παθών, χωρίς την αυταπάρνηση και κυρίως χωρίς φόβο (σεβασμό) στον Θεό.
Οι υποστηρικτές αυτής της άποψης επιθυμούν μία εύκολη, συναισθηματική, ουμανιστική αγάπη. Τέτοια αγάπη δίδεται όχι με τη συμμετοχή του Αγίου Πνεύματος, αλλά με τη συμμετοχή του Αντιθέτου Πνεύματος. Αυτή η τάση πηγάζει από την επιθυμία για μία θρησκεία που θα έδινε στον κόσμο αγάπη, ευτυχία και χαρά μόνο εδώ στην επίγεια ζωή μας.
Ο Άγιο; Παΐσιος ο Αγιορείτης (που αφιέρωσε τη ζωή του στα μοναστήρια και στην προσευχή) έδωσε την εξής ερμηνεία για την ουσία του Ροζ Χριστιανισμού:
«Οι άνθρωποι θέλουν να μπορούν συνεχώς να αμαρτάνουν αλλά να έχουν ένα αγαθούλη Θεό που διαρκώς να τους συγχωρεί και εκείνοι να εξακολουθούν να αμαρτάνουν. Να κάνουν δηλαδή ό,τι θέλουν και ο Θεός να τους συγχωρεί πάντα λόγω της μεγάλης του αγάπης. Αλλά εμείς να εξακολουθούμε να ζούμε με τον εγωισμό μας, με τις αδικίες μας, αμαρτωλά και χωρίς τύψεις συνειδήσεως, χωρίς να προσπαθούμε να αλλάξουμε και χωρίς αληθινή μετάνοια».
Αυτή η προσέγγιση γεννάει σιγά-σιγά έναν «χριστιανισμό μούσας», στον οποίο οι βάσεις της ορθόδοξης πίστης καλύπτονται σιωπηλά. Ως αποτέλεσμα, το όλον πνεύμα βεβηλώνεται και παραμορφώνεται μέχρι του σημείου να γίνεται αγνώριστη η έννοια της λέξεως αγάπη.
Συμπτώματα της Πλάνης
Ο Ροζ Χριστιανισμός θεωρείται «αρρώστια» που θεραπεύεται δύσκολα, και γι’ αυτό τα χαρακτηριστικά του ονομάζονται συμπτώματα:
- Απολογία της αγάπης αλλά απόλυτη σιωπή για την κρίση του Θεού. Οι υποστηρικτές του αρέσκονται να χρησιμοποιούν τα χωρία της Αγίας Γραφής, ιδίως από την Καινή Διαθήκη, και ειδικότερα τον ύμνο της αγάπης του Αποστόλου Παύλου, όπου, όπως σημειώνεται, γίνεται παρερμηνεία. Εντέχνως αποσιωπούν το θέμα της κρίσεως, παρόλο που ο Χριστός θα έρθει τη Δευτέρα Παρουσία ως Κριτής, και «εκεί δεν έχει αγάπες και λουλούδια».
-
Αφυρημένη δογματική ή πλουραλισμός δογμάτων.
-
Απώλεια της απόλυτης εξ αποκαλύψεως αλήθειας. Αντί για μία απόλυτη αλήθεια, υιοθετείται η θέση ότι «και αυτό είναι αλήθεια και το άλλο». Η αλήθεια εννοείται μόνο ως πλουραλιστική σύνδεση διαφόρων σχετικών και ατομικών γραμματολογικών διατυπώσεων.
-
Έλλειψη κατανόησης ή απουσία γνώσης των κανόνων της πνευματικής ζωής.
-
Ανταλλαγή της προσωπικής ασκητικής ζωής με έντονη καθημερινή εξωστρεφή ζωή.
-
Άρνηση οποιασδήποτε ασκητικής εκκλησιαστικής εμπειρίας και βιώματος που φέρνουν τον άνθρωπο στη θεία χάρη και τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος.
Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η πραγματική αγιότητα, η οποία αποκτάται μόνο μέσα στην εκκλησιαστική λατρευτική ζωή, να υποβιβάζεται με εμπαιγμό στα όρια της ηθικής του ουμανισμού.
Δηλαδή, υποβιβάζεται στα όρια των ωραίων ανθρωπίνων συναισθημάτων που δεν χρειάζονται ούτε φόβο του Θεού, ούτε ταπείνωση, ούτε υπακοή.
Η Δικαιοσύνη και τα Όρια του Θεού
Ο Ροζ Χριστιανισμός χρησιμοποιεί πάρα πολύ τον ουμανισμό (ανθρωπισμό) και θέλει έναν Θεό που συγχωρεί συνέχεια, αγνοώντας τον λόγο του Θεού, τον λόγο των Ευαγγελίων και τον λόγο των Αγίων Πατέρων. Πολλοί Ορθόδοξοι πιστοί υποστηρίζουν θερμά τη θέση ότι ο Θεός είναι καλός και δεν είναι κριτής, αλλά μόνο αγάπη. Αυτή η ουμανιστική προσέγγιση ωθεί τον λαό να πηγαίνει στην εκκλησία όχι για τη συγγνώμη των αμαρτιών ή για μία σεμνή ευσεβή ζωή χάριν του Χριστού, αλλά μόνο για την αγάπη του και τη μακροθυμία του, την οποία ο άνθρωπος νομίζει ότι πρέπει να απαιτεί.
Εντούτοις, ο Θεός έχει όρια. Η αγάπη Του, η συγχωρητικότητά Του και η παιδαγωγία Του είναι αστήρευτες, καθώς αυτές είναι άκτιστες ενέργειες. Όμως, τα όρια του Θεού ορίζονται από την ευσέβεια. Όταν ο άνθρωπος ξεπεράσει την ευσέβεια και περάσει στην ασέβεια, τότε ο Θεός αμέσως τιμωρεί ή παιδαγωγεί.
Η πρώτη πράξη δικαιοσύνης του Θεού ήταν η εκδίωξη του Αδάμ και της Εύας από τον Παράδεισο. Αυτό το παράδειγμα έχει τεράστια θεολογική σημασία και δείχνει το βασικό κομμάτι του Θεού, ότι έχει όρια. Ο Θεός επέμεινε στη δική Του απόφαση, παρόλο που ο Αδάμ έκλαιγε και παρακαλούσε τον Παράδεισο (προσωποποιώντας τον) ώστε να γίνει το μέσον για τη συγχώρεση. Άλλα παραδείγματα που δείχνουν ότι ο Θεός τιμωρεί είναι οι κάτοικοι των Σοδόμων και της Γομόρας, καθώς και ο κατακλυσμός του Νώε.
Ο πατέρας Γεώργιος Μελαρόφ σημειώνει σχετικά με τη θεϊκή αγάπη και πρόνοια:
«Αλλά πώς να ερμηνεύσουμε τότε το γνωστό λόγο του Θεού αυτόν που αγαπώ αυτόν και παιδεύω και όπως και ο οποίος αυτός λόγος εκφράζει επίσης τη θεϊκή αγάπη στον άνθρωπο».
Μάλιστα, η πρόνοια του Θεού είναι επίσης είδος κρίσης, καθώς μας προειδοποιεί κάθε μέρα στέλνοντάς μας επιτυχίες, χαρές, αλλά και λύπες, αρρώστιες, στενοχώριες και θανάτους, δίνοντας πάλι πλούσια τα ελέη Του για να τον ευχαριστούμε και να τον δοξάζουμε.
Η έννοια της δικαιοσύνης στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη έχει δύο έννοιες: 1) Δίκαιος Κριτής και 2) Αγιότητα. Ο Ροζ Χριστιανισμός δέχεται τη δικαιοσύνη ως αγιότητα, αλλά δεν δέχεται την έννοια του Δίκαιου Κριτή.
Η Μεταβολή της Αγάπης μετά την Πτώση
Οι Πατέρες της Εκκλησίας διδάσκουν ότι ο άνθρωπος έχει εκ κατασκευής μία φυσική δύναμη, η οποία ονομάζεται αγάπη, έρωτας, έφεση, βούληση ή θέληση.
Στην προπτωτική κατάσταση του ανθρώπου (όσο ζούσε στον Παράδεισο), όλη η δύναμη της αγάπης ήταν στραμμένη προς τον Θεό. Ο Θεός ήταν το πρώτο και κατεξοχήν αγαπώμενον, ερώμενον, εφετών βούλημα, θέλημα. Στην κατάσταση αυτή, ο άνθρωπος αγαπούσε δια του Θεού όλα τα δημιουργήματά Του, πρόσωπα και πράγματα, απαθώς και ανιδιοτελώς.
Κατά τους Πατέρες, η ουσία της ανθρώπινης πτώσης έγκειται στο γεγονός ότι η εντός του ανθρώπου δύναμη της αγάπης δεν εξαλείφθηκε μετά την πτώση, αλλά εξετράπη—δηλαδή, άλλαξε κατεύθυνση και προορισμό. Αντί να είναι στραμμένη προς τον Θεό, στράφηκε πλέον προς τον ίδιο τον άνθρωπο. Έτσι, ο πτωτικός ή μεταπτωτικός άνθρωπος αγαπά πρώτα και κατεξοχήν τον εαυτό του και δια του εαυτού του όσα τον περιβάλλουν, ακόμη και τον Θεό.
Ο πτωτικός άνθρωπος διακρίνει μεταξύ φίλων και εχθρών: όσα πρόσωπα τον ικανοποιούν τα θεωρεί φίλους, ενώ όσα τον ενοχλούν ή δεν έχουν τις ίδιες απόψεις μαζί του τα θεωρεί εχθρούς. Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής αναφέρει χαρακτηριστικά για το πάθος:
«πάθος ἐστὶ κίνηση ψυχῆς παρὰ φύσιν».
Επεξηγείται ότι το πάθος είναι η κίνηση της ψυχής που είναι ενάντια στη φύση (παρά φύσιν), είτε με τη μορφή μιας παράλογης αγάπης είτε με τη μορφή ενός άκρατου μίσους.
Η Θεραπεία και η Θέωση
Ο προορισμός του ανθρώπου είναι η μεταβολή της εμπαθούς και ιδιοτελούς αγάπης (η οποία ζητεί τα εαυτής) σε απαθή και ανιδιοτελή αγάπη (η οποία οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς). Αυτό προϋποθέτει την κάθαρση και τη θεραπεία των παθών. Η θεραπεία επιτυγχάνεται μόνο δια του Χριστού, ο οποίος ενεργεί μέσα στην Εκκλησία μέσω των Ιερών Μυστηρίων (Βαπτίσματος, Εξομολογήσεως, Ευχαριστίας). Τα Μυστήρια απαλλάσσουν μεν από την αμαρτία, αλλά δεν θεραπεύουν αυτόματα από τα πάθη. Η θεραπεία απαιτεί χρόνο και την ασκητική συμβολή του ίδιου του ανθρώπου.
Ο Ροζ Χριστιανισμός παραδέχεται μόνο τη μία πλευρά της ευαγγελικής διδασκαλίας, την αγάπη, παραλείποντας την πλευρά της εξομολογήσεως, της μετάνοιας, της συγγνώμης, της υπακοής, της προσπάθειας κατά των παθών και της αναγνώρισης της αμαρτωλότητας του ανθρώπου. Τέτοιος ψευτοχριστιανισμός, χωρίς ξεκάθαρο δόγμα και χωρίς το κήρυγμα του σεβασμού και της υπακοής στις εντολές του Θεού, μπορεί μόνο να επιτύχει τον αφανισμό της πίστεως.
Η έκφραση «ο Θεός αγάπη ἐστί» σημαίνει ότι ο Θεός είναι αγάπη κατά την άκτιστη ενέργειά Του. Η ουσία του Θεού είναι παντελώς απρόσιτη και απροκάλυπτη για ανθρώπους και αγγέλους. Η αγάπη είναι η άκτιστη ενέργεια του Θεού με την οποία Εκείνος δημιουργεί, συντηρεί και σώζει τον άνθρωπο και τον κόσμο.
Ο άνθρωπος δεν μπορεί να εκβιάσει τον Θεό για να του στείλει αγάπη. Η πραγματική αγάπη που στέλνει ο Θεός είναι άκτιστη ενέργεια και ο άνθρωπος πρέπει να αγωνιστεί και να την αξίζει. Εάν η αγάπη από την πλευρά του Θεού είναι η άκτιστη ενέργειά Του, τότε η αυθεντική αγάπη από την πλευρά του ανθρώπου είναι η θέωση του ανθρώπου. Μόνο οι Άγιοι της Εκκλησίας, που βρίσκονται σε κατάσταση θέωσης, μπορούν να αγαπήσουν γνήσια και αυθεντικά, όπως ο Θεός θέλει.
Ο Κωνσταντίν Ζαΐσιεφ γράφει σχετικά με το τέλος της κοσμικής ιστορίας:
«Όταν θα έρθει το τέλος της κοσμικής μας ιστορίας και θα μείνει μόνο ο Θεός και μ’ αυτόν όσοι θα μείνουν στους κόλπους του Θεού, στο έλεος του Θεού, τότε θα μένει μόνο η αγάπη, διότι κάθε άλλο θα καταργηθεί».
Μάλιστα, θα καταργηθούν ακόμη και οι ανώτερες χριστιανικές αρετές της πίστης και της ελπίδας, γιατί θα μείνουν χωρίς σκοπό πια σε σχέση με τη συμφωνία του Θεού.
Δείτε το βίντεο
