Τριώδιο ονομάζεται, σύμφωνα με τους κανόνες της ορθόδοξης χριστιανικής εκκλησίας, η περίοδος που ξεκινά την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου και τελειώνει το Μεγάλο Σάββατο.
Την ονομασία της την έχει πάρει από το ομώνυμο εκκλησιαστικό βιβλίο. Αυτό το βιβλίο, που όπως είπαμε καλείται επίσης Τριώδιο, περιλαμβάνει τους ύμνους που ψάλλονται στις εκκλησίες την συγκεκριμένη περίοδο.
Οι ύμνοι αυτοί έχουν τρεις ωδές σε αντίθεση με τους υπόλοιπους ύμνους τις εκκλησίας μας που έχουν εννέα ωδές. Αυτός είναι και ο λόγος που το βιβλίο αυτό, και κατ’ επέκταση και η συγκεκριμένη χρονική περίοδος, ονομάστηκαν Τριώδιο.
Οι ύμνοι του Τριωδίου γράφτηκαν από τον 5ο έως τον 15ο αιώνα μ.Χ. Χειρόγραφα των ύμνων του Τριωδίου σώζονται από τον 10ο αιώνα μ.Χ. ενώ για πρώτη φορά τυπώθηκε, το εν λόγω βιβλίο, στα Ελληνικά το 1522μ.Χ. στην Βενετία.
Επιστρέφοντας στο Τριώδιο, ως χρονική περίοδο, να αναφέρουμε ότι τις τρεις πρώτες εβδομάδες του, οι χριστιανοί ετοιμάζονται για την μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής. Κάθε Κυριακή αυτών των εβδομάδων έχει την δική της σημειολογία την οποία και θα αναλύσουμε στην συνέχεια του κειμένου.
Η πρώτη, η Κυριακή του Τελώνη και Φαρισαίου προτρέπει τους Χριστιανούς να είναι ταπεινοί όπως ο Τελώνης και όχι υπερήφανοι όπως ο Φαρισαίος.
Η δεύτερη, η Κυριακή του Ασώτου διδάσκει την αξία της μετάνοιας και το μεγαλείο της συγχωρέσεως.
Το Σάββατο πριν από την τρίτη Κυριακή ονομάζεται Ψυχοσάββατο ή Σάββατο των Ψυχών. Καθιερώθηκε από την εκκλησία ως ημέρα που προσευχόμαστε και προσφέρουμε κόλλυβα για όλους αυτούς που για διάφορους λόγους δεν μνημονεύονται σε μνημόσυνα. Όπως είναι άνθρωποι που δεν τους απέμειναν συγγενείς ώστε να τους κάνουν μνημόσυνο. Παρόλο που κάθε Σάββατο του έτους είναι αφιερωμένο από την εκκλησία μας στους θανώντες, το συγκεκριμένο Σάββατο έχει ιδιαίτερη σημασία επειδή ακολουθεί η Κυριακή της Απόκρεω η οποία αναφέρεται στην Δευτέρα Παρουσία του Χριστού και έτσι παρακαλούμε το Θεό από την προηγουμένη να τους αναπαύσει.
Η τρίτη, η Κυριακή της Απόκρεω, όπως αναφέραμε και προηγουμένως, αναφέρεται στην Δευτέρα Παρουσία, στην κρίση που θα λάβει χώρα τότε, καθώς και στην χριστιανική αγάπη. Ονομάζεται έτσι επειδή είναι η τελευταία ημέρα που οι Χριστιανοί επιτρέπεται να φάνε κρέας. Η βδομάδα που ξεκινά ονομάζεται και εβδομάδα της Τυρινής ή Τυροφάγου. Βδομάδα που επιτρέπεται η βρώση τυροκομικών, αυγών και ψαριών.
Η τέταρτη, η Κυριακή της Τυροφάγου, αναφέρεται στην εξορία των πρωτόπλαστων από τον Παράδεισο. Το Ευαγγέλιο της ημέρας παροτρύνει τους πιστούς να νηστεύουν χωρίς να το επιδεικνύουν, να συγχωρούν όσους τους έχουν βλάψει και να διάγουν βίο ενάρετο και ελεήμονα.
Ακολουθεί η Καθαρά Δευτέρα, όπου με αυτήν ξεκινά η περίοδος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Περίοδος νηστείας, προσευχής, περισυλλογής που μας προετοιμάζει για την μεγάλη Εβδομάδα και την Ανάσταση του Κυρίου. Ονομάζεται Μεγάλη Τεσσαρακοστή ή Μεγάλη Σαρακοστή γιατί μιμείται την σαρανταήμερη νηστεία που έκανε ο Χριστός. Επίσης λέγεται Μεγάλη για να ξεχωρίζει από την νηστεία των Χριστουγέννων.
Π.Χ.
Καρναβάλι – Απόκριες! Δείτε το Αφιέρωμα της Ματιάς για τις Απόκριες και το Καρναβάλι, κάνοντας κλικ εδώ!
