Άγιος Μωυσής ο Ούγγρος. Βίος
Ο Όσιος Μωυσής o Ούγγρος, συγκεκριμένα ήταν Καρπαθορρώσος στην καταγωγή και υπηρετούσε τον πρίγκιπα της Ρωσίας, Άγιο Μπόρις, μαζί με τον αδελφό του Γεώργιο. Δυστυχώς, ο Άγιος Μπόρις δολοφονήθηκε από τον Σβιατοπόλκ, μαζί με τους αξιωματούχους του στις 24 Ιουλίου 1015 στον ποταμό Άλτα. Ο Άγιος Μωυσής ο Ούγγρος ήταν ο μόνος που σώθηκε και κατέφυγε στην Πρεντισλάβα, αδελφή του Γιαροσλάβου, για να κρυφτεί.
Ο Γιαροσλάβος, θέλοντας να εκδικηθεί τον θάνατο του αδελφού του, πολέμησε τον Σβιατοπόλκ και τον νίκησε. Ο Σβιατοπόλκ κατέφυγε στην Πολωνία και συμμάχησε με τον βασιλιά Μπολιεσλάβο για να ανακαταλάβει το Κίεβο. Ο Γιαροσλάβος, αυτή την φορά, ηττήθηκε και ο Σβιατοπόλκ ανέβηκε ξανά στο θρόνο. Μετά τη νίκη, ο Μπολιεσλάβ επέστρεψε στην Πολωνία, παίρνοντας μαζί του πολλούς αιχμαλώτους, ανάμεσα στους οποίους ήταν οι δύο αδελφές του Γιαροσλάβου και οι βογιάροι του και ο Μωυσής δεμένος χειροπόδαρα με βαριές αλυσίδες.
Ο Πειρασμός στην Πολωνία
Στην Πολωνία, ο Άγιος Μωυσής ο Ούγγρος έμεινε αιχμάλωτος για πέντε χρόνια. Υπέμεινε καρτερικά την αιχμαλωσία με προσευχή και δοξολογία στον Θεό.
Μια μέρα, μια πλούσια και όμορφη αρχόντισσα τον είδε και σαγηνεύτηκε από την ομορφιά του. Προσπάθησε να τον δελεάσει, προσφέροντάς του ελευθερία, πλούτη και εξουσία, αν δεχόταν να γίνει εραστής της.
«Άχ, άνθρωπέ μου! Άδικα υπομένεις τέτοια βάσανα. Φαίνεσαι ικανός και μυαλωμένος. Γιατί λοιπόν να μην ελευθερωθείς από τα δεσμά και τις θλίψεις;». Ο Μωυσής της απάντησε ήρεμα: «Γιατί έτσι θέλησε ο Κύριος». Η γυναίκα επέμεινε: «Αν υποταχθείς σε μένα, θα σε ελευθερώσω και θα σε κάνω αφέντη ιδικό μου και άρχοντα σε ολόκληρη την Λεχία».
Ο Μωυσής αντιστάθηκε σθεναρά, επικαλούμενος παραδείγματα από την Αγία Γραφή, όπου όλοι όσοι υπέκυψαν στους πειρασμούς των γυναικών και υπέστησαν τις συνέπειες.
Ο πρωτόπλαστος Αδάμ υπάκουσε στην Εύα και διώχθηκε από τον Παράδεισο. Ο Σαμψών, ο δυνατώτερος όλων των ανθρώπων και νικητής των αλλοφύλων, στο τέλος παραδόθηκε από μία γυναίκα στα χέρια των εχθρών. Ο Σολομών, που έφτασε στα ύψη της θείας σοφίας, ασέβησε ενώπιον του Θεού, επειδή παραδόθηκε στις γυναίκες. Και ο Ηρώδης, που στεφανώθηκε με πολλές νίκες, στο τέλος έγινε δούλος μιας γυναίκας και έκοψε για χάρη της την αγία κεφαλή του Προδρόμου Ιωάννου. Πώς λοιπόν εγώ, όντας ελεύθερος, θα δουλώσω τον εαυτό μου σε μία γυναίκα, την οποία δεν γνωρίζω ούτε την έχω ξαναδεί;
Η γυναίκα επέμενε να απελευθερώσει τον άντρα, να τον αναδείξει πλούσιο και ένδοξο, να τον κάνει αφέντη στο σπίτι της, και να τον παντρευτεί, παρακαλώντας τον να σβήσει τη φλόγα του πάθους της και να απολαύσει την ομορφιά του. Ο Μωυσής, αταλάντευτος, αρνήθηκε, λέγοντας πως ούτε θα υποκύψει στο θέλημά της, ούτε ποθεί τα πλούτη και την εξουσία που εκείνη κατείχε.
Υποστήριξε μάλιστα, ότι η καθαρότητα της ψυχής και η σωφροσύνη του σώματος είναι ανώτερα από τα πλούτη και την εξουσία.
Η Αγορά και η Αντίσταση
Η αρχόντισσα, αποφασισμένη να τον κερδίσει, δωροδόκησε τον φύλακα και ζήτησε να αγοράσει τον Μωυσή όσο-όσο. Ο φύλακας δέχτηκε για τρεις χιλιάδες χρυσά νομίσματα.
Διέταξε να τον φέρουν ενώπιόν της, να του βγάλουν τα δεσμά και τα κουρέλια. Τον έντυσε με πολυτελή ρούχα, του πρόσφερε πλούσια φαγητά και προσπάθησε με κάθε τρόπο να τον κάνει να ενδώσει. Όμως, ο Άγιος Μωυσής ο Ούγγρος ως δεύτερος Ιωσήφ, έμεινε πιστός στην απόφασή του, νήστευε, προσευχόταν και απέφευγε κάθε επαφή με την αρχόντισσα.
Έβαλε τον εαυτό του σε αγώνες, προσευχές, νηστείες και αγρυπνίες. Προτιμούσε να τρέφεται με νερό και ξερό ψωμί για χάρη του Θεού, και να διατηρεί την εγκράτεια, παρά να απολαμβάνει πλούσια γεύματα και μεθυστικά ποτά που θα μόλυναν την ψυχή του.
Η γενναία αντίσταση του Μωυσή πυροδότησε την οργή της γυναίκας, η οποία έδωσε διαταγή να τον αφήσουν να πεθάνει από την πείνα. Αλλά ο Θεός δεν εγκαταλείπει τους πιστούς του, αυτούς που εναποθέτουν την ελπίδα τους σ’ Αυτόν. Ένας γεμάτος συμπόνια δούλος, συμμάχησε κρυφά με τον Μωυσή, προσφέροντάς του τροφή.
Οι συνάδελφοι δούλοι προσπάθησαν να τον πείσουν να υποταχθεί, υπενθυμίζοντάς του πως ήταν νέος, και πως η γυναίκα ήταν χήρα με μοναδική ομορφιά, απέραντο πλούτο και επιρροή, και θα μπορούσε να παντρευτεί κάποιον πρίγκιπα. Του έλεγαν πως θα μπορούσε να γίνει κύριος της αντί για αιχμάλωτος, και παρέθεταν εδάφια από την Αγία Γραφή που δικαιολογούσαν τον γάμο.
Ο Άγιος Μωυσής απάντησε πως οι ψίθυροι του πονηρού φιδιού στην Εύα δεν ήταν χειρότεροι από τις δικές τους προτροπές, και πως δεν θα τους ακούσει. Δήλωσε πως αν πεθάνει στα δεσμά και στις κακουχίες, ελπίζει με μεγαλύτερη βεβαιότητα στη θεία συγχώρηση, και πως απαρνιέται τα εγκόσμια αγαθά για χάρη της Βασιλείας των Ουρανών. Αν επιβιώσει, ήταν αποφασισμένος να ακολουθήσει τη μοναχική ζωή.
Νέα Σχέδια και η Μοναχική Κλίση
Η αρχόντισσα, απελπισμένη, σκαρφίστηκε ένα νέο σχέδιο. Ανεβάζοντας τον Μωυσή σε ένα άλογο, τον περιέφερε στις πόλεις και τα χωριά που διοικούσε, και το. παρουσίαζε ως σύζυγό της. Ο Μωυσής, όμως, την περιγέλασε, λέγοντας ότι δεν μπορούσε να τον δελεάσει με τα φθαρτά αγαθά του κόσμου.
Όπως ο Πάγκαλος Ιωσήφ πριν χιλιάδες χρόνια, έτσι και ο Άγιος Μωυσής ο Ούγγρος λογάριαζε τον κόσμο όλο και τις ηδονές του σαν ένα τίποτα.
Αυτές οι δυο απόπειρες της αρχόντισσας, θυμίζουν με μεγάλη ακρίβεια τους δύο πρώτους Πειρασμούς του Χριστού στην Έρημο: πείνα και υπόσχεση για εξουσία. Και ο τελικός σκοπός ήταν η προσκύνηση του Διαβόλου.
Τότε, η αρχόντισσα τον απείλησε με θάνατο. Ο Μωυσής, όμως, δεν φοβήθηκε, δηλώνοντας ότι η επιθυμία του να γίνει μοναχός ήταν ακλόνητη.
Και σαν από θαύμα, την ώρα που τα έλεγε αυτά, ένας Ιερομόναχος από το Άγιο Όρος πέρασε από εκεί. Βλέποντας την κατάσταση, έντυσε τον Μωυσή με το αγγελικό σχήμα και τον συμβούλευσε να μείνει πιστός στην απόφασή του. Κανείς δεν μπόρεσε να βρει αυτόν τον Αγιορείτη Ιερομόναχο.
Βασανιστήρια και Δικαίωση
Η αρχόντισσα, έχοντας χάσει πια κάθε ελπίδα, παρέδωσε τον Μωυσή στους βασανιστές. Τον έδειραν αλύπητα, προσπαθώντας να τον κάνουν να υποκύψει. Ο Μωυσής, όμως, υπέμεινε τα μαρτύρια, δηλώνοντας ότι τίποτα δεν μπορούσε να τον χωρίσει από τον Χριστό.
Τον βασάνισαν σε ένα πάγκο, χτυπώντας τον αλύπητα με σιδερένια ραβδιά, μέχρι που το έδαφος βάφτηκε κόκκινο από το αίμα του. Καθώς τον χτυπούσαν, του έλεγαν να υποκύψει στην κυρία του και να υπακούσει στις επιθυμίες της, αλλιώς θα τον κομμάτιαζαν και θα τον άφηναν να πεθάνει σε μαρτυρικά.
Ο Άγιος Μωυσής, με θάρρος, τους παρότρυνε να ολοκληρώσουν τη διαταγή τους και να μη χρονοτριβούν, καθώς ποτέ δεν θα απαρνηθεί τις μοναχικές του υποσχέσεις και την αγάπη του Θεού. Δήλωσε πως ούτε πόνος, ούτε φωτιά, ούτε τραύματα μπορούσαν να τον χωρίσουν από τον Κύριό του και το Θείο Σχήμα, και πως δεν θα ενδώσει στις ποταπές επιθυμίες της.
Η αρχόντισσα εξοργίστηκε με την αντοχή αυτού του γενναίου αθλητή του Χριστού. Είχαν περάσει έξι ολόκληρα χρόνια που αυτός ο δούλος της αντιστεκόταν, και τώρα ήθελε να εκδικηθεί για την προσβολή που είχε υποστεί. Έτσι, κατέφυγε στον βασιλιά Μπολιεσλάβο, ζητώντας του να τιμωρήσει τον Μωυσή.
Ο βασιλιάς, αφού άκουσε και τις δύο πλευρές, έδωσε στην αρχόντισσα το δικαίωμα να κάνει ό,τι ήθελε με τον Μωυσή.
Ο Μωυσής είπε τότε στον βασιλιά ότι ο Κύριός του λέει: «Τι ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδίση τον κόσμον όλον και ζημιωθή την ψυχήν αυτού;». Είπε ότι σε λίγο καιρό ο βασιλιάς θα πεθάνει και η αρχόντισσα θα σκοτωθεί. Η πρόρρηση του Μωυσέως δεν άργησε να πραγματοποιηθεί.
Η αρχόντισσα, αγριεμένη, διέταξε να τον βασανίσουν ακόμα περισσότερο. Ο Μωυσής της απαντούσε πως την αποστρεφόταν ως αναίσχυντη και ασεβή. Τότε εκείνη, σε απελπισία, διέταξε να του δίνουν εκατό ραβδισμούς κάθε μέρα και στη συνέχεια να τον ακρωτηριάσουν. Μετά από λίγες μέρες, ο πολυβασανισμένος Μωυσής βρισκόταν πεσμένος, μέσα σε μια λίμνη αίματος, αναίσθητος, σαν νεκρός.
Στο μεταξύ, ο βασιλιάς Μπολιεσλάβ, για να ικανοποιήσει την αρχόντισσα, έδιωξε όλους τους μοναχούς από την χώρα. Όπως όμως είχε προφητεύσει ο Μωυσής, ο βασιλιάς πέθανε μια νύχτα
ξαφνικά και ακολούθησε επανάσταση, κατά την οποία ο λαός σκότωσε την αρχόντισσα.
Μοναχική Ζωή και Θαύματα
Μετά τον θάνατο της αρχόντισσας, ο Μωυσής ελευθερώθηκε και, παρά τα τραύματά του, πήγε στην Μονή των Σπηλαίων στο Κίεβο για να γίνει μοναχός. Εκεί, ο Θεός τον τίμησε με το χάρισμα να θεραπεύει όσους πάσχουν από σαρκικά πάθη.
Μια ιστορία αναφέρει έναν αδελφό, τον Ιωάννη, που βασανιζόταν από τον δαίμονα της πορνείας. Προσευχήθηκε στον Θεό και μια φωνή τον καθοδήγησε να ζητήσει βοήθεια από τον Όσιο Μωυσή. Ο Ιωάννης έλαβε βοήθεια από τον Όσιο Μωυσή, ο οποίος τον απάλλαξε από τον δαίμονα.
Κοίμηση και Τιμια Λείψανα
Ο Όσιος Μωυσής έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του ως μοναχός, λατρεύοντας τον Θεό και βοηθώντας τους συνανθρώπους του. Κοιμήθηκε στις 26 Ιουνίου του 1043 και ο Θεός δόξασε το λείψανό του με θαυματουργική δύναμη κατά των σαρκικών παθών.
Άγιος Μωυσής ο Ούγγρος. Γιορτή
Ο Άγιος Μωυσής ο Ούγγρος γιορτάζει στις 26 Ιουλίου.
Άγιος Μωυσής ο Ούγγρος. Προστάτης
Ο Άγιος Μωυσής ο Ούγγρος προστατεύει από τους σαρκικούς πειρασμούς.
Στο Βίο του Οσίου Ιωάννου του Πολυάθλου της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου, αναφέρεται πως ο Όσιος εξομολογήθηκε πως και ο ίδιος είχε αγωνιστεί σκληρά ενάντια στο δαιμόνιο της πορνείας για τρία χρόνια. Σε μια κρίσιμη στιγμή, κατά τη νύχτα της Ανάστασης, φώναξε προς τον Κύριο και είδε ένα ουράνιο φως και άκουσε μια φωνή που του είπε πως δοκιμάστηκε ανάλογα με τη δύναμη της υπομονής του, και να προσευχηθεί στον Όσιο Μωυσή τον Ούγγρο, ο οποίος μπορούσε να βοηθήσει όσους πολεμούνται από το πάθος της πορνείας.
Όταν ο Πολύαθλος Ιωάννης προσευχήθηκε μαζί με τον Μοναχό που υπέφερε από τον πόλεμο της πορνείας, έλαβε ένα κομμάτι από τα τίμια λείψανα του Οσίου Μωυσέως και του είπε να το ακουμπήσει στο σώμα του. Αμέσως, ένιωσε τη φλόγα να υποχωρεί και το πάθος της ακολασίας να νεκρώνεται. Πράγματι, δεν τον ενόχλησε ποτέ πια. Έτσι, αποδείχτηκε πως πράγματι ο Θεός έδωσε το χάρισμα στο ιερό Λείψανο του Οσίου Μωυσέως ενάντια στις σαρκικές επιθυμίες.
Άγιος Μωυσής ο Ούγγρος. Ύμνοι
Οι παρακάτω ύμνοι είναι του καθηγητή Αντωνίου Μάρκου
Άγιος Μωυσής ο Ούγγρος. Τροπάρια
ήχος δ΄. Ο υψωθείς εν τώ Σταυρώ
Τώ της αγνότητος και της σωφροσύνης ασείστω στύλω, του Κυρίου τώ δούλω, τώ Μωϋσή, κρατίστω αρετής αθλητή, δεύτε και προσπέσωμεν μετ’ευλαβείας βοώντες, σαίς ευχαίς ελέησον τους φλογή καιομένους ακολασίας πνεύματος δεινής, ίνα τιμώμεν τα σά, Πάτερ, μνημόσυνα.
Δόξα. Όμοιον
Τον Ουγγαρίας ευγενέστατον γόνον και τον της Λαύρας μοναχόν Μωϋσέα τον εν Λειχία γνώμη μαρτυρήσαντα, δεύτε ευφημήσωμεν, ελέησον εκβοώντες τους παραπικραίνοντας τον Θεόν τη πορνεία και εις τας άνω οδήγησον μονάς και μετανοία ημάς χειραγώγησον.
Και νύν. Θεοτοκίον. Όμοιον
Τη Θεοτόκω ως μητρί εκβοώμεν, οι τυραννούμενοι σαρκός δυναστεία, τώ μητρικώ Σου φίλτρω ελέησον ημάς· σπεύσον, Κόρη, ῥύσασθαι των του Βελίαρ παγίδων, πάσης τε επιθέσεως και ολεθρίου πορνείας· υπέρ ημών γάρ Σου δέεται θερμώς, ο Σός ικέτης Μωϋσής ο θειότατος.
Άγιος Μωυσής ο Ούγγρος. Κοντάκιο
ήχος β΄. Προστασία των Χριστιανών
Μωϋσέως τη πρεσβεία, Πολυέλεε, ικεσίαις τε αυτού και δεήσεσι τώ Σώ λαώ επίβλεψον και σώσον ημάς ημάρτομέν Σοι, Αγαθέ, και παροργίζομεν αεί, την Σήν αγαθότητα· δέχου την μεσιτείαν του αγίου Σου δούλου, επικαμπτόμενος, Σωτήρ, αυτού ταις δεήσεσι.
Άγιος Μωυσής ο Ούγγρος. Κάθισμα
ήχος β΄. Πρεσβεία θερμή
Της Λαύρας, Μωυσή, της των Σπηλαίων κόσμημα, δυσώπει Χριστόν, λυτρούσθαι πάσης πτώσεως, τους πίστει σε γεραίροντας και πταισμάτων διδόναι συγχώρησιν και εκ παθών σαρκός απαλλαγήν, τους σπεύδοντας, Πάτερ, τη πρεσβεία σου.
Άγιος Μωυσής ο Ούγγρος. Μεγαλυνάρια
Βίω διαπρέψας ασκητικώ, ήθλησας νομίμως και καθείλες τον δυσμενή, Μωϋσή τρισμάκαρ, Χριστού Οσιομάρτυς· διό τοις σε τιμώσι δίδου βοήθειαν.
Όρμησον τους δούλους σου ουρανώ, θεότιμε Πάτερ, πάντων δε φάνηθι βοηθός, των προσερχομένων τοις θείοις σου λειψάνοις και επικαλουμένων την προστασίαν σου.
Ήνεγκας βασάνους εν τη σαρκί ποθών την αγνείαν, ώσπερ άσαρκος, Μωϋσή, και της ανομίας απέτεμες το κράτος, υπέρ Χριστού σόν αίμα εκχύσας, Όσιε.
Θρόνω παριστάμενος του Χριστού, Μωϋσή τρισμάκαρ, ευκλεής ως αγωνιστής, πρέσβευε απαύστως, πάσης λυτρούσθαι βλάβης, τους προσιόντας, Πάτερ, θήκη Λειψάνων σου.
Μέγας ανεδείχθης τοις εν τη γή, τρισόλβιε Πάτερ, αριστεύσας πνευματικώς και των σών αιμάτων εκχύσει υπεμφαίνεις την προς Χριστόν τελείαν αγάπην, Άγιε.