Αγιος Βησσαρίων ο Αγαθωνίτης. Βίος
Ο Όσιος Βησσαρίων ο Αγαθωνίτης (1905-1991) υπήρξε ένας φωτισμένος μοναχός και ιερέας της Ορθόδοξης Εκκλησίας, γνωστός για την ταπεινότητα, την αγάπη του προς τον πλησίον, την αφοσίωση του στον Θεό και την φιλανθρωπική του δράση.
Η ζωή του ήταν μια διαρκής προσφορά προς τον Θεό και τους ανθρώπους.
Νεανικά Χρόνια και Μόρφωση
Γεννήθηκε στο Πεταλίδι Μεσσηνίας από τους Δημοσθένη και Βινέτα και το κοσμικό του όνομα ήταν Ανδρέας.
Τα πρώτα του γράμματα τα έμαθε στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Η μόρφωσή του περιελάμβανε τη διδασκαλία του τότε σχολαρχείου, που αντιστοιχεί στο σημερινό Λύκειο. Δεν περιορίστηκε όμως στις γνώσεις του Σχολαρχείου, αλλά εμπλούτισε τις γνώσεις του με τη μελέτη των ιερών βιβλίων, των κειμένων της Εκκλησίας και των λειτουργικών βιβλίων. Αυτή η συνεχής μελέτη τον κατέστησε έναν άνθρωπο ευρύτατα και βαθύτατα μορφωμένο θεολογικά.
Στην ηλικία των δεκαοχτώ ετών, μεταβαίνει στην Καλαμάτα, όπου είχε την ευκαιρία να γνωριστεί με φωτισμένους κληρικούς της εποχής, όπως οι Αρχιμανδρίτες Πολύκαρπος Ανδρώνης, Ιωήλ Γιαννακόπουλος και ο μετέπειτα ιεραπόστολος στην Αφρική Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος. Επηρεασμένος από τα κηρύγματα και τη συναναστροφή του με αυτούς τους κληρικούς, ο Άγιος Βησσαρίων προσήλθε και δέχθηκε το Μοναχικό Σχήμα στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Δημιόβης.
Μοναχική και Ιερατική Διακονία
Ο π. Βησσαρίων αφοσιώθηκε στο έργο της διακονίας του Κυρίου. Στην Ιερά Μονή Αγάθωνος, όπου έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, ανέλαβε να διακονεί τον πνευματικό τομέα. Είχε εσωτερική υπηρεσία μέσα στο μοναστήρι, αλλά και εξωτερική διακονία στον κόσμο. Τον περισσότερο καιρό τον περνούσε μέσα στο μοναστήρι.
Εξωτερική Διακονία: Κάθε Δευτέρα και Τρίτη, επισκεπτόταν τα νοσοκομεία της Λαμίας, όπου έβλεπε τους ασθενείς, τους παρηγορούσε και τους εξομολογούσε. Η χαρισματική προσωπικότητά του, η αγάπη του για τον άνθρωπο και ο γλυκύς και απλός τρόπος του κατάφερναν να ετοιμάσουν τις πονεμένες ψυχές, ώστε όσοι έφευγαν για τον ουρανό, να φεύγουν με το “εισιτήριο” για τον Παράδεισο. Τον άλλο καιρό, παρέμενε στο μοναστήρι, δεχόμενος τους επισκέπτες με το ευπροσήγορο χαμόγελό του. Γνώριζε τους περισσότερους με το όνομά τους, αλλά και τις ανάγκες και τα προβλήματά τους. Πολλές φορές έφτιαχνε καφέδες και τους πήγαινε μόνος του στους προσκυνητές.
Εξομολόγος: Ο π. Βησσαρίων ήταν μέγας εξομολόγος. Με συμβουλές που η Θεία Χάρις παραχωρούσε στην προσευχή του, με εμπνευσμένη κατήχηση και με μυστική εξομολόγηση, φιλοτεχνούσε το έργο του ως λειτουργός του Θεού. Εξομολογούσε τα παιδιά στο Εκκλησιαστικό Λύκειο της Λαμίας και ήταν ο πνευματικός τους. Στο τέλος της εξομολόγησης, τους έβαζε “κάτι” στο χέρι για να τα ενισχύσει. Ήξερε ότι πολλά παιδιά πήγαιναν να εξομολογηθούν για να πάρουν το χαρτζιλίκι, αλλά σιγά-σιγά τα παιδιά “γλυκαίνονταν” και στην εξομολόγηση, η οποία γινόταν απαραίτητη στη ζωή τους. Κάθε Σαρακοστή, έφευγε από το μοναστήρι με την ευχή του γέροντα Γερμανού και επισκεπτόταν τα χωριά της Φθιώτιδας. Εξομολογούσε τους ανθρώπους και πολλοί τον περίμεναν με αδημονία.
Φιλανθρωπικό Έργο
Ο π. Βησσαρίων ήταν ο “κουβαλητής” του μοναστηριού. Έβγαινε με την εικόνα της Παναγίας στα χωριά, όπου οι πιστοί τον περίμεναν με λαχτάρα στους δρόμους. Τελούσαν ακολουθίες, ο π. Βησσαρίων τους εξομολογούσε και τους μιλούσε με λόγους πνευματικούς και οικοδομητικούς, και εκείνοι του έδιναν ευλογίες από τα προϊόντα τους. Όσα συγκέντρωνε, τα μοίραζε σε δύο “σακκιά”. Ένα σακκί το έφερνε στο μοναστήρι για τις ανάγκες του, καθώς τότε λειτουργούσε εκεί η Γεωργοτεχνική Σχολή και η Μονή φιλοξενούσε 82 άπορα παιδιά. Όσα περιείχε το άλλο σακκί, τα μοίραζε απευθείας στους φτωχούς, γνωρίζοντας τις ανάγκες κάθε οικογένειας και ανάλογα έκανε τη διανομή.
Ο π. Βησσαρίων, γνώριζε τις ανάγκες των συνανθρώπων του και ιδιαίτερα των φτωχών ανθρώπων που χρειάζονταν άμεση οικονομική ενίσχυση. Έτσι, μοίραζε σε αυτούς ένα μέρος των αγαθών που η αγάπη του κόσμου πρόσφερε. Δεν τον ενδιέφεραν τα σαλόνια και τα ψηλά σκαλοπάτια, αλλά ήταν ο παπάς, ο καλόγερος, ο άγιος των πτωχών. Τίποτα δεν συγκινούσε την ψυχή του περισσότερο από τη φτώχεια, την οποία διακονούσε και τον ανάπαυε. “Παιδί μου, έξω οι άνθρωποι είναι φτωχοί, έξω πεινάνε, πρέπει να τους βοηθήσουμε”, έλεγε. Δεν θα φανεί υπερβολικό αν πω ότι πήγαινε σε όλα τα σπίτια του χωριού που επισκεπτόταν και πολλές φορές κοιμόταν και στα σπίτια τους.
Ο π. Βησσαρίων, ως ιερέας, έπαιρνε μισθό, αλλά ποτέ δεν τον κρατούσε στα χέρια του. Τον μοίραζε αμέσως, ούτε για τα εισιτήριά του δεν κρατούσε. Πολλοί άνθρωποι τον εμπιστεύονταν και του έφερναν πράγματα και χρήματα, τα οποία εκείνος, με διάκριση, τα διέθετε στους φτωχούς και στους αναγκεμένους.
Πνευματική Διδασκαλία και Προσωπικότητα
Ο π. Βησσαρίων ήταν ένας άνθρωπος της προσευχής, αφιερώνοντας το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του σε αυτήν. Ακόμη και νύχτες ολόκληρες παρέμενε άυπνος προσευχόμενος. Ήταν ένας αληθινός λειτουργός του μυστηρίου της αγάπης του Θεού για τον άνθρωπο. Η ώρα της λατρείας και ιδιαίτερα η τέλεση της Θείας Λειτουργίας ήταν προσωπική επικοινωνία με τον Θεό. Μνημόνευε στην πρόθεση εν αγάπη τους πάντες και τα πάντα, τους ασθενείς και τους ταλαιπωρημένους της ζωής.
Ο λόγος του είχε βαθιά επίδραση στις καρδιές των πιστών. Εξέπεμπε ζέση και αύρα που ανέπαυε το πνεύμα εκείνων που τον άκουγαν. Ο λόγος του ήταν λιτός, σαφής, σεμνός, απλός και κατανοητός, χωρίς στόμφο και διάθεση επιδείξεως. Επιδίωκε να οικοδομήσει τον λαό του Θεού και όχι να εντυπωσιάσει. Ο λόγος του ήταν πάντοτε εκκλησιαστικός, ξένος προς κάθε δημαγωγικό στοιχείο και τέχνασμα της ρητορικής.
Εξέπεμπε μια ανεπιτήδευτη πνευματική αρχοντιά, στα λόγια, σε όλες τις αναστροφές και τις κινήσεις του. Ήταν σεμνός, ιεροπρεπής, μετρημένος σε όλα του, με ασκητικό πρόσωπο και σώμα, καθαρά μάτια και φωτεινό βλέμμα. Ήταν προσηνής στην επικοινωνία του με τους άλλους ανθρώπους, γλυκός στους τρόπους, ταπεινός στον χαρακτήρα του, σταθερός στις αρχές του και αυστηρός στο ήθος του. Ενέπνεε σεβασμό και αγαλλίαση. Δεν είχε εγωισμό, έπαρση, προσποίηση ή διάθεση επιδείξεως.
Τον έβλεπαν οι άνθρωποι ευπροσήγορο, απλό, ταπεινό, με την αδύναμη φωνούλα του και τον πλησίαζαν. Ήταν συμπαθητικός και αυτό προσήλκυε τους πιστούς. Γνώριζε αυτό το χάρισμά του και το “εκμεταλλευόταν” για την ωφέλειά τους. Πολλά παιδάκια, ακούγοντας τη φωνή του, πήγαιναν από περιέργεια κοντά του και εκείνος άνοιγε την αγκαλιά του, τα χάιδευε στο κεφαλάκι τους και αυτά ηρεμούσαν και ημέρευαν κοντά του.
Η Κοίμηση και το Άφθαρτο Λείψανο
Μετά την κοίμησή του, η σορός του μεταφέρθηκε με δυσκολία στο ορεινό μοναστήρι της μετανοίας του, επειδή είχε πολύ χιόνι. Το φέρετρό του τοποθετήθηκε στο καθολικό της Ιεράς Μονής, όπου συμμοναστές και λαϊκοί προσήλθαν για να τον ασπαστούν. Διαπίστωσαν με έκπληξη ότι το πρόσωπό του είχε μία γλυκύτητα και ηρεμία, ενώ το σκήνωμά του ευωδίαζε, όπως συμβαίνει με τα λείψανα πολλών αγίων. Εξαιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών, η ταφή έγινε σε ένα από τα δωμάτια του Βαπτιστηρίου, που χρησιμοποιούνταν ως εξομολογητήρια. Στον τάφο αυτό, επί χρόνια πήγαιναν οι επισκέπτες της Μονής Αγάθωνος και προσκυνούσαν με ευλάβεια το σκήνωμά του.
Η Εκταφή: Αφού είδαν ότι ο γέροντας τιμάται στον τάφο του, αποφάσισαν να μην κάνουν εκταφή, αλλά να αναβαθμίσουν τα βαπτιστήρια. Όμως, οι τεχνικές υπηρεσίες της Νομαρχιακής Αυτοδιοικήσεως Φθιώτιδος, ενημέρωσαν ότι για να γίνει η απαραίτητη στήριξη του μοναστηριού, έπρεπε να γκρεμιστούν τα βαπτιστήρια. Έτσι, στις 3 Μαρτίου, οι αδελφοί πήγαν στον τάφο του, έκαναν τρισάγιο, ασπάστηκαν τον τάφο του και άρχισαν να αφαιρούν τούβλα από την πλευρά του. Όταν έπεσαν τα πρώτα τούβλα, είδαν ένα φέρετρο άθικτο. Το έβγαλαν έξω και το πήγαν στο κοιμητήριο, ώστε να μαζέψουν τα κόκκαλα του γέροντα. Ανοίγοντας το φέρετρο, είδαν το σώμα του άφθαρτο. Συγκλονισμένοι, γονάτισαν και φίλησαν το φέρετρο.
Αντιλήφθηκαν ότι βρισκόντουσαν μπροστά σε ένα θαυμαστό γεγονός, το οποίο, ίσως, περίμεναν. Αφού τοποθέτησαν το λείψανο στον ναό, κάλεσαν την Αγία Εκκλησία να επιληφθεί της υποθέσεως. Ο ποιμενάρχης έφτασε αμέσως στο μοναστήρι.
Το σκήνωμα τοποθετήθηκε στο παρεκκλήσιο της Αγίας Τριάδος για να προστατεύεται.
Το άφθαρτο σκήνωμα του γέροντα συγκίνησε το πανελλήνιο. Μετά από δεκαπέντε χρόνια, βρέθηκε σε πλήρη συνοχή, απλώς συρρικνωμένο και αφυδατωμένο, κρατώντας το Ιερό Ευαγγέλιο. Είναι ένα σημείο από τον Θεό.
Μεγάλο μέρος του άρθρου βασίζεται στα έργα του Γέροντα Δαμασκηνού, καθηγουμένου της Μονής Αγάθωνος.
Αγιος Βησσαρίων ο Αγαθωνίτης. Γιορτή
Ο Άγιος Βησσαρίων ο Αγαθωνίτης γιορτάζει στις 22 Ιανουαρίου.
Αγιος Βησσαρίων ο Αγαθωνίτης. Απολυτίκια
Ήχος πλάγιος α΄. Τον συνάναρχον Λόγον
Του χορού των Πατέρων, μονής Αγάθωνος, θεοφιλέστατον θύτην, και Φθίας άνδρα λαμπρόν, των πενήτων την χαράν, και ακριβέστατον, αμαρτανόντων ποδηγόν, πρεσβυτέρων του Χριστού, τον τύπον της ευσεβείας, τον Βησσαρίωνα πάντες, από καρδίας ανυμνήσωμεν.
Ήχος γ΄. Την ωραιότητα
Τον θεοφώτιστον, Χριστού πρεσβύτερον, και ευσεβέστατον, πιστών διδάσκαλον, Μονής Αγάθωνος καρπόν, πενήτων την προστασίαν, τον επιστηρίξαντα, το ορθόδοξον πλήρωμα,διδαχαίς και θαύμασι, Βησσαρίωνα όσιον, τιμήσωμεν αυτώ εκβοώντες· Χαίροις ώ άνερ χριστοφόρε