Δείτε το βίντεο
Το θέμα του Αντιχρίστου, του χαράγματος και των εσχάτων, αναλύεται με βάση την ερμηνεία των Αγίων Πατέρων και την Αποκάλυψη του Ιωάννη.
Εισαγωγή και Σκοπός της Παρουσίασης
Η παρουσίαση έχει ως σκοπό να βάλει τα πράγματα στη θέση τους, ώστε ο κόσμος να σταματήσει να φοβάται και να μην τρομοκρατείται από όσα ακούγονται σχετικά με το βάφτισμα, το χάραγμα και τα γεγονότα των εσχάτων ημερών. Πολλά ακούγονται γενικότερα, αλλά είναι σημαντικό να τοποθετηθούν τα πράγματα σωστά.
Χρησιμοποιείται το κείμενο Τρεις Καππαδόκες ερμηνεύουν την Αποκάλυψη που έχει γραφτεί από τον πρωτοπρεσβύτερο Ιωάννη Φωτόπουλο, ο οποίος εξηγεί τα θέματα με κατανοητό τρόπο. Η ερμηνεία βασίζεται στους Αγίους Τρεις Καππαδόκες Πατέρες, τον Άγιο Ανδρέα Καισαρείας, τον Άγιο Αρέθα Καισαρείας, τον Όσιο Παΐσιο και άλλους ερμηνευτές και Πατέρες της Εκκλησίας. Στόχος είναι οι ακροατές να μην φοβηθούν αργότερα και να μην τρομοκρατούνται από κανέναν.
Ο Κορονοϊός και η Σημερινή Συγκυρία
Η συζήτηση για τον Αντίχριστο και το χάραγμα εντάθηκε με αφορμή τον κορονοϊό, τον εγκλεισμό και τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στην υγεία και την ελευθερία των ανθρώπων από τις μεθόδους αντιμετώπισής του, όπως οι περιορισμοί και τα εμβόλια. Ενώ αντιδράσεις υπήρχαν και παλαιότερα (π.χ. για τις ταυτότητες), δεν ήταν τόσο έντονες όσο μετά τον κορονοϊό. Πολλοί πιστοί, βιώνοντας μια παγκόσμια οργανωμένη επίθεση κατά του ανθρώπου και ζώντας περιορισμούς και αποκλεισμό, βλέπουν αναλογίες μεταξύ της σημερινής καταπάτησης της ελευθερίας και των μέτρων που θα επιβάλει ο Αντίχριστος στις έσχατες ημέρες σε όσους δεν λάβουν το χάραγμα.
Το “Μυστήριο της Ανομίας” και η Ερμηνεία της Προφητείας
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι το θέμα του Αντιχρίστου δεν είναι καινούργιο. Ο Απόστολος Παύλος, στη Β’ προς Θεσσαλονικείς επιστολή του, αναφέρει ότι το “μυστήριο της ανομίας” ήδη ενεργείται από την εποχή του. Σύμφωνα με Πατέρες της Εκκλησίας (όπως αναφέρει ο Πατήρ Αθανάσιος ο Μυτιληναίος), ο κάθε άνθρωπος λαμβάνει ένα “χάραγμα”, με την έννοια του καθορισμού της θέσης του απέναντι στον Χριστό, στην εποχή του.
Όσον αφορά την ερμηνεία της Αποκάλυψης και των προφητειών, οι πηγές υπογραμμίζουν με έμφαση ότι αυτή πρέπει να γίνεται με συγκεκριμένο τρόπο. Οι προφητείες δεν πρέπει να εξουθενώνονται, δηλαδή να ερμηνεύονται αυθαίρετα ή να τραβιούνται δεξιά και αριστερά. Μια προφητεία είναι θεόπνευστη και μπορεί να εξηγηθεί μόνο από θεόπνευστο άνθρωπο ή τους Πατέρες. Για να είναι μια προφητεία σωστή, πρέπει να συνδεθεί η προφητεία με το γεγονός που την εκπληρώνει. Αυτό διαφέρει από την απλή πρόβλεψη, η οποία βασίζεται σε ανθρώπινη γνώση και ανάλυση (π.χ. οικονομική πρόβλεψη).
Η κατανόηση της Αγίας Γραφής και ιδίως της Αποκάλυψης δεν γίνεται διαβάζοντας πέντε άγνωστες σελίδες στο διαδίκτυο. Δεν γινόμαστε θεολόγοι από το Google. Γινόμαστε καλοί πιστοί όταν διαβάζουμε την Αγία Γραφή ερμηνευμένη από τους Πατέρες της Εκκλησίας και όχι κατά το δοκούν. Η ερμηνεία κατά το δοκούν οδηγεί σε διαφορετικά συμπεράσματα για τον καθένα, όπως κάνουν οι Προτεστάντες. Η Αγία Γραφή εξηγείται μόνο από τους Πατέρες. Αν κάποιος, ακόμα και ιερέας, εξηγεί ένα κομμάτι, πρέπει να το κατοχυρώσει μέσω των Πατέρων. Διαβάζοντας την Αγία Γραφή με τους Πατέρες και έχοντας την κατοχύρωσή τους, βρισκόμαστε με μαθηματική ακρίβεια στην πύλη της βασιλείας των ουρανών (με 99,9% βεβαιότητα). Αντίθετα, αν σκεφτόμαστε ορθολογιστικά ή κατά το δοκούν, δεν πρέπει να περιμένουμε να εισέλθουμε πουθενά.
Επίσης, η Αποκάλυψη είναι το τελευταίο βιβλίο της Αγίας Γραφής για συγκεκριμένο θεόπνευστο λόγο. Όλα τα βιβλία της Αγίας Γραφής έχουν τοποθετηθεί με θεόπνευστη σειρά, όπως δείχνει η συνέχεια στην Παλαιά Διαθήκη από τη Γένεση στον Ιησού του Ναυή. Στην Καινή Διαθήκη, τα Ευαγγέλια (Ματθαίος, Μάρκος, Λουκάς, Ιωάννης) έχουν συγκεκριμένη σειρά και σκοπό. Ο Ματθαίος και ο Μάρκος απευθύνονται σε Εβραίους και συνδέουν τις προφητείες της Παλαιάς με τον Χριστό. Ο Λουκάς, ως γιατρός, χρησιμοποιεί άλλη ορολογία. Ο Ιωάννης στο Ευαγγέλιό του επικεντρώνεται στη θεϊκή φύση του Ιησού, ενώ τα τρία πρώτα (Συνοπτικά) δείχνουν περισσότερο την ανθρώπινη φύση. Χωρίς να κατανοήσουμε τα πρώτα τρία, δεν κατανοούμε τον Ιωάννη, και χωρίς τον Ιωάννη και τις Πράξεις των Αποστόλων κ.λπ., δεν μπορούμε να κατανοήσουμε την Αποκάλυψη. Πολλοί κάνουν λάθος νομίζοντας ότι μπορούν να καταλάβουν τα πάντα πηγαίνοντας κατευθείαν στην Αποκάλυψη.
Επιπλέον, η ερμηνεία της Αποκάλυψης απαιτεί πνευματική ωριμότητα και βαθιά μελέτη. Ένας νέος άνθρωπος, 25-30 ετών, δεν μπορεί να έχει φτάσει στην κατανόησή της. Χρειάζονται χρόνια ερμηνείας ακόμα και για ένα βιβλίο όπως ο Ησαΐας (περίπου 4,5 χρόνια για 66 κεφάλαια). Για την Αποκάλυψη, χρειάζεται να είναι κανείς σε ηλικία 60-65 ετών για να έχει άποψη.
Ο Αντίχριστος και η Σατανική Τριάδα
Σύμφωνα με την Αποκάλυψη και την ερμηνεία των Πατέρων, στις έσχατες ημέρες εμφανίζεται μια σατανική τριάδα. Αυτή αποτελείται από:
1. Τον Δράκοντα πυρός: Αυτός ταυτίζεται με τον Σατανά. Είναι ο κόκκινος δράκος.
2. Το Θηρίο από τη Θάλασσα: Αυτό ταυτίζεται με τον Αντίχριστο. Βγαίνει από την πολυτάραχη άβυσσο του βίου ή από την κόλαση, όπου βασιλεύει ο Σατανάς.
3. Το Θηρίο από τη Γη: Αυτό ταυτίζεται με τον Ψευδοπροφήτη. Βγαίνει από την γήινη και χαμερπή πολιτεία. Είναι ο πρόδρομος του Αντιχρίστου.
Η ερμηνεία αυτή βασίζεται σε παλαιούς ερμηνευτές όπως ο Άγιος Ανδρέας Καισαρείας και ο Άγιος Αρέθας Καισαρείας, καθώς και σε νεότερους όπως ο Αρχιμανδρίτης Ιωήλ Γιαννακόπουλος, ο πατήρ Χαράλαμπος Βασιλόπουλος, ο πατήρ Αθανάσιος Μυτιληναίος και καθηγητές πανεπιστημίου όπως οι Παναγιώτης Μπρατσιώτης, Τρεμπέλας και Ανδρέας Θεοδώρου.
Ο Αντίχριστος θα είναι άνθρωπος, ταυτισμένος με το θέλημα του Σατανά και πλήρης σατανικής δυνάμεως. Ο Δράκων (Σατανάς) του δίνει τη δύναμή του, τον θρόνο του και την εξουσία του. Σκοπός του έργου του Αντιχρίστου είναι να λατρευθεί ως Θεός ο δράκων, ο Σατανάς, μέσω της προσκύνησης του ίδιου του Αντιχρίστου. Όλοι οι άνθρωποι του κόσμου θα προσκυνήσουν τον Αντίχριστο και θα θαυμάσουν τη δύναμή του.
Οι Δύο Φάσεις της Δράσης του Αντιχρίστου
Η συνολική προσπάθεια του Αντιχρίστου εκτείνεται σε δύο φάσεις, με συνολική διάρκεια 7 χρόνια. Αυτό βασίζεται στην ερμηνεία του προφήτη Δανιήλ από τον Άγιο Ιερομάρτυρα Ιππόλυτο. Ο Δανιήλ (μιλώντας εκ στόματος Θεού) αναφέρει μια “εβδομάδα” (7 χρόνια).
- Πρώτη Φάση: Είναι το ήμισυ της εβδομάδας, δηλαδή 3,5 χρόνια. Κατά τους Πατέρες (Ιππόλυτο, Εφραίμ το Σύρο, Κύριλλο Ιεροσολύμων), ο Αντίχριστος εμφανίζεται ως πραής, αγαπητικός, ευλαβής, ειρηνοποιός, φιλόξενος, ελεήμων, γενικώς ενάρετος. Ενεργεί ψευδοθαύματα για να πλανήσει, αν είναι δυνατόν, τους εκλεκτούς. Προσοχή στα θαύματα είναι απαραίτητη, καθώς και ο Αντίχριστος θα κάνει θαύματα, ακόμη και νεκραναστάσεις, μιμούμενος τον Χριστό. Τα θαύματα του Κυρίου έχουν μονιμότητα ως έργα του Δημιουργού. Η πίστη στην Ορθοδοξία δεν είναι αναγκαστική. Ο Κύριος είπε “Μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες”, δείχνοντας την αξία της πίστης χωρίς να δεις. Ο κίνδυνος της σύγχυσης πηγών (θεωρώντας ένα θαύμα από τον διάβολο ως θεϊκό ή αντίστροφα) μπορεί να οδηγήσει σε βλασφημία του Αγίου Πνεύματος.
Κατά την πρώτη φάση, για 1260 ημέρες (3,5 χρόνια), κηρύττουν οι δύο προφήτες, ο Ηλίας και ο Ενώχ (κυρίαρχη άποψη της Εκκλησίας, αν και κάποιοι θεωρούν και τον Μωυσή λόγω των πληγών του Φαραώ). Επιτελούν πολλά θαύματα για να αποτρέψουν τη λατρεία του Αντιχρίστου.
-
Μετά την Πρώτη Φάση: Αφού περάσουν τα 3,5 έτη, το θηρίο που ανεβαίνει από την άβυσσο, ο Αντίχριστος, θα καταφέρει να φονεύσει τους προφήτες. Τα πτώματά τους θα είναι άταφα και θα τα βλέπουν όλοι οι άνθρωποι για 3,5 ημέρες. Μετά από αυτές τις ημέρες, οι προφήτες θα αναστηθούν και θα ανέλθουν στον ουρανό.
-
Δεύτερη Φάση: Είναι το άλλο ήμισυ της εβδομάδας, δηλαδή τα υπόλοιπα 3,5 χρόνια (42 μήνες). Σε αυτή τη φάση, το θηρίο θα πολεμήσει τους πιστούς για να τους αναγκάσει να προσκυνήσουν. Η προσκύνηση του Αντιχρίστου είναι ο μεγαλύτερος στόχος του διαβόλου. Η πάλη αυτή είναι πνευματική, όχι υλική.
Ο Ψευδοπροφήτης και το Χάραγμα
Το έργο του Αντιχρίστου υποβοηθείται από το δεύτερο θηρίο, τον Ψευδοπροφήτη. Ο Ψευδοπροφήτης χαρακτηρίζεται ως εκτελεστικό όργανο του Αντιχρίστου, καθώς ο Αντίχριστος του μεταβιβάζει μέρος της εξουσίας του.
Το κύριο έργο του Ψευδοπροφήτη είναι να πείσει τους ανθρώπους, κυρίως τους πιστούς, να προσκυνήσουν τον Αντίχριστο. Για να το πετύχει αυτό, θα κάνει πολλά εντυπωσιακά ψευδοθαύματα. Επίσης, θα απειλεί με θάνατο όσους δεν προσκυνήσουν την εικόνα του Αντιχρίστου, δείχνοντας έλλειψη σεβασμού για την ελευθερία του ανθρώπου.
Ο Ψευδοπροφήτης ενεργεί για να δοθεί σε όλους – μικρούς και μεγάλους, πλούσιους και φτωχούς, ελεύθερους και δούλους – χάραγμα στην δεξιά χείρα ή στο μέτωπό τους. Το χάραγμα είναι το όνομα του θηρίου ή ο αριθμός του ονόματός του, ο οποίος είναι το 666. Όσοι δεν έχουν το χάραγμα δεν θα μπορούν να αγοράσουν ή να πουλήσουν. Αυτός ο οικονομικός αποκλεισμός έχει προφητευτεί με σαφήνεια.
Το χάραγμα προέρχεται από τον Αντίχριστο, αλλά την ευθύνη για τη χορήγησή του στους ανθρώπους θα έχει ο Ψευδοπροφήτης.
Το Χρονοδιάγραμμα του Χαράγματος και η “Προπόνηση”
Η πηγή αναφέρει ότι το πιθανότερο είναι το χάραγμα να αρχίσει να δίνεται από τον Ψευδοπροφήτη πριν από τη δεύτερη φάση της ενεργού δράσης του Αντιχρίστου. Αν ξεκινήσει πριν τη δεύτερη φάση, αυτό σημαίνει ότι θα δίνεται μέσα στην πρώτη φάση. Όμως, η πρώτη φάση χαρακτηρίζεται από το κήρυγμα των προφητών Ηλία και Ενώχ. Δεδομένου ότι οι προφήτες δεν έχουν εμφανιστεί ακόμα, το χάραγμα δεν έχει ξεκινήσει να δίνεται ήδη.
Ό,τι περνάμε μέχρι τώρα (π.χ. περιορισμοί λόγω κορονοϊού, ταυτότητες) δεν είναι το χάραγμα, αλλά μία προπόνηση. Ο διάβολος μας προπονεί για να δει ποιος δέχεται αυτή την προετοιμασία και ποιος όχι. Το χάραγμα δεν δίνεται εάν ο άνθρωπος δεν το θέλει.
Ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης, ως ερμηνευτής με προφητικό χάρισμα, επισημαίνει ότι οι αντιχριστιανικές δυνάμεις, μέσω καρτών εξυπηρετήσεως και ηλεκτρονικών ταυτοτήτων, θα προχωρήσουν “πονηρά” στο χάραγμα, στο “σφράγισμα”. Μας συνιστά με αγάπη να μην παραλαμβάνουμε αυτές τις ταυτότητες, όχι γιατί είναι το σφράγισμα, αλλά γιατί είναι η προπόνηση. Μας ζητά να διατηρούμε όχι άγχος και αγωνία, αλλά “καλή ανησυχία” με εγρήγορση και προσευχή.
Σχετικά με την ηλεκτρονική ταυτότητα, ο πατέρας Παύλος λέει όσοι μπορούν να την αποφύγουν, ας την αποφύγουν.
Ο Αρχιμανδρίτης Νεκτάριος Μουλατσιώτης συμφωνεί ότι η ταυτότητα δεν είναι το χάραγμα, αλλά συμβουλεύει αποφυγή αν είναι εφικτό. Είναι σημαντικό να προσέχουμε τις ψυχές μας και να μην τρομοκρατούμαστε.
Οι Δοκιμασίες των Πιστών και η Θεία Πρόνοια
Οι δοκιμασίες για τους πιστούς κατά τα χρόνια της κυριαρχίας του Αντιχρίστου θα είναι δύσκολες, ιδίως τα 3,5 χρόνια της δεύτερης φάσης που θα είναι μαρτυρικά. Κάποιοι θα υποστούν μαρτυρικό θάνατο, αν λάβουν το χάρισμα από τον Θεό. Άλλοι θα κρύβονται σε απόμακρους τόπους (βουνά, σπηλιές). Άλλοι θα υποστούν βάσανα, διωγμούς και ταλαιπωρίες. Και άλλοι μόνο οικονομική στένωση και αποκλεισμό από τα επίγεια αγαθά.
Όμως, ο Κύριος θα ενισχύσει δυναμικά τους πιστούς. Η Αποκάλυψη αναφέρει έναν άγγελο από ανατολής που έχει τη σφραγίδα του ζώντος Θεού και φωνάζει να μην γίνει καμία καταστροφή μέχρι να σφραγιστούν οι δούλοι του Θεού στα μέτωπά τους. Αυτό το κομμάτι δίνει τεράστιο κουράγιο, θάρρος και δύναμη. Άφθονη χάρη θα δοθεί στους χριστιανούς με τη σφραγίδα του Χριστού για να αντέξουν όλες τις θλίψεις και τις δοκιμασίες και να μείνουν πιστοί. Αν και θα υπάρχουν δάκρυα και πόνος, οι Πατέρες ενθαρρύνουν τους πιστούς γνωρίζοντας από την Αγία Γραφή ότι η διάρκεια αυτής της κατάστασης είναι μικρή. Ο Άγιος Ιππόλυτος ερμηνεύει ότι ο Θεός, ο εύσπλαχνος και φιλάνθρωπος, δεν θα εγκαταλείψει το ανθρώπινο γένος χωρίς παρηγοριά. Θα συντομεύσει εκείνες τις μέρες και τον χρόνο των 3,5 ετών για χάρη όσων κρύφτηκαν. Οι μέρες αυτές θα περάσουν βιαστικά και η βασιλεία του Αντιχρίστου θα καταργηθεί γρήγορα. Θα έρθει ο Ιησούς Χριστός να κρίνει ζώντας και νεκρούς.
Επιπλέον, οι Άγιοι Πατέρες βεβαιώνουν ότι ο Κύριος δεν θα στερήσει από τους πιστούς, που θα στερηθούν κάθε δυνατότητα συναλλαγής λόγω της αντιχριστιανικής εξουσίας, τα απαραίτητα για την επιβίωσή τους. Υπάρχει ιστορικό προηγούμενο σε αυτό: ο Θεός έθρεψε τους Ισραηλίτες στην έρημο με μάννα εξ ουρανού. Έτσι, ο Θεός θα ταΐζει και τους ανθρώπους που δεν θα πάρουν το χάραγμα και θα τους κυνηγά ο Αντίχριστος. Η επιβίωση είναι σίγουρη, και ας μην είναι πολυτελής.
Το Προσκύνημα, ο Πειρασμός και η Σωτηρία
Η προσκύνηση στον Αντίχριστο είναι κεντρικό ζήτημα. Ο διάβολος στον πειρασμό του Κυρίου στην έρημο ζήτησε από τον Χριστό (ως άνθρωπο) να τον προσκυνήσει, προσφέροντας του όλες τις βασιλείες του κόσμου. Το μεγαλύτερο όνειρο του διαβόλου είναι να τον προσκυνήσει ο άνθρωπος, διότι ο άνθρωπος είναι “κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν” Θεού, και έτσι ο διάβολος θεωρεί ότι προσκυνάται ο ίδιος ο Θεός (μια βλάσφημη σκέψη). Ο Κύριος αποκρίθηκε με αγανάκτηση “Ύπαγε οπίσω μου Σατανά, γέγραπται γαρ Κύριον τον Θεόν σου προσκυνήσεις και αυτόν μόνον λατρεύσεις”. Η πάλη είναι κυρίως πνευματική, όχι με “οστά και αίμα”, αλλά με πνεύματα.
Αυτοί που θα νικήσουν το θηρίο με την πίστη και την ομολογία τους θα κληρονομήσουν τα ουράνια αγαθά. Ο Ιωάννης είδε στην Αποκάλυψη αυτούς που νίκησαν το θηρίο, την εικόνα του και τον αριθμό του ονόματός του. Αυτοί έχουν κιθάρες του Θεού, ψάλλουν με χαρά και θα εισέλθουν στην Καινή Ιερουσαλήμ, τη σκηνή του Θεού με τους ανθρώπους. Ο Κύριος θα εξαλείψει κάθε δάκρυο από τα μάτια τους και θα τους δώσει να πιουν από το ύδωρ της ζωής.
Αντίθετα, τα πράγματα θα καταλήξουν χειρότερα για αυτούς που θα δεχθούν το χάραγμα. Ένας άγγελος προειδοποιεί ότι όποιος προσκυνήσει το θηρίο και την εικόνα του και λάβει το χάραγμα, θα βασανιστεί με πυρ και θείο ενώπιον των αγγέλων και του Αρνίου, και δεν θα έχει ανάπαυση ημέρας και νυκτός. Η τιμωρία του Αντιχρίστου και όσων αθέτησαν την πίστη και τον προσκύνησαν προφητεύεται στο 20ο κεφάλαιο της Αποκάλυψης.
Πώς να Αντιμετωπίσουμε τους Εσχάτους Καιρούς
Για να είμαστε έτοιμοι, πρέπει να μην ακολουθούμε τους πολλούς, αλλά να αποφεύγουμε οτιδήποτε μπορούμε να αποφύγουμε (π.χ. την ταυτότητα αν είναι εφικτό). Αυτό μας μαθαίνει να αποφεύγουμε τις κακοτοπιές και να γινόμαστε πιο ερευνητικοί στην πίστη. Όμως, πάντα με βάση τις απόψεις των Πατέρων.
Το μεγαλύτερο λάθος είναι η τρομοκρατία. Ο φόβος μπορεί να είναι φυσιολογικός, αλλά ο πανικός σε παραλύει. Πάνω απ’ όλα, δεν πρέπει να φοβόμαστε και να μην τρομοκρατούμαστε. Για να έρθει το χάραγμα, πρέπει να προηγηθεί η εκπλήρωση άλλων προφητειών.
Μπορεί να είμαστε ήδη “σφραγισμένοι” στην εποχή μας με βάση τη θέση μας απέναντι στον Χριστό. Η αγάπη προς τον Χριστό μας βάζει στην κατάσταση του υιού, όχι του φοβισμένου δούλου. Ο υιός σκέφτεται και μιλάει με τον Πατέρα (προσεύχεται), και ο Θεός του δίνει συμβουλή. Δεν αρκεί να ψάχνουμε παντού, αν δεν ρωτάμε τον Θεό. Πρέπει να “πιάσουμε τον χιτώνα του Χριστού και να μην τον αφήνουμε”.
Η ρίζα για την πνευματική ετοιμότητα είναι το άνοιγμα και η μελέτη της Αγίας Γραφής. Χωρίς την Αγία Γραφή, χάνουμε την κατεύθυνση.
Κατά τη διάρκεια των δύσκολων χρόνων, ο Θεός δεν θα αφήσει το πλάσμα Του να χαθεί. Μας έφτιαξε για να σωθούμε. Πιθανόν θα υπάρχει ένας “Μωυσής” ή δύο Θεόπνευστοι καθοδηγητές, ανάλογα με τις ανάγκες του πλήθους. Αυτούς τους καθοδηγητές θα τους αναγνωρίσουν όσοι είναι κοντά στον Χριστό, όπως ο Χριστός έδειξε τον Μωυσή στους Εβραίους.
Αν και ο ναός του Σολομόντα δεν είναι ακόμα έτοιμος (μόνο μια μακέτα υπάρχει, πιθανόν με τη συμμετοχή ελευθεροτεκτόνων), αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση.
Ο Άγιος Παΐσιος εκφράζει αισιοδοξία, λέγοντας ότι “Μετά την μπόρα τη δαιμονική, θα έρθει η λιακάδα η θεϊκή”.
Συμπεράσματα
Η κατανόηση των εσχάτων απαιτεί βαθιά μελέτη της Αγίας Γραφής με την καθοδήγηση των Πατέρων. Ο Αντίχριστος και το χάραγμα είναι πραγματικότητες προφητευμένες στην Αποκάλυψη. Η δράση του Αντιχρίστου έχει δύο φάσεις, συνολικά 7 χρόνια, και υποβοηθείται από τον Ψευδοπροφήτη. Το χάραγμα είναι ο αριθμός 666 ή το όνομα του θηρίου, δίνεται από τον Ψευδοπροφήτη, και οδηγεί σε οικονομικό αποκλεισμό όσους το αρνούνται. Η σημερινή εποχή θεωρείται προετοιμασία, όχι ακόμα η περίοδος του χαράγματος. Οι πιστοί θα υποστούν διωγμούς, αλλά ο Θεός θα τους προστατεύσει με τη σφραγίδα Του και θα τους θρέψει. Οι μέρες των δοκιμασιών θα συντομευτούν. Η πίστη, η εγρήγορση, η προσευχή και η προσκόλληση στον Χριστό είναι απαραίτητες. Όσοι νικήσουν θα κληρονομήσουν την αιώνια ζωή, ενώ όσοι δεχθούν το χάραγμα θα υποστούν βασανισμό. Δεν πρέπει να τρομοκρατούμαστε, αλλά να έχουμε πνευματική εγρήγορση.