Δείτε το βίντεο
π Ευάγγελος Παπανικολάου για τον Μητροπολίτη Τυχικό
Ο Μητροπολίτης Πάφου Τυχικός είναι ένα πρόσωπο που βρέθηκε στο επίκεντρο εκκλησιαστικών εξελίξεων στην Κύπρο, καθώς η Ιερά Σύνοδος έλαβε απόφαση για την παύση του από τον θρόνο της Μητρόπολης. Η ζωή καιντο έργο του του, όπως σκιραφείται μέσα από τα λεγόμενα του Πατρός Ευαγγέλου Παπανικολάου, ο οποίος τον επισκέφθηκε στην Κύπρο, αποκαλύπτει μια προσωπικότητα αφιερωμένη στην Εκκλησία, με συγκεκριμένες ποιμαντικές προσεγγίσεις και έναν ιδιαίτερο τρόπο ζωής.
Η Πρόσκληση και η Υπεράσπιση
Ο Πατέρας Ευάγγελος κλήθηκε στην Κύπρο από τον ίδιο τον Μητροπολίτη Τυχικό και ενημέρωσε τον δικό του επίσκοπο για την πρόσκληση αυτή. Η επίσκεψη αυτή έλαβε χώρα λίγους μήνες πριν την απόφαση της Ιεράς Συνόδου για την παύση του Τυχικού. Ο Πατέρας Ευάγγελος δηλώνει την υποχρέωσή του να υπερασπιστεί όσα είδε στον Μητροπολίτη Τυχικό, καθώς τρέφει σεβασμό, αγάπη και τιμή προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, τη δομή της Ορθοδόξου Εκκλησίας, τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου και την Ιερά Σύνοδο.
Ασκητική Ζωή και Προσωπικότητα
Ο Μητροπολίτης Τυχικός περιγράφεται ως ένας σεμνός και ασκητικός επίσκοπος. Όταν ο Πατέρας Ευάγγελος επισκέφθηκε την επισκοπή του στην Πάφο, διαπίστωσε ότι ήταν ένας χώρος «πάρα πολύ σεμνός και πάρα πολύ φτωχικός». Ο ίδιος ο Τυχικός ήταν φτωχός, ντυμένος προσεκτικά σαν καλόγερος, χωρίς να φέρει τα επίσημα διακριτικά του αρχιερέα, όπως τα εγκόλπια.
Ο Πατέρας Ευάγγελος μοιράστηκε το ίδιο, λιτό, αλάδωτο φαγητό (μόνο ρύζι) με τον Μητροπολίτη, κατά τη διάρκεια νηστείας. Ο Τυχικός, παρά το ότι φιλοξενούσε, δεν προσέφερε λαδερό φαγητό, ζητώντας από τον Πατέρα Ευάγγελο να φάει ό,τι έτρωγε και ο ίδιος. Ο Μητροπολίτης πρότεινε να τον βάλει σε καλό ξενοδοχείο, αλλά ο Πατέρας Ευάγγελος επέλεξε να μείνει σε ένα λιτό δωμάτιο στη Μητρόπολη, το οποίο είχε μόνο ένα κρεβάτι, μία καρέκλα, ένα φως και ένα τραπεζάκι με τηλέφωνο. Αυτός ο ασκητικός τρόπος ζωής του Τυχικού προκάλεσε «φοβερή εντύπωση» στον Πατέρα Ευάγγελο και του εξασφάλισε την εμπιστοσύνη του και την αγάπη του. Ο Μητροπολίτης Τυχικός τηρούσε αυστηρή νηστεία, τρώγοντας ελάχιστο ή καθόλου λάδι ακόμα και το βράδυ του Σαββάτου, ενόψει της Κυριακάτικης λειτουργίας.
Ποιμαντικό Έργο και Αντιμετώπιση της Αποτείχισης
Ο Πατέρας Ευάγγελος συμφωνεί με τον Άγιο Κύκκου ότι το φαινόμενο της «αποτείχισης» πρέπει να τελειώσει από την Εκκλησία και δηλώνει ότι δεν δέχεται καμία αποτείχιση. Ωστόσο, σημειώνει την ύπαρξη ενός «άλλου τύπου αποτείχισης», τον οποίο ο Μητροπολίτης Τυχικός έχει κατανοήσει «πάρα πολύ καλά». Αυτός ο δεύτερος τύπος αναφέρεται σε χριστιανούς που είχαν «αποτειχιστεί» από την Εκκλησία, όχι λόγω έλλειψης πίστης στον επίσκοπο, αλλά «λόγω σκανδάλων από ιερείς και έλλειψης πνευματικής φροντίδας (κατήχησης)». Ο Τυχικός αντιλήφθηκε ότι αυτοί οι άνθρωποι «είχανε σηκωθεί και είχανε φύγει».
Για να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα, ο Μητροπολίτης Τυχικός, για δύο χρόνια, άνοιξε τις εκκλησίες και προσκάλεσε τους ανθρώπους να «κατηχηθούν» πνευματικά. Ο ίδιος παρείχε πνευματική κατήχηση και έφερε και άλλους να το κάνουν, με αποτέλεσμα χιλιάδες Παφίτες να συγκεντρωθούν για πρώτη φορά στους ναούς και να ακούσουν κηρύγματα. Ο Πατέρας Ευάγγελος επισημαίνει ότι ο Τυχικός ήταν αγαπητός από τον κόσμο και ότι οι εκκλησίες στην Πάφο γέμιζαν με Παφίτες που άκουγαν τις ομιλίες του, παρά τις διαμαρτυρίες κάποιων.
Σε σχέση με την «αποτείχιση» ως πράξη αμφισβήτησης της Εκκλησίας («γάμος του Καραγκιόζη»), ο Μητροπολίτης Τυχικός έδειξε σαφή στάση. Αναφέρεται το παράδειγμα ενός ιερέα, ονόματι Πέτρος, ο οποίος είχε χειροτονηθεί από τον Αρχιεπίσκοπο Γεώργιο και ο οποίος «αποτειχίστηκε» με την έννοια αυτή. Ο Μητροπολίτης Τυχικός τον έθεσε σε αργία, αποδεικνύοντας ότι δεν συμπαθούσε ή κάλυπτε όσους είχαν «αποτειχιστεί». Επίσης, ο Πατέρας Ευάγγελος αναφέρει την περίπτωση ενός άλλου ιερέα, χειροτονημένου στην Πάφο, που έφυγε στη Θεσσαλονίκη και άρχισε να διδάσκει διαφορετικά πράγματα. Ο Πατέρας Ευάγγελος διαβεβαιώνει ότι ο Τυχικός δεν κάλυψε ούτε αυτόν τον ιερέα.
Ο Πατέρας Ευάγγελος δηλώνει κατηγορηματικά ότι ο Μητροπολίτης Τυχικός «δεν τα έχει αυτά», δηλαδή δεν έχει τα χαρακτηριστικά του αποτειχισμένου που περιέγραψε ο Μητροπολίτης Κύκκου και Τηλλυρίας Νικηφόρος, ο οποίος αναφέρεται σε όσους λένε ότι «όλοι εμείς (οι άλλοι), μα όλοι εμείς είμαστε λάθος και η μόνη σωστή είναι αυτοί».
Σεβασμός προς Άλλες Ομολογίες και Θέματα Πίστεως
Ο Μητροπολίτης Τυχικός επέδειξε σεβασμό προς άλλες χριστιανικές ομολογίες. Ο Πατέρας Ευάγγελος διηγήθηκε ότι επισκέφθηκαν μαζί μια βυζαντινή εκκλησία στην Πάφο, η οποία είχε παραχωρηθεί στους Προτεστάντες για λειτουργίες. Ο Τυχικός δεν εξέφρασε αντίρρηση, ακόμη και όταν είδαν Προτεστάντες να προετοιμάζονται για λειτουργία μέσα στον ναό, δείχνοντας σεβασμό στην άλλη αντίληψη. Όταν ο Πατέρας Ευάγγελος επισήμανε ότι οι Προτεστάντες είχαν ακουμπήσει προσωπικά αντικείμενα στην Αγία Τράπεζα, ο Τυχικός απάντησε υπομονετικά: «Προσευχών χρεία», υποδηλώνοντας ότι δεν ήταν η ώρα για αντιπαραθέσεις. Ο Πατέρας Ευάγγελος δεν είδε «τίποτα αποτειχιστικό» σε αυτή τη στάση του.
Σε άλλο θέμα πίστεως, ο Τυχικός φέρεται να έκανε μια αγιογραφία στον τοίχο με φωτοστέφανο για τον Πατέρα Νεκτάριο Βιτάλη, πριν την επίσημη ανακήρυξή του ως αγίου, κάτι που δεν είναι σύμφωνο με τους κανόνες. Ωστόσο, η εκκλησία στην οποία βρισκόταν η αγιογραφία ήταν αφιερωμένη στον Άγιο Νεκτάριο (εννοώντας τον ιστορικά αναγνωρισμένο Άγιο Νεκτάριο Πενταπόλεως) και στον Άγιο Επιφάνιο. Αυτό το γεγονός ερμηνεύεται ως ένα «λάθος» που προήλθε από τη λαϊκή συνείδηση και όχι ως ένδειξη αίρεσης.
Η Διαδικασία Παύσης και οι Παρεμβάσεις
Ο Πατέρας Ευάγγελος εκφράζει την πεποίθηση ότι η διαδικασία παύσης του Μητροπολίτη Τυχικού δεν ήταν μια δίκαιη δίκη. Τονίζει ότι, σύμφωνα με το σύνταγμα και τους ιερούς κανόνες, κάθε κατηγορούμενος έχει το δικαίωμα να απαντήσει στις κατηγορίες. Επίσης, θεωρεί ότι κανείς από τη Σύνοδο δεν υπερασπίστηκε τον Μητροπολίτη Τυχικό πριν την αποστολή της επιστολής που οδήγησε στην παύση του.
Ο Πατέρας Ευάγγελος εκφράζει ανησυχία για την αναφερόμενη παρέμβαση της Υπουργού Παιδείας της Ελλάδας στην υπόθεση του Τυχικού, θεωρώντας ότι τέτοιες παρεμβάσεις πολιτικών σε εκκλησιαστικά ζητήματα άλλων χωρών είναι επικίνδυνες, καθώς θα μπορούσαν να ανοίξουν τον δρόμο για παρόμοιες παρεμβάσεις από άλλες χώρες (π.χ. Τουρκία). Επικρίνει επίσης την παρέμβαση του Δημάρχου Πάφου στα εκκλησιαστικά ζητήματα, διερωτώμενος τι δουλειά έχει ο Δήμαρχος να ανακατεύεται σε αυτά.
Όσον αφορά τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ο Πατέρας Ευάγγελος αμφισβητεί την έκταση της παρέμβασής του, πιστεύοντας ότι ένας άνθρωπος με τόση «ποιότητα, αγαθοσύνη και καλοσύνη» δεν θα ζητούσε την απομάκρυνση του Τυχικού, αλλά θα τον συμβούλευε να «μπει στη θέση του» με αγάπη. Μάλιστα, προτείνει στον Τυχικό να κάνει έκκλητο στον Οικουμενικό Πατριάρχη, πιστεύοντας ότι θα τον βοηθήσει και θα τον δικαιώσει, αποφεύγοντας έτσι τα πολιτικά ή ευρωπαϊκά δικαστήρια.
Πνευματικότητα και Ελπίδα
Ο Μητροπολίτης Τυχικός περιγράφεται ως «ένα αρνί του Θεού». Η σοφία του και ο φωτισμός του Πνεύματος αποδίδονται στη νηστεία και τις προσευχές του. Κάνει κομποσχοίνια, προσευχόμενος πρώτα για τον Αρχιεπίσκοπο και τη Σύνοδο, και μετά για τον εαυτό του, την οικογένειά του και τους κεκοιμημένους. Φιλοξενεί στην επισκοπή του τη μητέρα της Αναστασίας και συμπροσεύχεται υπέρ της Αναστασίας.
Ο Πατέρας Ευάγγελος πιστεύει ότι ο Τυχικός θα καταθέσει τον «Λίβελο Πίστεως» (όρκο πίστης), καθώς πιστεύει στην Ορθοδοξία. Θα απαντήσει στη Σύνοδο που έθεσε τους όρους και όχι απευθείας στον Αρχιεπίσκοπο. Παραμένει σιωπηλός, «τραβώντας σιωπηλά τον δρόμο του». Ο Πατέρας Ευάγγελος προειδοποιεί να μην πιστεύεται καμία ηθική κατηγορία εναντίον του Τυχικού, καθώς θεωρεί ότι το «σύστημα» ψάχνει για τέτοιες κατηγορίες.
Τέλος, ο Πατέρας Ευάγγελος εκφράζει την πεποίθηση ότι ο Τυχικός θα παραμείνει ένας ταπεινός επίσκοπος και ότι η δικαιοσύνη δεν θα του αποδοθεί από τους ανθρώπους, αλλά από τον Θεό. Πιστεύει ότι μετά από λίγα χρόνια όλοι θα καταλάβουν την «πραγματική αθωότητα» του Μητροπολίτη. Ο Πατέρας Ευάγγελος κλείνει με έκκληση για ενότητα όλων των Χριστιανών και σεβασμό στη δομή της Εκκλησίας, με την ευχή η Εκκλησία να είναι «μάνα και όχι μητριά».