• Ματιά
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΒΙΒΛΙΑ
  • ΤΑΞΙΔΙΑ
  • ΔΙΑΦΟΡΑ
  • ΣΠΙΤΙ
  • ΕΓΡΑΨΑΝ
  • ΕΙΔΑ
  • ΤΑΙΝΙΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
Ματιά .: Έγραψαν .: Άρθρα - Μελέτες .: Μοτίβα σε βίους αγίων

Επίκαιρα

Μοτίβα σε βίους αγίων

  • Άρθρα - Μελέτες
# Αμαλία Κ. Ηλιάδη αρακά

Μοτίβα σε βίους αγίων των πρώτων χριστιανικών χρόνων

Μελετώντας τα αγιολογικά κείμενα των πρώτων χριστιανικών χρόνων (1ος-3ος αι. μ.Χ.) και της πρώιμης βυζαντινής περιόδου (3ος-6ος αι. μ.Χ.), αποδελτίωσα σωρεία πληροφοριών οι οποίες φωτίζουν, από πολλές απόψεις, το πολύπτυχο μιας πολύπλοκης, αντιφατικής και μεταβατικής κοινωνίας όπως η κοινωνία της πρωτοβυζαντινής περιόδου. Οι ίδιες οι πληροφορίες με την ιδιόμορφη φύση τους κατευθύνουν το μελετητή στον εντοπισμό βασικών θεματικών περιοχών προς ανάλυση και μελέτη.

Παρακάτω αναφέρω τις βασικές αυτές θεματικές περιοχές με σκοπό τη σφαιρική κατόπτευση της φύσης του υλικού των αγιολογικών κειμένων της πρωτοβυζαντινής περιόδου:

1. Η Ελληνική αρχαιότητα (τέχνη, θρύλοι, μύθοι, παραδόσεις, συγκροτημένη μυθολογία, ναοί κ.ά. πολιτισμικά στοιχεία) όπως συναντάται στα αγιολογικά κείμενα. Η στάση των κειμένων αυτών απέναντί της:
α) πάντα αρνητική επιφανειακά
β) όμως πέρα από την επιφάνεια, στο βάθος των πραγμάτων, η αρχαία ελληνική σκέψη, ο πολιτισμός, η μυθολογία και η παράδοση διεμβολίζουν τα αγιολογικά κείμενα και επιβιώνουν μέσω αυτών: πολλά στοιχεία της ελληνικής αρχαιότητας ιχνηλατούνται στα Μαρτυρολόγια και στα Συναξάρια απ’ τον 2ο-3ο αι. ως τον 6ο μ.Χ. αι.

2. Έμφαση στους αρχαίους θρύλους και μύθους που «περνούνε» στα αγιολογικά κείμενα, είτε αυτούσιοι είτε σε παραλλαγές (ελαφρώς παραλλαγμένοι).

3. Βασανιστήρια μαρτύρων: τρόποι, «μηχανές», φρικτές επινοήσεις βασανισμού.

4. Πλούσιοι και φτωχοί μάρτυρες και άγιοι κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες. Κοινωνικά στρώματα και θρησκεία, σχέση άλλοτε ανάλογη και άλλοτε αντίστροφη.

5. Φανατισμός και μισαλλοδοξία: διατάραξη οικογενειακών δεσμών και σχέσεων. Ιδεολογίες, θρησκευτικές ιδεολογίες ιδίως, και θρησκείες αποδεικνύονται, σε πολλές περιπτώσεις αυτής της κρίσιμης μεταβατικής περιόδου των πρώτων χριστιανικών αιώνων (χρόνων), ισχυρότερες απ’ τη συγγένεια του αίματος: γονείς προδίδουν τα παιδιά τους και το αντίστροφο πράγμα που οδηγεί σε χαλάρωση του κοινωνικού ιστού και της οικογενειακής αλληλεγγύης.(βία, φόβος, καχυποψία).

6. Υπερβολές στους αριθμούς των προσηλυτισθέντων στο Χριστιανισμό.

7. Θαύματα: αντανάκλαση των ατομικών και κοινωνικών αναγκών (π.χ. θεραπείες μεταδοτικών ασθενειών όπως η λέπρα κ.τ.λ.).

8. Πρώτα σημάδια ανόδου του Χριστιανισμού: αγιότητα και εξουσία. Μεταστροφή ηγεμόνων στο Χριστιανισμό: αρχή αυτοκρατορικής προστασίας προς την καινούρια, προηγουμένως διωκόμενη απηνώς, θρησκεία, και βαθμιαία καθιέρωσή της ως μοναδικής επίσημης θρησκείας του κράτους.

9. Ιστορικές και γεωγραφικές πληροφορίες για τόπους, ταξίδια (δρομολόγια), ναούς, μοναστήρια, αυτοκράτορες, ηγεμόνες και εν γένει πρόσωπα και πράγματα της πρώιμης βυζαντινής περιόδου, λιγότερο γνωστά από άλλες πηγές.

10. Αντιλήψεις, ιδέες, στάσεις για τα δύο φύλα (άνδρα-γυναίκα) σε σχέση με την αγιότητα.

11. Επαγγέλματα (επαγγελματικές κατηγορίες: στρατός, κατώτερα επαγγέλματα: σκηνοποιοί κ.τ.λ., ευγενείς, πλούσιοι γαιοκτήμονες με μεγάλη μόρφωση (θύραθεν παιδεία), δούλοι κ.τ.λ.

12. Αιρέσεις και καταπολέμησή τους (Οικουμενικές Σύνοδοι).

Εγγραφείτε στο NewsLetter της Ματιάς!

Κάνε εγγραφή στο NewsLetter της Ματιάς αφού διαβάσεις τους Όρους Χρήσης

13. Προφορικότητα-προφορικός πολιτισμός και διαπλοκή τους με τα αγιολογικά κείμενα της πρώιμης βυζαντινής περιόδου. Πολλές προφορικές λαϊκές διηγήσεις στα βασικά τους στοιχεία δομής και περιεχομένου, ιχνηλατούνται στα αγιολογικά κείμενα ως πλέγμα, ιστός και καμβάς του ξετυλίγματος της υπόθεσης-ιστορίας του βίου ενός αγίου. Αυτή η διάσταση προκύπτει απ’ τη μελέτη των αγιολογικών κειμένων της πρώιμης βυζαντινής περιόδου σε σχέση με την ελληνική αρχαιότητα και κυρίως σε σχέση με τους αρχαίους ελληνικούς μύθους. Αυτού του είδους η οπτική γωνία καθορίζει και το κύριο θέμα της μελέτης : ο κεντρικός άξονας γύρω απ’ τον οποίο επικεντρώνω την ανάλυσή μου είναι ακριβώς η προφορικότητα, λαϊκότητα των αγιολογικών κειμένων που, είτε γράφτηκαν είτε αναφέρονται στην πρωτοχριστιανική και πρωτοβυζαντινή περίοδο (2ος-6ος αι. μ. Χ.), παρουσιάζουν κοινά σημεία αναφοράς με πανάρχαιους κι αρχαίους μύθους.

Άλλωστε, το μεγαλείο της κλασσικής ηθικής, κατά τον Έρασμο είναι, ήταν και θα εξακολουθεί να είναι τεράστιο: «Ασφαλώς κανείς δεν μπορεί να ονομάσει κοσμικό κάτι που τρέφει την ευσέβεια και οδηγεί στην τελειοποίηση της ψυχής. Γι’ αυτή τη βελτίωση η πρώτη θέση ανήκει δικαιωματικά στην Αγία Γραφή. Κι όμως πολλές φορές μου συμβαίνει να ανακαλύπτω λόγους αρχαίων συγγραφέων…των οποίων η καθαρότητα, η αγιότητα και, θα μπορούσα να πω, η θεία προέλευση, μου δημιουργούν τέτοια εντύπωση, ώστε δεν μπορώ να μην πιστέψω ότι το χέρι τους είχε σαν οδηγό το Θεό. Άλλωστε το πνεύμα του Χριστού βρίσκεται στα αρχαία κείμενα περισσότερο απ’ ό,τι μπορούμε να φανταστούμε». (Εράσμου-Συνομιλίες).

Αμαλία Κ. Ηλιάδη
Φιλόλογος-Ιστορικός (κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Βυζαντινής Ιστορίας απ το Α.Π.Θ.)
Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων.

Δείτε επίσης

  • Φύλλα εργασίας για Γυμνάσια και Λύκεια
    Ελληνικές Αρχαιότητες στο Μουσείο: η αρχαία ελληνική κοινωνία μέσα από τα υλικά της κατάλοιπα – Φύλλο εργασίας (για Γυμνάσια και...
  • Ξεφυλλίζοντας… το οδοιπορικό του τρόπου σκέψης μας από το 1950 μέχρι σήμερα
    Άρχισα να σκέφτομαι αν λειτουργεί καλά, γενικά, το μυαλό των σύγχρονων ανθρώπων. Μου γεννήθηκε το ερώτημα: Πως μπορώ να ξέρω...
  • Υλικό διδασκαλίας Βυζαντινής Ιστορίας
    Εκπαιδευτικό υλικό για τη διδασκαλία της Βυζαντινής Ιστορίας και του Βυζαντινού Πολιτισμού (εικόνες-παραθέματα-πηγές) Εισαγωγικό σημείωμα Θεωρώ δέον να δηλωθεί εξ’...
  • Υλικό διδασκαλίας Μεσαιωνικής Ιστορίας
    Εκπαιδευτικό υλικό για τη διδασκαλία της Μεσαιωνικής Ιστορίας της Δυτικής Ευρώπης και του Μεσαιωνικού Πολιτισμού (εικόνες-παραθέματα-πηγές) Εισαγωγικό σημείωμα Θεωρώ δέον...
  • Ρουμανία και Μακεδονία
    Η Ρουμανία στο Μακεδονικό ζήτημα απέναντι στην Ελλάδα: η περίπτωση των Βλάχων Από το 19ο ακόμη αιώνα το Μακεδονικό Ζήτημα...
  • Μαθησιακές Δυσκολίες
    Ενίσχυση των γνωστικών και συναισθηματικών χαρακτηριστικών των μαθητών με Μαθησιακές Δυσκολίες Τα βασικά χαρακτηριστικά του παιδιού που παρουσιάζει μαθησιακές δυσκολίες...
  • Ομιλία αγιασμού
    Ομιλία που εκφώνησε η Αμαλία Ηλιάδη, Διευθύντρια του 3ου Γυμνασίου Τρικάλων, κατά τον αγιασμό της 12/09/2011 για την έναρξη της...
Αμαλία Κ. Ηλιάδη αρακά
13 Δεκεμβρίου 2012

Post navigation

Χιονισμένη αρωματική σοκολάτα → ← Μαθησιακές Δυσκολίες

Αφήστε μια απάντηση Ακύρωση απάντησης

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Ματιά: βρες αυτό που θες!

Τι θα δεις μετά;

Κλικ εδώ για τυχαία αναζήτηση άρθρου
Privacy & Cookies: This site uses cookies. By continuing to use this website, you agree to their use.
To find out more, including how to control cookies, see here: Όροι Χρήσεις

top

Χαιρετισμοί της Παναγίας Θεοτόκου - Ακάθιστος Ύμνος
Το σύμβολο της Πίστεως - Πιστεύω - Το σύμβολο της Χριστιανικής Πίστης
Ψυχρά κι Ανάποδα 2 - Frozen II - 2019
Η καλύτερη ζύμη για πίτσα
Μπισκότα βουτύρου για κορνέ ή πρέσα μπισκότων
Ρύζι στο φούρνο
Πάτερ Ημών - Κυριακή Προσευχή
Κέικ πορτοκαλιού νηστίσιμο
Σοκολατάκια μπανόφι με μπισκότο (banoffee)
  • Βιβλία
  • Βίντεο
  • Διάφορα
  • Έγραψαν
    • _Διάφορα_
    • Άρθρα - Μελέτες
    • Θεατρικά
    • Μύθοι
    • Ξένες Γλώσσες
    • Παράδοση
    • Πεζά
    • Ποιήματα
    • Πρόσωπα
    • Τραγούδια
  • Είδα
  • Είπαν
  • Ντοκιμαντέρ
  • Παιδική Ματιά
  • Πίστη
  • Σπίτι
  • Συνταγές
  • Ταινίες
  • Ταξίδια
ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ .: ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΧΑΡΤΗΣ

RSS Ματιά

  • Φρουτένιο στεφάνι Χριστουγέννων του απατεώνα
  • Ντιπ μπλου τσιζ (blue cheese dip)

RSS Glance

  • Yesterday – 2019
  • Christ is Risen – Hymns of Pascha – Paschal Greeting

RSS DansK.matia.GR

  • Vil Venner genforening for HBO Max?
  • The Irishman – 2019
Powered by WordPress | theme SG Window