Η Μορφή του Χριστού: Ο Απόστολος Παύλος επιθυμεί οι Χριστιανοί να μορφώνονται σύμφωνα με τον Ιησού Χριστό, να ενσαρκώνουν τις αρετές και την ομορφιά Του.
Η Νήψη: Μια εσωτερική εργασία που στοχεύει στον καθαρισμό του υποσυνείδητου και στην κάθαρση της καρδιάς από τα αμαρτωλά πάθη, οδηγώντας στη γέννηση του νέου ανθρώπου.
Η Προσευχή και η Νήψη: Η νήψη ενισχύει την προσευχή, ενώ η προσευχή στηρίζει τη νήψη, δημιουργώντας μια δυναμική σχέση μεταξύ πνευματικής αφύπνισης και επικοινωνίας με το θείο.
Νήψη
Ορισμός και Σκοπός της Νήψης
Η νήψη είναι μια εσωτερική εργασία που στοχεύει στον καθαρισμό του υποσυνειδήτου από τα λάθη της απρόσεκτης ζωής και στην κάθαρση της καρδιάς από αμαρτωλά πάθη. Σκοπός της είναι η γέννηση του καινούριου ανθρώπου, «ο καταχριστών κτισμένος, ο καθομοίωσιν Θεού». Η νήψη επιδιώκει την καθομοίωση με τον Θεό, καθιστώντας τον άνθρωπο αληθινή κατοικία του Θεού.
Ονομασίες και Έννοια της Νήψης
Οι Άγιοι Πατέρες χρησιμοποιούν διάφορες ονομασίες για τη νήψη, όπως τήρηση του νου, φυλακή του νου, προσοχή του νοός και φυλακή της καρδιάς. Όλες αυτές οι ονομασίες αναφέρονται στην ίδια εσωτερική εργασία που αφορά τον καθαρισμό του νου και της καρδιάς από τις αμαρτωλές επιθυμίες. Η νήψη θεωρείται από τους πατέρες «μακαρία και θρησολογία». Είναι μια κοπιώδης και οδυνηρή εσωτερική εργασία που στοχεύει στην κάθαρση της καρδιάς από τα αμαρτωλά πάθη.
Η Νήψη στην Αγία Γραφή
Η αξία της νήψης τονίζεται τόσο στην Παλαιά όσο και στην Καινή Διαθήκη.
Παλαιά Διαθήκη: Η εντολή για την άσκηση της νήψης δόθηκε στον Αδάμ στον Παράδεισο με την εντολή «εργάζεσθε αυτόν και φυλάσσιν», δηλαδή με επιμέλεια και προστασία. Στο Δευτερονόμιο, τονίζεται η σημασία του να μην αφήνουμε να γεννηθεί στην καρδιά “ρήμα κρυπτών … ανώμημα”, δηλαδή πονηρός λογισμός. Αυτή η εντολή αναφέρεται στην προσοχή και την προστασία της καρδιάς από τους πονηρούς λογισμούς.
Καινή Διαθήκη: Στην Καινή Διαθήκη, ο Χριστός δίνει έμφαση στην εσωτερική καθαρότητα, από την οποία εξαρτάται και η εξωτερική. Η επί του Όρους ομιλία θεωρείται νυπτική ομιλία. Ο Χριστός προτρέπει τους πιστούς να προσέχουν τις καρδιές τους ώστε να μην βαρύνουν από κραιπάλη, μέθη και βιωτικές φροντίδες. Όλα τα Ευαγγέλια είναι γεμάτα από νυπτικές προτροπές.
Τρόποι Άσκησης της Νήψης
Για την καλλιέργεια της νήψης, οι Πατέρες της Εκκλησίας προτείνουν τα εξής:
- Προσοχή: Να μην επιτρέπουμε σε κανένα λογισμό να εισέλθει στην καρδιά, ακόμα και αν φαίνεται καλός, καθώς ο διάβολος χρησιμοποιεί τους δήθεν καλούς λογισμούς για να γεμίσει την καρδιά με κακία.
- Αντίρρηση: Να αντιστεκόμαστε άμεσα και με οργή στους πονηρούς λογισμούς, όπως ο Χριστός είπε στον Πέτρο «Ύπαγε οπίσω μου σατανά», δηλώνοντας ότι δεν φρονεί τα του Θεού.
- Προσευχή: Να καλούμε τον Χριστό με στεναγμούς αμέσως μετά την αντίληψη του πονηρού λογισμού, ώστε να παραλύει και να διώχνεται ο εχθρός με το όνομα του Χριστού.
- Ταπείνωση: Είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση των περήφανων δαιμόνων, καθώς ο Κύριος «περηφάνοις αντιτάσσεται, ταπεινοίς δίδωσι χάριν». Η ταπείνωση βοηθάει να διατηρείται η βοήθεια του Χριστού στην καρδιά.
Η Νήψη και οι Λογισμοί
Η νήψη είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση των πονηρών λογισμών που αποστέλλει ο διάβολος. Όταν ένας πονηρός λογισμός εμφανιστεί, πρέπει αμέσως να ανατρέπεται. Η διαδικασία που ακολουθείται είναι η εξής:
- Προσβολή λογισμού: Ο πονηρός λογισμός εισβάλλει στην καρδιά.
- Συνδυασμός: Οι δικοί μας λογισμοί αναμειγνύονται με τους πονηρούς λογισμούς και αρχίζει διάλογος.
- Συγκατάθεση: Ακολουθεί η συμφωνία στο κακό.
- Κατενέργεια αμαρτίας: Τέλος, εκδηλώνεται η αμαρτία στην πράξη.
Η νήψη αποτρέπει αυτή τη διαδικασία, ανατρέποντας τους δαιμονικούς λογισμούς αμέσως στην αρχή.
Σχέση της Νήψης με την Προσευχή και τη Δευτέρα Παρουσία
Η νήψη συνδέεται άμεσα με την προσευχή. Όπως είπε ο Κύριος, «αγρυπνείτε ούν εν παντή καιρώ δεόμενη». Η νήψη βοηθά την προσευχή και η προσευχή στηρίζει τη νήψη. Αυτές οι δύο εργασίες πρέπει να γίνονται κάθε στιγμή.
Επιπλέον, η νήψη συνδέεται με την εσχατολογική ενατένιση, την προσμονή της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού. Η εγρήγορση και η προσμονή για την έλευση του Κυρίου, αποτελούν και αυτές μορφή νήψης. Οι χριστιανοί, ως «παιδιά της ημέρας», οφείλουν να νήφουν, να είναι άγρυπνοι και σε επιφυλακή. Η νήψη είναι απαραίτητη για να εκφράσουμε την αυθεντικότητά μας και να γίνουμε κατοικία του Θεού.